Q: Wat krijg je als je een potlood, een mint julep, en een man ontevreden met de status quo combineert?
A: Het moderne drinkrietje.

Naast een grap die nooit zal aanslaan, is dat een accurate beschrijving van het ontstaan van rietjes zoals we ze nu kennen. Sindsdien zijn rietjes ronduit geradicaliseerd.

“Er zijn de hele tijd uitvindingen”, zegt Lynn Dyer, voorzitter van het Food Service Packaging Institute, dat een aantal fabrikanten van drinkrietjes vertegenwoordigt. Neem het Slurpee rietje, een dik rietje waarvan de onderkant is ontworpen voor het opscheppen van de slushy drank: “Iemand dacht: ‘Weet je wat, ik wil een lepel, nee, ik wil een rietje! Hé, laten we iets maken dat beide is.”

Toen rietjes eigenlijk rietjes waren
Decennia voordat de Slurpee zelfs maar een twinkeling in het oog van Omar Knedlik was – in de jaren 1880, in feite – dronk Marvin Stone, een inwoner van Washington, D.C., een mint julep met wat toen de standaard van rietjes was: een stengel van roggegras. Stone haatte het korrelige residu dat het rietje achterliet in zijn drankje wanneer het afbrak, volgens het Lemelson Center for the Study of Invention and Innovation van het Smithsonian Institution. Dus maakte hij zijn eigen drinkgerei door stroken papier rond een potlood te wikkelen. Nadat hij het schrijfgerei verwijderd had, lijmde hij de papierstroken aan elkaar. Zo ontstond het moderne rietje.

Stone gebruikte vervolgens met paraffine bedekt manilla-papier om de duurzaamheid te verbeteren, en patenteerde zijn ontwerp in 1888.

De volgende grote verbetering aan de rietjes vond meer dan 40 jaar later plaats in San Francisco. Joseph B. Friedman, geïnspireerd door het zien van zijn jonge dochter worstelen om een lange milkshake te drinken door een recht drinkrietje, bracht een schroef in een recht rietje, wikkelde tandzijde rond de ribbels, en verwijderde de schroef, zegt het Smithsonian, dat zijn papieren bewaart. Dit rietje van de toekomst, het flexibele of “buigzame” rietje, werd in 1937 gepatenteerd.

Papier of plastic?
Tot het begin van de jaren 1960 waren papieren rietjes de marktleider. Maar plastic rietjes, die een duurzamere drinkervaring boden, zaten hen op de hielen.
“Het papieren rietje stierf een langzame dood gedurende de jaren zestig en in de jaren zeventig,” zegt David Rhodes, manager van Aardvark Paper Drinking Straws, een fabrikant van papieren rietjes die zijn wortels terugvoert naar het originele product van Stone. “Halverwege de jaren zeventig waren ze allemaal op.”

Het nieuwe tijdperk van plastic rietjes bracht de mogelijkheid van nieuwe innovaties en een Amerikaans icoon: de Krazy Straw.

Voor het internet is de exacte tijdlijn van de uitvinding onduidelijk, maar voor zover Fun-Time International, de huidige fabrikant van Krazy Straws, weet, werden de rietjes in 1961 voor het eerst in massaproductie genomen. Het origineel was een ongelukje, een foutje van een glasblazer, waarschijnlijk gemaakt in Ohio tijdens of voor de jaren 1940. Kinderen die het buisje in handen kregen, zagen het potentieel. “Ze vonden het mooi en begonnen er uit te drinken,” zegt Erik Lipson, eigenaar van Fun-Time International. Om voor de hand liggende veiligheidsredenen koos het bedrijf ervoor om plastic te gebruiken, geen glas, wanneer het deze op de markt bracht.

Lipson kwam bij Krazy Straws als gevolg van zijn eigen drinkrietjesinnovatie: Crazy Glasses drinkrietjes, een sippend systeem dat je op je gezicht kon dragen (“Je zou ze waarschijnlijk Krazier Straws kunnen noemen,” zegt hij). Lipson, een student wiskunde aan het Vassar College, had een visie voor een nieuwe rietjeservaring, maar geen technische achtergrond. In de weken na zijn afstuderen in 1984 experimenteerde hij bij zijn ouders thuis met verschillende manieren om een plastic staaf rond een handgemaakte mal te buigen om de vorm van de bril te creëren. Uiteindelijk lukte het met een langzame hevel van kokend water.

Zijn rietglazen waren een enorme hit. Maar Lipson, die nu eigenaar is van het bedrijf, stopte niet. Hij schat dat hij in de afgelopen drie decennia meer dan 100 patenten heeft aangevraagd voor ontwerpen voor drinkrietjes. Niet al zijn ideeën op basis van rietjes sloegen aan. De “mixinator”, waarbij een borrelglas aan de Krazy Straw wordt bevestigd, en een wijn-aeratie rietje behoren tot degenen die geen consumenten aanzogen.

“Mijn patentadvocaat heeft me verteld dat ik het op twee na grootste aantal patenten in de V.S. heb dat aan een individu is verleend – na Thomas Edison,” zegt hij.

Heden ten dage is Lipson het meest enthousiast over de op maat gemaakte naam rietjes die zijn bedrijf aanbiedt. De grootste uitdaging zijn letters met punten, zoals de letters “m,” “w,” en “i.”

“Als je eenmaal naamrietjes kunt maken, kun je alle rietjes maken,” zegt hij. “

Het is wat erin zit dat telt
Andere rietjesvernieuwers hebben zich niet op de vorm van het rietje gericht, maar op wat erin gaat. Het magische rietje, dat in 2010 op de markt kwam, bevat “smaakparels” die oplossen wanneer er vloeistof doorheen stroomt, waardoor een drankje met chocolade-, aardbeien- of zelfs bananensmaak ontstaat (melk is de voorgestelde vloeistof). Het is eigenlijk een moderne draai aan een van de eerdere nieuwigheid rietjes, de Flav-R Straw, die werd verkocht in de jaren 1950 en bevatte een filter dat smaak melk als het doorgegeven.

“Ze waren gewoon echt niet in staat om het product te krijgen om heel goed te werken,” zegt Paul Henson, de CEO van Diversified Flavor, die toezicht houdt op de productie van Got Milk?gearomatiseerde Milk Straws (de oorspronkelijke Magic Straw-lijn wordt momenteel opgesplitst in de Got Milk? rietjes en een aparte lijn van Milk Magic gearomatiseerde rietjes). “Maar iedereen hield van het concept. Dus vanaf de jaren 1950 wist iemand dat als je smaak in een rietje kon stoppen, kinderen het waarschijnlijk leuk zouden vinden.”

De volgende stap is volgens Henson om de rietjes functioneler te maken en aantrekkelijker voor ouders, met de toevoeging van dingen zoals multivitaminen.

Maar waarom de vloeistof veranderen als je ook het rietje kunt veranderen? Kellogg’s introduceerde in 2007 een lijn met rietjes voor ontbijtgranen. Het idee was om melk te drinken door een groot, buisvormig Froot Loop, Apple Jack of Cocoa Krispie. De recensies waren onvriendelijk, en de producten lijken niet langer verkrijgbaar te zijn.

“Helaas leven de graanrietjes in een paradoxaal bestaan; mensen kunnen niet tegelijkertijd eten en drinken,” merkt The Impulsive Buy op, een website die consumptiegoederen beoordeelt.

The Paper Straw’s Comeback
Papieren rietjes daarentegen zijn nog niet klaar om het kerkhof van de rietjes te betreden. Acht jaar geleden besloot Aardvark Paper Drinking Straws een “modern-age” papieren rietje te ontwerpen dat superieur was aan zijn voorgangers. (“Dit is niet het papieren rietje van je grootvader”, zegt de website.) Aardvark heeft meer dan een jaar samengewerkt met materiaalwetenschappers, leveranciers en zelfs een papierchemicus om de combinatie van papier en lijm te verbeteren, zodat het rietje langer meegaat in vloeistoffen, maar nog wel afgebroken kan worden op een vuilstortplaats. Dit moderne papieren rietje vertoont weinig gelijkenis met zijn voorgangers uit het midden van de 20e eeuw.

“Dit papier en deze lijmen bestonden toen nog niet eens,” zegt Rhodes. “

De oplevende nationale belangstelling voor milieuvriendelijkheid effende de weg voor een opleving van papieren rietjes, maar het was één technologische ontwikkeling in het bijzonder die papieren rietjes weer in de schijnwerpers zette, zegt Rhodes.

“De katalysator die het echt van de grond tilde, was toen we de mogelijkheid vonden om op het papieren rietje te printen – om er een leuk, levendig item van te maken,” zegt hij: Inkt die niet uitloopt, is niet makkelijk te krijgen, net zomin als goedkeuring door de FDA. Maar papieren rietjes hadden uiteindelijk een voordeel ten opzichte van hun plastic opvolgers: “Het is heel moeilijk om op een plastic rietje te printen,” zegt Rhodes.

Ze hebben nog een weg te gaan voordat ze een dominante positie hebben verworven op de wereldwijde drinkrietjesmarkt van 3 miljard dollar. Plastic rietjes maken 99 procent van die markt uit, zegt Rhodes, terwijl papier, glas en metaal de andere één procent uitmaken. Papieren rietjes zijn de afgelopen vijf jaar gegroeid van bijna nul procent van de markt naar bijna één procent.

De prijs blijft echter een obstakel voor marktdominantie door iets anders dan plastic rietjes. Amerikanen gaan door 500 miljoen drinkrietjes elke dag, en de kosten van het leveren van dat optelt up.

“Elke keer dat je een hoog volume item als dat, het heeft de neiging om zeer prijsgevoelig,” Rhodes zegt. “Dus een van de uitdagingen die papieren rietjes hebben, is dat papier altijd duurder zal zijn dan plastic.”

Een diner zoals Blueplate Lunch Counter & Soda Fountain, een kleine, doordeweekse lunchplek in Portland, Ore, is verantwoordelijk voor 100 van die rietjes per dag, schat Jeffery Reiter, de chef-kok en eigenaar. Dat is voor $10 aan rietjes. Reiter heeft overwogen om de standaard acht-inch, kersenrode rietjes te vervangen door de meer retro-achtige en duurdere gestreepte papieren rietjes, maar zegt in een e-mail dat het voorlopig de prioriteit is om de kosten van de drankjes laag te houden.

Rietjes zijn tegenwoordig niet alleen maar leuk en aardig; ze worden ook gebruikt om dringende mondiale problemen aan te pakken. Vestergaard Frandsen, een Zwitsers bedrijf, introduceerde in 2005 de LifeStraw, die verontreinigende stoffen filtert, met de bedoeling om overal ter wereld veilig drinkwater te kunnen leveren. En soms worden ze gebruikt om problemen dichter bij huis op te lossen: Het in Boston gevestigde DrinkSavvy lanceerde in 2012 een crowdfundingcampagne om de creatie van een rietje te financieren dat van kleur zou veranderen om de aanwezigheid van date-rape drugs in een drankje aan te geven.

Wat is de volgende stap voor het nederige rietje?
“Ik zie de wereld waarin ik leef nooit zonder rietjes,” zegt Diversified Flavor’s Henson. “Als we leuke dingen kunnen blijven doen met rietjes, is dat geweldig. En ik denk dat er altijd wel iemand met een idee zal komen.”