De inzet van de Jain voor geweldloosheid komt het meest concreet tot uiting in hun vegetarisch dieet. Leken verwoorden hun waarden van geweldloosheid ook in hun persoonlijk gedrag en in hun beroepsleven.

Bekijk volledig album

Ahimsa betekent geweldloosheid of niet-kwetsen, en staat centraal in het wereldbeeld en de ethiek van de Jain traditie. De Jain visie op het levensspectrum, dat als zielen het hele scala van planten en dieren omvat, heeft belangrijke gevolgen voor het dagelijks handelen. Het is niet slechts een theorie over het leven, maar een manier van leven. Hoewel het natuurlijk niet mogelijk is te leven zonder enig geweld te doen aan andere levensvormen, zijn Jains oprecht toegewijd aan het minimaliseren van hun gewelddadige invloed op het universum om hen heen. In het dagelijks leven betekent dit dat Jains bewust nadenken over ethische keuzes en uitdagingen die voor anderen misschien van weinig belang zijn. Misschien wel de eerste en belangrijkste is wat je eet.

“Als mensen naar mijn religie vragen,” zegt een Jain, “is het eerste wat ik meestal zeg dat we vegetariërs zijn. Wij geloven in geweldloosheid, en daar hoort bij dat we geen dieren doden en eten.” Voor Jains betekent dit dat alle dieren volledig uit het dieet worden geweerd, want hun leven moet worden genomen om voedsel te worden. Groenten zijn natuurlijk ook levende wezens, maar minder ontwikkeld dan dieren in hun volledige scala van zintuiglijk bewustzijn. Toch verdient het de voorkeur om de vruchten en producten van planten te eten, zoals de appel of de erwt, in plaats van het hele levende organisme te eten, zoals de aardappel of de wortel.

Monastiekers zijn veel strenger in hun dieet dan leken, maar elke Jain denkt over dieet als een zaak van spiritueel en moreel belang. De pagina’s van de Jain Study Circular zijn gevuld met artikelen en brieven over vegetarisme. De achtjarige Ashish uit Dayton, Ohio, schrijft bijvoorbeeld: “Op school heb ik het tijdens de lunch soms moeilijk met niet-Jains. Mijn moeder geeft me elke dag vegetarisch eten mee, omdat er altijd vlees in de hoofdmaaltijd van de schoollunch zit. De niet-joden lachen me soms uit, maar het enige wat ik doe is terugstaren en blijven eten. Ik vertel ze ook dat het niet goed is om andere dieren te doden voor voedsel, en dat vegetarisme gezonder is voor iedereen.”

“Hoe kunnen we vegetarisme beoefenen als we naar feestjes en bij onze vrienden thuis gaan?” schrijft een tiener. “Het is gênant om onze gastheren te vragen naar de ingrediënten van alles. Zit er vlees, vis, eieren, dierlijk vet, gelatine, enz. in?” De Jain-gemeenschap biedt zowel kinderen als volwassenen een cruciale oase van steun en gelijkgezindheid. De opkomst van het gezondheidsbewustzijn in de Amerikaanse samenleving als geheel heeft de status van vegetariërs enorm verbeterd. Zoals een brief het formuleerde: “We zouden niet moeten aarzelen om ons vegetarisch dieet te volgen op feestjes, kantoren, scholen en picknicks. Dit is onze manier van leven. En de wetenschap bevestigt dat vegetarisme veel gezonder is.”
Dieet vormt natuurlijk maar een heel klein deel van het potentieel aan geweld van de mensheid. Geweld kan ook worden uitgeoefend door, bijvoorbeeld, zakelijke keuzes. Dit is een ander aspect van de ethiek van ahimsa waarmee Jains in Amerika moeten worstelen. Zakenlieden die restaurants bezitten moeten zorgvuldig kiezen of zij wel of geen vlees serveren. Ingenieurs moeten beslissen of zij banen aannemen die het ontwerpen en vervaardigen van apparatuur voor het leger inhouden. Wetenschappers en onderzoekers moeten een afweging maken tussen de voor- en nadelen van dierproeven. Anderen moeten nadenken over de gevolgen van hun zakelijke ondernemingen voor het milieu. En iedereen heeft oog voor cosmetica en schoonmaakmiddelen die geen dierlijke ingrediënten gebruiken en die niet door middel van dierproeven zijn ontwikkeld.

De formulering van openbaar beleid is ook een gebied van zorg voor Jains vanwege hun nadruk op ahimsa. Jains nemen deel aan de debatten over internationale conflicten, economische eerlijkheid, abortus, en burgerrechten. Zij hebben een speciale bijdrage geleverd aan het religieuze debat over de vele milieukwesties, waaronder de ontwikkeling van de “Jain Verklaring over de Natuur”, waarin het Jain perspectief op de menselijke gemeenschap als deel van de hele levensgemeenschap, inclusief planten en dieren, uiteen wordt gezet. In al deze contexten streven Jains ernaar het principe van ahimsa hoog te houden in een wereld van vaak inconsistente en tegengestelde prioriteiten.