Wat zijn stockfoto’s en waarom zou ik ze gebruiken?

Zolang mensen producten en diensten hebben verkocht, hebben ze manieren moeten bedenken om die producten en diensten op de markt te brengen. En in de afgelopen honderd jaar of zo, hebben stockfoto’s deel uitgemaakt van de beschikbare instrumenten voor ondernemers om dit te bereiken. Sinds de eerste stockfotobibliotheek werd opgericht in de jaren 1920 – en waarschijnlijk al eerder – gebruiken mensen foto’s als een manier om aan het grote publiek over te brengen waar hun bedrijf voor staat.

Werd in de begindagen van de fotografie bijna elke foto gebruikt om de aandacht van mensen te trekken, tegenwoordig is er iets meer creativiteit nodig. Moderne stockfotografie is er meestal op gericht een specifiek gevoel over te brengen, in plaats van simpelweg verschillende onderwerpen of merken af te beelden. Om dit punt beter te illustreren, vroegen we Layshi Curbelo, grafisch ontwerper en presentator van de populaire design podcast, Command Z, wat voor overwegingen er meespelen bij het kiezen van een stockfoto. Met het zeer abstracte concept van ‘hypotheken’ als voorbeeld, legde ze uit: “Ik zou niet zoeken naar foto’s die alleen huizen laten zien, in plaats daarvan probeer ik foto’s te vinden die actie overbrengen door middel van een emotionele verbinding. Misschien een huis met een gezin, een stel dat buiten het huis van een buurman denkt. Het idee is om een mentaliteit en een idee te creëren bij de mensen die de foto zullen zien.”

Er zijn ook technische overwegingen bij het kiezen van een stockfoto, zoals: ervoor zorgen dat de foto een goede belichting heeft, de hoek waaronder de foto is genomen, de emoties die worden weergegeven door de mensen op de foto, en ervoor zorgen dat de foto een natuurlijke kwaliteit heeft. In de woorden van Curbelo: “sommige stockfoto’s zien er echt geënsceneerd uit.”

Misschien omdat de kwaliteiten die een goede stockfoto uitmaken zo abstract zijn, is er nog steeds een overvloed aan “cheesy” stockfoto’s die veel worden gebruikt door bedrijven over de hele wereld. Om een idee te krijgen van waarom dit fenomeen zich voordoet, hebben we ook contact opgenomen met José Velez, een grafisch ontwerper met 13 jaar ervaring in de reclame-industrie. Hij legt uit dat omdat de reclamebudgetten in de loop der jaren gestaag zijn gekrompen, stockfotografie een kosteneffectiever alternatief is geworden voor een fotoshoot op maat. Het probleem met deze oplossing, zegt hij, is dat “ze allemaal dezelfde sites gebruiken, en omdat ze jaarlijkse abonnementen betalen, is het minder waarschijnlijk dat ze het extra geld zullen uitgeven om de rechten op een foto te kopen.”

Hoewel het gebruik van dezelfde sites voor veel bedrijven onvermijdelijk wordt, benadrukt Vélez het punt dat “ontwerpers zich bewust moeten zijn van concurrerende campagnes, om te voorkomen dat ze dezelfde foto’s gebruiken.”

Naast de meer artistieke details om in gedachten te houden bij het kiezen van stockfoto’s, zijn er een paar technische aspecten om te overwegen wanneer u ze daadwerkelijk koopt. Het type project waar u aan werkt, evenals de licenties en gebruiksrechten van een bepaalde foto zullen bepalen welke foto’s voor u beschikbaar zijn, en hoeveel u er uiteindelijk voor zult betalen.

Typen stockfoto’s

Voordat u begint met het zoeken naar stockfoto’s, is het belangrijk om te weten aan welk type project u gaat werken. Er zijn twee soorten stockfoto’s: commerciële en redactionele. Commerciële foto’s zijn de meest herkenbare van de twee, omdat ze worden gebruikt voor alles van reclamecampagnes tot productontwerpen en meer kans hebben om de cheesy foto’s te bevatten waar stockfoto’s bekend om staan. Redactionele stockfoto’s worden daarentegen uitsluitend gebruikt voor journalistieke doeleinden. Denk aan een herkenbaar beeld van legendarische sportmomenten tot historische nieuwsgebeurtenissen, en je denkt waarschijnlijk aan een redactionele stockfoto.

Hoewel de verschillen tussen de twee vrij duidelijk zijn, hebben ze elk specifieke richtlijnen over hoe ze mogen worden gebruikt:

Commercieel

• Mag worden gebruikt om producten, diensten of merken te verkopen of te adverteren.
• Model en/of property releases moeten worden ondertekend indien aanwezig.
• U kunt bewerkingssoftware gebruiken om het beeld te manipuleren of te verbeteren.
• Er mogen geen logo’s of merken zichtbaar zijn op het beeld.
• Kan worden gebruikt voor een willekeurig aantal doeleinden.
• Ze communiceren meestal een aspirationeel concept of idee, aangezien er niet direct producten op te zien zijn.

Editorial

• Hebben geen releases nodig, aangezien de foto niet wordt gebruikt om iets te verkopen of te adverteren.
• Kan niet zwaar worden bewerkt of gemanipuleerd in bewerkingssoftware; redactionele foto’s moeten de waarheid weergeven, omdat ze in een nieuwsbron kunnen worden geplaatst.
• Het best te gebruiken voor actuele gebeurtenissen of artikelen.

Licenties

Het enkele feit dat u met een paar klikken foto’s van overal op het internet kunt opslaan, betekent niet dat alle, of zelfs de meeste, gratis zijn. Het is één ding om een afbeelding op te slaan die je wilt gebruiken als persoonlijke bureaubladachtergrond (wat je eigenlijk ook niet zou moeten doen), maar iets heel anders als je van plan bent om die afbeelding te gebruiken voor een of ander creatief werk of marketingcampagne zonder de auteursrechthebbende te raadplegen.

De auteursrechtwetgeving is uitgebreid, complex en verschilt van land tot land. In de context van stockfoto’s moet u weten dat alle creatieve werken – of het nu foto’s, vectorafbeeldingen of stockbeelden zijn – het exclusieve auteursrecht van hun maker zijn, en de houder van het auteursrecht beslist hoe hun werk mag worden gebruikt door middel van een handvol verschillende licenties:

Public Domain

Public domain licensing is vrij voor de hand liggend. Elke foto of creatief werk in het publieke domein mag vrij worden gebruikt, aangezien geen enkele persoon of rechtspersoon het auteursrecht bezit. In de VS vervalt het auteursrecht 70 jaar na het overlijden van de auteursrechthebbende, te beginnen in 1933.
Naast de “standaard” publiek domein aanduiding, kan een auteursrechthebbende elk van zijn werken vrijwillig tot publiek domein verklaren door gebruik te maken van een Creative Commons CC0 licentie.

Royalty-free

Een van de belangrijkste dingen bij royalty-free afbeeldingen is ze niet te verwarren met auteursrechtvrije afbeeldingen. Onder een royalty-vrije licentie, betaalt u een keer voor een gespecificeerde set gebruiksrechten die u in staat stellen om de afbeelding te gebruiken zonder extra royalty-betalingen, zolang u het gebruikt zoals overeengekomen.
In het algemeen, als gevolg van hun meer toegankelijke prijs, royalty-vrije afbeeldingen komen met een paar beperkingen. Bijvoorbeeld, royalty-vrije licenties zijn niet-overdraagbaar, wat betekent dat alleen de persoon die voor de licentie heeft betaald, deze mag gebruiken. Zij zijn ook niet-exclusief, wat betekent dat elke andere persoon of onderneming die bereid is om de vergunningsprijs te betalen het in hun eigen projecten kan gebruiken.
Verder, zelfs als u een commerciële vergunning voor het beeld hebt, bent u niet toegestaan om het te gebruiken om uw eigen auteursrechtelijk beschermd materiaal zoals logo’s, handelsmerken, of ontwerpmerken te creëren, aangezien het auteursrecht van het beeld van een andere persoon is. Evenzo, als er modellen of herkenbare locaties op de afbeelding te zien zijn, mag u deze op geen enkele manier verkeerd voorstellen, lasterlijk of anderszins, noch mag u impliceren dat zij een product of merk onderschrijven.

Rights-managed

In tegenstelling tot royalty-vrije afbeeldingen, zijn rights-managed afbeeldingen veel specifieker met betrekking tot hun gebruik. Bij het aanvragen van een van deze beelden, moet u de afmetingen van het beeld, de lengte van de tijd dat het zal worden gebruikt voor, wat voor soort project zal het worden gebruikt, enzovoort te specificeren. Als het beeld voor commerciële doeleinden zal worden gebruikt, zullen releases moeten worden ondertekend voor alle aanwezige modellen of locaties, wat zich vertaalt in veel hogere prijzen.
Omdat de voorwaarden van rights-managed beelden veel specifieker zijn, moet u ze precies gebruiken zoals gevraagd, in tegenstelling tot royalty-free beelden. Aan de andere kant, RM beelden kunnen vaak worden onderhandeld voor exclusiviteit, grotere oplagen, en in sommige gevallen, bent u zelfs in staat om toegang te krijgen tot de gebruiksgeschiedenis van het beeld, zodat u kunt zien wie het eerder heeft gebruikt en voor welke specifieke doeleinden.

Creative Commons

Creative Commons is een non-profit organisatie die zich ten doel stelt een wereldwijde openbare kennisdatabase op te bouwen, die alles omvat van kunstwerken tot wetenschappelijke kennis. Een van hun meest bekende tools zijn hun Creative Commons licenties, die houders van auteursrechten in staat stellen om hun werk vrij toegankelijk te maken voor het publiek, terwijl ze nog steeds de basis auteursrechtelijke bescherming toestaan.
Ze bieden zes licentie types, variërend van hun CC-BY, die elk gebruik van de afbeelding toestaat zolang de auteur wordt gecrediteerd, tot CC BY-NC-ND, wat betekent dat de afbeelding alleen kan worden gebruikt zoals ze is en niet kan worden gebruikt voor commerciële doeleinden. Ze hebben ook de CC0-licentie, die gelijk staat aan het plaatsen van uw werk in het publieke domein, het vrijgeven van alle auteursrechtelijke beschermingen.

Attributie

Legaal gezien moet elk werk waarop auteursrecht rust worden toegeschreven aan de houder van het auteursrecht wanneer het wordt gebruikt. De regels voor naamsvermelding kunnen echter sterk variëren, afhankelijk van het toegepaste licentietype. De volgende toeschrijvingsvereisten zijn specifiek van toepassing op Creative Commons licenties, hoewel deze licenties zijn ontworpen om te voldoen aan de meeste wereldwijde auteursrechtwetten.

Standaard Naamsvermelding: afbeelding kan vrij worden gebruikt zolang de artiest wordt gecrediteerd.

Aanduiding Gelijk Delen: Dezelfde richtlijnen als Standaard Naamsvermelding, met de kanttekening dat afgeleide werken een Creative Commons-licentie moeten hebben.

Attributie Geen Afgeleide Werken: de afbeelding kan vrij worden herverdeeld, zelfs voor commerciële doeleinden, maar er mogen geen variaties of afgeleide werken worden gemaakt.

Attributie Niet-Commercieel: de afbeelding mag niet worden doorverkocht of voor commerciële doeleinden worden gebruikt.

Attribution Non-Commercial Share Alike: de afbeelding kan niet worden gebruikt voor commerciële doeleinden, maar het mag worden gewijzigd of gebruikt in afgeleide werken, zolang ze een Creative Commons-licentie hebben.

Attribution Non-Commercial No Derivatives: de afbeelding kan niet commercieel worden gebruikt en mag niet worden gewijzigd. Het mag echter vrijelijk worden herverdeeld zoals het is.

Vrijwaring

Vrijwaring is wettelijke bescherming tegen wettelijke aansprakelijkheid, specifiek het misbruik van stock activa, in dit geval. Welke stock website u ook kiest, zorg ervoor dat hun voorwaarden een vrijwaringsclausule bevatten die u beschermt in het geval dat u een foto gebruikt die is geupload zonder toestemming van de auteur. Schadeloosstelling beschermt u echter niet als u de voorwaarden van de licentie van de afbeelding schendt.

Technische informatie

Afbeelding Resolutie Kwesties

Nadat u de juiste afbeelding hebt gevonden en alle andere details hebt overwogen, is er nog een laatste ding om in gedachten te houden voordat u voor de afbeeldingslicentie betaalt: Is de afbeelding in de juiste resolutie voor uw project?

Hoewel het een klein puntje lijkt, kan het kiezen van de verkeerde resolutie voor een stockfoto u op een aantal manieren beïnvloeden. De eerste is vrij voor de hand liggend, het kiezen van een afbeelding die te klein of te groot is zal betekenen dat uw project er niet zo goed uit zal zien als het zou kunnen. Kleine afbeeldingen zien er wazig uit als ze worden vergroot en grote afbeeldingen lijden onder kwaliteitsverlies als ze te klein worden gemaakt.

Foto’s door Shivam Patel, Pexels.com

Hoewel elke grafisch ontwerper die de moeite waard is in staat zal zijn om grotere afbeeldingen te verkleinen en tegelijkertijd het kwaliteitsverlies te vermijden, is er ook nog de kwestie van de kosten om rekening mee te houden. In veel gevallen vertaalt een grotere afbeeldingsresolutie zich in een hogere prijs, en het heeft geen zin om voor een te grote afbeelding te betalen, wanneer een kleinere, meer betaalbare versie net zo goed bij u zou passen.

Ten slotte moet u rekening houden met het medium waarin de afbeelding zal worden gepubliceerd, of het nu gaat om afdrukken, digitaal, of zelfs mobiele platforms zoals Instagram. Online en gedrukte afbeeldingen gebruiken vergelijkbare, maar verschillende resolutieformaten die van invloed kunnen zijn op het uiterlijk van het eindproduct. Standaard worden afbeeldingen op een stockfotosite beschreven met hun pixelafmetingen, zoals 800×600. Als u echter een afdrukformaat overweegt, wilt u ervoor zorgen dat u de pixels per inch (PPI) of dots per inch (DPI) resoluties van de genoemde afbeelding kunt identificeren wanneer deze wordt vertaald naar een pagina, poster of billboard.

In het algemeen wilt u afgedrukte afbeeldingen met een resolutie van 300 PPI als u een scherpe afbeelding wilt, hoewel 150-200 PPI “goed genoeg” resultaten zal opleveren. Om de PPI van een afbeelding te bepalen, moet u eerst bepalen hoe groot u het eindproduct wilt hebben. Stel dat u bijvoorbeeld flyers van 5″ x 7″ wilt afdrukken met 300 PPI. Om de gewenste resolutie te produceren, kunt u de PPI vermenigvuldigen met de pagina-afmetingen, wat in dit geval betekent dat uw afbeelding een pixelresolutie van 1500×2100 nodig heeft.

Er is één uitzondering op deze specifieke resolutie-eisen, namelijk vectorafbeeldingen. In tegenstelling tot traditionele afbeeldingen, worden vectorafbeeldingen niet weergegeven met pixels, maar met wiskundige formules. Dit betekent dat ze vrij in grootte kunnen worden aangepast zonder de beeldkwaliteit te beïnvloeden, omdat de informatie die nodig is om ze te renderen afhangt van de afstand tussen lijnen, eerder dan van het aantal pixels in de originele afbeelding. De belangrijkste beperking van vectorafbeeldingen is dat zij beter geschikt zijn voor illustraties met gemakkelijk herkenbare lijnen en kleuren dan voor foto’s, aangezien onderwerpen uit het echte leven vaak visueel ingewikkelder en genuanceerder zijn dan logo’s of gestileerde illustraties.