In Taipei is de erfenis van de gedwongen sinisering onder Chiang, en daarna onder zijn zoon Chiang Ching-kuo, vandaag overal zichtbaar. Als ik hier bij een 7-Eleven koffie haal, staat op de bon niet het jaartal 2019, maar 108 – Taiwan telt de jaren vanaf de oprichting van de Republiek China in 1911, toen het eiland voor de buitenwereld nog Japans Formosa heette.

Wegen, stadswijken, scholen en universiteiten in Taiwan zijn naar Chiang genoemd, vaak met zijn geadopteerde naam Zhongzheng. Veel straten hier in Taipei zijn ook vernoemd naar Chinese steden – steden die de ROC op een dag zou heroveren op de “communistische bandieten”, zoals Mao’s regering hier tijdens de Koude Oorlog werd genoemd. (Interessant genoeg zijn er in China geen straten naar Mao vernoemd.)

In de grondwet van de ROC worden Taiwan, China, Mongolië en de hele Zuid-Chinese Zee nog steeds als grondgebied aangemerkt. Dit weerspiegelt Chiangs wens om de controle te herstellen over gebieden die de Qing-dynastie regeerde of opeiste op haar hoogtepunt, voordat het Europese, Japanse en Amerikaanse kolonialisme eraan begon te tasten. De erfenis van Chiangs obsessie om China terug te veroveren is ook zichtbaar in de internationale aanwezigheid van Taiwan. In 1971 trok hij de Republiek China terug uit de Verenigde Naties, vlak voordat het op het punt stond een stemming te verliezen die de Chinese zetel in de Veiligheidsraad aan de regering in Peking zou geven. Jaren eerder hadden de VS hem tevergeefs onder druk gezet om de zetel op te geven in ruil voor een Taiwanese zetel, toen de mythe dat de Republiek China de enige wettige regering van heel China (en Taiwan) was, begon te ontrafelen.

Na de dood van Chiang, in 1975, bleef zijn zoon de illusie koesteren dat de Republiek China triomfantelijk de Straat van Taiwan zou oversteken en het Chinese vasteland zou heroveren. In 1981 verwierp de regering van Chiang Ching-kuo het voorstel van het Internationaal Olympisch Comité om aan de Olympische Spelen deel te nemen onder de naam Taiwan, en drong aan op een naam die een verband met China had: Chinees Taipei.

Lees: Taiwan en het Trumpiaanse onzekerheidsprincipe

Twee jaar eerder besloot Jimmy Carter de officiële diplomatieke betrekkingen met Taipei op te zeggen om Beijing te erkennen, waarmee hij een proces afrondde dat in 1972 was begonnen door Richard Nixon en Henry Kissinger. Carter had het Congres – wiens Koude Oorlogsstrijders het autoritaire Chiang-regime standvastig steunden tegen de communisten aan de overkant van de Straat – niet op de hoogte gebracht, en als gevolg daarvan was er geen mechanisme om de betrekkingen met Taiwan op officieus niveau voort te zetten.

Een misschien onverwachte hoofdrolspeler, de Amerikaanse Kamer van Koophandel, stapte in de strijd om het Congres te helpen bij het opstellen van een visie voor de toekomstige betrekkingen, waarbij werd gepleit voor duidelijke wettelijke kaders ter ondersteuning van de aanzienlijke Amerikaanse investeringen in Taiwan, alsmede voor een systeem om Taiwan de middelen te verschaffen om zich tegen China te verdedigen. Hieruit is de Taiwan Relations Act voortgekomen, waarvan tientallen Amerikaanse functionarissen, onder leiding van voormalig House Speaker Paul Ryan, hier in april de veertigste verjaardag hebben gevierd. De TRA werd door het Congres aangenomen met een veto-proof supermeerderheid.