DJ Haeussler, Jr, BS, MS, DVM, DACVOChristina Korb, DVM
Keratoconjunctivitis sicca (KCS), of droog oog, is een oogaandoening die vaak bij honden wordt gediagnosticeerd. Het komt minder vaak voor bij andere diersoorten. Keratoconjunctivitis sicca is meestal het gevolg van een onvoldoende hoeveelheid tranen of een gebrekkige kwaliteit van tranen. Tranen worden geproduceerd door de lacrimale klier of traanklier en de klier van het derde ooglid. Tranen zijn nodig om het hoornvlies te smeren en te voeden, en om vuil en/of infectieuze stoffen uit het oog te verwijderen.
Wat veroorzaakt KCS?
De meest voorkomende oorzaak van KCS bij de hond is een immuungemedieerde ontsteking van de traanklieren. Andere oorzaken van KCS omvatten, maar zijn niet beperkt tot:
- Aangeboren aandoening, zoals kleine of afwezige lacrimale klieren
- Infectieziekte, zoals het canine distemper virus
- Neurologische deficiëntie, zoals verlies van zenuwinnervatie naar het oog
- Endocriene ziekte, waaronder hypothyreoïdie, ziekte van Cushing, en diabetes mellitus
- Ingedaalde klier van het derde ooglid (“cherry eye”) en/of verwijdering van de klier van het derde ooglid
- Bestralingstherapie in de buurt van het oog
- Giftigheid aan geneesmiddelen, waaronder het gebruik van sulfa-derivaten
Bepaalde rassen hebben meer kans om KCS te ontwikkelen, wat suggereert dat er een genetische basis is. Veel voorkomende rassen zijn de Cavalier King Charles Spaniel, Engelse Bulldog, Lhasa Apso, Mopshond, Shih Tzu, en West Highland White Terrier. Echter, ongeacht het ras, elke hond kan worden getroffen door KCS.
Hoe wordt de diagnose KCS gesteld?
De meest voorkomende klinische verschijnselen van KCS zijn pijnlijke, rode ogen, met dikke mucoïde afscheiding. Droge ogen komen meestal voor in beide ogen, en sommige dieren kunnen secundaire ulceratie van het hoornvlies of bacteriële conjunctivitis ontwikkelen. Zweren van het hoornvlies met secundaire infectie kan leiden tot het verlies van een oog. Chronisch, ongecontroleerd droog oog kan ook leiden tot hoornvliespigmentatie, vascularisatie en littekenvorming, wat kan leiden tot visuele stoornissen.
Bij de diagnose van KCS zijn verschillende belangrijke diagnostische tests betrokken. De belangrijkste test bestaat uit het bekijken van de oppervlakkige hoornvliescellen en traanfilm met een instrument dat biomicroscoop wordt genoemd. Er kunnen ook papieren teststrookjes, Schirmer Tear Test strips genaamd, worden gebruikt om de traanproductie van beide ogen te kwantificeren. Als uw huisdier een normale traanhoeveelheid heeft, maar klinische tekenen van KCS vertoont, kan uw veterinaire oogarts ook een traanfilm-opbreektijd-test uitvoeren om de diagnose van een kwalitatief traanfilmtekort te ondersteunen.
Hoe wordt KCS behandeld?
De behandeling van KCS omvat dagelijkse, levenslange toediening van topische traanstimulerende medicatie. Deze medicijnen verminderen de ontsteking en stimuleren de natuurlijke traanproductie. Ze worden meestal twee tot drie keer per dag toegediend en zijn veilig om langdurig te geven. Specifieke doseringsinstructies zullen door uw veterinaire oogarts worden opgesteld. Gelijktijdig gebruik van traanvervangende smeerdruppels kan het comfort voor veel huisdieren helpen verbeteren.
De meeste honden reageren gunstig op druppels, maar in ernstige gevallen van KCS die slecht reageren op medische behandeling, kan een chirurgische ingreep, een zogenaamde parotid duct transpositie, worden aanbevolen. Bij deze ingreep wordt de parotis-speekselbuis van de mond naar het oog omgeleid, zodat de speekselafscheiding naar het hoornvlies gaat. Parotis duct transpositie resulteert vaak in een meer comfortabele patiënt met minder kans op ulceratie van het hoornvlies.
Wat is de prognose voor KCS?
Een vroege diagnose met levenslange behandeling, evenals routine follow-up onderzoeken is van het grootste belang voor patiënten met KCS. Bij de meerderheid van de honden kan de prognose uitstekend zijn voor een langdurig comfort en behoud van het gezichtsvermogen.
Figuur 1: KCS monster