Estela Laredo Sal
Diplomada en Fisioterapia
ANATOMIE ONTDEKKING VAN DE ANKEL
De verbinding van het been en de voet ter hoogte van het enkelgewricht zorgt voor de overdracht van de krachten die op het onderste lidmaat worden uitgeoefend in rechtopstaande positie en tijdens de motoriek.
Het enkelgewricht bestaat uit drie gewrichten:
- Het tibioperoneaal-astragale gewricht
- De subtalaire gewrichten (anterieur en posterieur)
TIBIOPERONEAAL-ASTRAGALINE GEBOND
Het bestaat uit een door tibia en fibula gevormde “lijkwade” waarin de talus doordringt.
De gewrichtsoppervlakken waaruit het bestaat zijn:
- Trochlea, gevormd door het scheenbeen en het kuitbeen, vertegenwoordigd door het onderoppervlak van de inferieure epifyse van het scheenbeen, het buitenoppervlak van de interne tibiale malleolus, en het binnenoppervlak van de peroneale malleolus.
- Het articulaire oppervlak van de talus voor dit gewricht wordt vertegenwoordigd door de astragalaire katrol (op het superieure aspect), kommavormig facet (gelegen op het interne aspect dat articuleert met de interne malleolus) en door een ovoïde articulair oppervlak voor de fibula op het externe aspect.
Het gewrichtskapsel neemt aanhechtingen in de nabijheid van de gewrichtsoppervlakken
Zulk een gewricht wordt geclassificeerd als een trochleartrose en zal daarom slechts één bewegingsas hebben waarlangs het flexie-extensie zal uitvoeren; bijgevolg zijn de ligamentaire aanhechtingen meestal aan de zijkanten.
Het interne laterale ligament van de enkel ontspringt aan de tibiale malleolus en splitst zich van hieruit in twee bundels, de oppervlakkige of deltoide tot aan de calcaneus en de diepe die tot aan de talus loopt
Het staat onder permanente spanning omwille van de normale stand van de voet, licht naar buiten gericht
Het uitwendige laterale ligament van de enkel ontspringt uit de malleolus peroneus en is in drieën verdeeld:
- Anterieure peroneoastotalaire bundel, eindigt bij de nek van de talus.
Dit is de bundel die het vaakst geblesseerd raakt
- Peroneocalcaneale bundel, insertie op het postoexterne aspect van de calcaneus
- Posterior peroneoastragale bundel, termineert op het postoexterne aspect van de talus.
Dit ligament in zijn geheel beperkt de inversie; enkelverstuikingen zijn meestal het gevolg van hyperinversie van de voet.
SUBASTRAGALIJNGEWICHTEN
De anterieure en posterieure astragalocalcaneale gewrichten plus het interossaal ligament vormen een geheel dat het subtalair gewricht wordt genoemd
Het interossaal ligament of scharnierend ligament neemt de sinus van de tarsus in beslag; de sinus is slechts de overlapping van twee groeven, de ene van de talus en de andere van de hielbeen (calcaneus), en daardoorheen loopt het ligament dat de twee beenderen stevig samenhoudt en ze in één beweging houdt.
Noteer de speciale positie van de talus, die superieur is aan de rest en die het mogelijk maakt het gewicht van het lichaam gedeeltelijk te verdelen naar de calcaneus en gedeeltelijk naar de metatarsaalkoppen.
BIOMECHANIEK VAN DE ANKEL ARTICULATIE
Door een bimalleolaire as en met de talus samenwerkend met de beenderen van de voet, de enkel kan buig-/strekbewegingen uitvoeren (dorsaalflexie/plantairflexie)
Samenwerking van de talus met de beenderen van het been levert gecombineerde bewegingen op, namelijk inversie (benadering + interne rotatie + plantairflexie) en eversie (scheiding + externe rotatie + dorsaalflexie)
MUSCULAR LAZES
De anatomie van de enkel en de meest voorkomende letsels
De anatomie van de enkel en de meest voorkomende letsels
De anatomie van de enkel en de meest voorkomende letsels
De anatomie van de enkel en de meest voorkomende letsels
anatomie en meest voorkomende letselsl
EENKELBREUKEN
Een enkelfractuur is het meest voorkomende fractuurtype dat door orthopedisch chirurgen wordt behandeld-
Een enkelfractuur is het meest voorkomende fractuurtype dat door orthopedisch chirurgen wordt behandeld-
Een enkelfractuur is het meest voorkomende fractuurtype dat door orthopedisch chirurgen wordt behandeld-
Een enkelfractuur is het meest voorkomende fractuurtype dat door orthopedisch chirurgen wordt behandeld-
.
Ze worden veroorzaakt door geforceerde bewegingen van de voet in adductie, abductie, pronatie, supinatie, gecombineerd, verdraaiing, verticale schok (zeer diverse vormen)
Fracturen boven de syndesmosis hebben geen directe invloed op het tibioperoneale-astragale gewricht en hebben dus meestal geen andere complicaties dan mogelijke stijfheid na immobilisatie; het gewricht zelf is moeilijker te herstellen, tenzij het perfect verkleind is.
CLASSIFICATIE
CLINISCH
- Pijn
- Deformiteit
- Functionele impotentie
- Functionele impotentie
- Ongewone beweging
- Crepitatie
.
OTHOPEDISCHE BEHANDELING
Reductie en gipsfixatie gedurende 8- 12 weken.12 weken, loopgips (hiel) na 4-6 weken.
Fysiotherapie tijdens de immobilisatie in het gips: mobilisatie van de vrije gewrichten, isometrische training van de been- en dijspieren, oefeningen waarbij de hele onderste extremiteit betrokken is, zoals optillen, spreiden, enz. ook progressieve verticalisatie en lopen zonder steun, balanceren op een gezond lidmaat, progressieve gewichtsafdracht wanneer tekenen van consolidatie worden waargenomen.
Na gipsverwijdering
- Circulatiemassage van voet en onderste ledemaat in verval
- Elastisch verband overdag
- Thermotherapie (IF, paraffine, diepe warmte)
- Antialgische elektrotherapie (lage frequentie, US)
- Elektrotherapie, US)
- Actieve en passieve mobilisaties van alle gewrichten van voet en knie indien nodig
- Hydrotherapie
- Geresisteerde kinesitherapie van enkel- en voetmusculatuur
- Correctie van de voetbeweging tijdens het lopen
- Proprioceptieve re-educatie met onstabiele plankjes
- Training tot inspanning zoals traplopen, fietsen, progressieve sport
SURGISCHE BEHANDELING
De breuk wordt gereduceerd en gefixeerd met osteosynthese (externe fixateur, plaat met schroeven…).). Daarnaast gips/splint voor immobilisatie, behalve bij externe fixatie-
Volledige ondersteuning tussen 2 en 12 weken (meestal na 8 weken). Eerder indien ligamenten intact zijn.
Fysiotherapie met gips: idem als orthopedische behandeling.
Na gipsverwijdering: in dit geval idem als orthopedische ook met uitzondering van verwijdering van elektrotherapie in geval van osteosynthese materiaal en toevoeging van littekenmassage.
De enkelanatomie en meest voorkomende blessuresl
De enkelanatomie en meest voorkomende blessuresl
De enkelanatomie en meest voorkomende blessureslDe enkelanatomie en meest voorkomende blessureslDe enkelanatomie en meest voorkomende blessures Anatomie van de enkel en meest voorkomende letselsl
VROEGSTE FREQUENTE ANKELPATHOLOGIE:
SPINCE
De enkel wordt lateraal gestabiliseerd door de laterale ligamenten, waarbij de externe ligamenten (LLE) het vaakst geblesseerd raken; van de 3 fascikels waaruit de ligamenten bestaan, wordt bij verstuikingen meestal de anterior peroneoastotalaire ligamenten (AAL) het meest getroffen; letsels aan de interne laterale ligamenten (ILL) zijn zeldzaam.
LLE letsels worden veroorzaakt door plotselinge bewegingen waarbij het gewricht een benadering + inwendige rotatiebeweging van de voet beschrijft of, met andere woorden, door hyperinversie die de elasticiteit van het ligament overschrijdt.
Letsels aan de enkel zijn het gevolg van een geforceerde valgus + externe rotatiepositie.
CLASSIFICATIE
- Graad I: lichte verstuiking zonder ligamentbreuk. Lichte tederheid met discrete zwelling, stabiliteit
- Graad II: verstuiking met gedeeltelijke ligamentbreuk. Pijn, zwelling, ecchymose, stabiliteit, moeilijk lopen.
- Graad III: volledige anterieure en posterieure peroneoastragale ligamentaire ruptuur. Ernstige pijn, zwelling, bloeding, instabiliteit, niet kunnen lopen.
CLINISCH
- Controleer het mechanisme waardoor de blessure is ontstaan
- Pijn, die toeneemt met inversie
- Edema (niet gerelateerd aan graad)
TREATMENT
Ve enkelverstuikingen worden behandeld volgens hun classificatie. Verstuikingen van graad I en II worden conservatief behandeld, terwijl verstuikingen van graad III meestal operatief worden behandeld
Conservatief (tijdens de eerste 72u)
- Rust met over-elevatie + drukkend elastisch verband
- Cryotherapie meermaals per dag
- Functioneel verband (ambulatie in gedeeltelijke ontlasting). Voorzichtig bij oedeem
- Cyriax selectief, afhankelijk van de tolerantie van de patiënt
- Pulserende echografie met NSAID gel
De sterbehandeling voor de eerste uren na de verstuiking is de toepassing van de techniek die algemeen bekend staat als RICES of ICE of PRICES, wat uiteindelijk hetzelfde betekent.
RECHT
IJs
Compressie
Elevatie
Stabilisatie
Conservatief (na de eerste 72u)
- Contrastbaden
- Positionering van daling meerdere malen per dag
- Selectieve Cyriax en drainage
- Functioneel verband = maximale stabiliteit + selectieve mobiliteit
- Tibioperoneaal-astragale gewrichtsamplitudeherstel
- Tibioperoneaal-astragale gewrichtsamplitudeherstel
- Tibioperoneaal en astragalairen subtalair met zeer voorzichtige passieve kinesitherapie (1e isometrie)
- Thermotherapie als microgolven
- Manuele en progressieve weerstand biedende globale enkel kinesitherapie (dorsale en plantair flexor werk en eversie-inversie)
- Propioceptie (monopodale ondersteuning, op een onstabiele ondergrond, onevenwichtigheden, balspelletjes…)
- Hervatting sportactiviteit vanaf 2e week
chirurgisch
- Bootcast 4 weken
- Fysiotherapie
Achilles tendinopathie
Tendinopathie: bij de pees, waarbij de peescellen, de extracellulaire matrix, of beide betrokken kunnen zijn.
Theorieën:
- Slechte vascularisatie.
- Thermisch letsel: warmte-afgifte tijdens inspanning veroorzaakt hyperthermie die tenocyten aantast en peesherstellend vermogen gaat verloren.
- Biomechanische irritatie.
Dit soort blessures komt vaak voor bij bepaalde atletische modaliteiten, basketbal, wielrennen, langlaufen, schaatsen,…die een buitensporige excentrische overbelasting van de triceps vereisen.
De achillespees heeft geen echte synoviale schede, maar is omgeven door een paratendon (vet areolair weefsel dat de pees scheidt van zijn schede). De aanvankelijke pijn van achillespeesontsteking wordt veroorzaakt door betrokkenheid van het paratendon en niet van de pees zelf.
Predisponerende factoren:
-Spierverkorting
-Spierhypertrofie (kuit) waardoor de elasticiteit van de pezen afneemt
-Verminderde spierkracht
-Springen met excentrische contracties van de triceps
-Boogvoeten door slechte schokdemping op de grond
-.Platvoeten (>pronatie en veroorzaakt peesverdraaiing)
– Ongeschikt schoeisel of schuren van hetzelfde
-Slechte vascularisatie die leidt tot hypoxische degeneratie
-Veroudering (afname van spierkracht en -elasticiteit, slechte vascularisatie)
-Vorige blessures
-Mannelijk geslacht
-Excessief harde en/of gladde trainingsondergronden
-Trainingsfouten: Herhalingsoverbelasting en microtrauma
Prototype: breuken zijn + frequent bij sedentaire man van in de 40, met intense fysieke activiteit in het weekend, met slechte voorbereiding.
Trip: pijn bij isometrische contractie + pijn bij strekken + pijn bij palpatie
FYSIOTHERAPIEVE BEHANDELING
- Relatieve sportrust: zwemmen…
- Cryotherapie meerdere malen per dag
- Gepulseerde echografie
- Diepe dwarswrijving indien verdragen
- Gymnastiek en stretchtafel (fundamenteel onderdeel van herstel)
Richtlijnen:
- het is aanbevolen om de oefeningen elke dag van de week te doen, twee keer per dag, gedurende ten minste 12 weken;
- u doet 3 sets van 15 herhalingen, met een korte rust na elke set.
1. Excentrische oefening: Vanuit de beginpositie, in unipodale steun met gestrekte knie, wordt het volledige lichaamsgewicht op de voorvoet belast met de enkel in plantairflexie. De hiel wordt langzaam neergelaten tot hij onder de voorvoet is. Tenslotte wordt het gezonde been gebruikt om terug te keren naar de uitgangspositie.
2. Soleus selectieve excentrische oefening: Dezelfde oefening wordt uitgevoerd als hierboven, maar met de knie in lichte flexie.
NOOT: Zij vergeleken de resultaten met die van een controlegroep van 15 patiënten bij wie een operatie geïndiceerd was. Binnen drie maanden na het begin van de behandeling waren alle patiënten die het oefenprogramma hadden ondergaan, verbeterd en in staat hun sportactiviteiten weer op te nemen, op hetzelfde niveau als voorheen. De patiënten die een operatie ondergingen, bereikten pas 6 maanden na de operatie hetzelfde niveau van lichamelijke activiteit. Vervolgens hebben deze auteurs de patiënten die met het oefenprogramma verbeterden, op de lange termijn gevolgd en op één na behielden alle patiënten de verbetering.
Homogeen resultaat: grotere en langduriger verbetering dan bij rekken en concentrische oefeningen
3. Triceps Suralis Stretch
Beginpositie: rechtopstaand, met één been voor. Het te strekken been ligt achter met de knie in extensie. Knie (patella) moet op één lijn liggen met 2e middenvoetsbeentje-
-Oefening: verplaats het lichaam naar het voorste been, dat buigt, zonder de hielen van de grond te halen, totdat u spanning voelt in de triceps suralis van het achterste been-
Duur 30 seconden
Doe 2-3 herhalingen
4. Soleus stretch
Zelfde positie, maar met achterste knie ook in flexie.
Duur 30 seconden
Doe 2-3 herhalingen
Plantaire fasciitis
Plantaire fasciitis is een acute ontsteking van de plantaire aponeurosis van de voet. Het belangrijkste symptoom is plantaire pijn in het hiel- of middenvoetgebied, die meestal niet het gevolg is van een trauma, maar van slijtage door regelmatig werk, d.w.z. herhaaldelijk microtrauma. Het probleem kan worden veroorzaakt of verergerd door ongeschikt schoeisel, een slechte houding, overmatige belasting van dit gebied (bij bergafwaarts lopen wordt de hiel bijvoorbeeld veel gestraft; springen….)
Multifactoriële oorsprong: zwaarlijvigheid, platvoeten of valgusvoeten, zwakte van de intrinsieke voet- of tricepsspieren, gevorderde leeftijd: verminderde kracht en regeneratievermogen
Plantaire fasciitis wordt algemeen verondersteld veroorzaakt te worden door een hielspoor, maar onderzoek heeft uitgewezen dat dit niet het geval is. Op röntgenfoto’s worden hielsporen gezien bij mensen met en zonder fasciitis plantaris.
BEHANDELING
- Relatieve rust
- Meerdere malen per dag ijs toedienen
- Indienen van ijs maal daags
- Geschikt schoeisel en gebruik van orthesen of inlegzolen
- Neuromusculaire taping
- Fascia stretches
Oefening 1: Stretching met webbing
Patiënt zit in bed met het onderbeen in extensie. Leg een band rond de voetzool en houd elk uiteinde met één hand vast
Trek aan de band om de enkel in dorsaalflexie te brengen zonder de knie te buigen. Hou 10-20 seconden vast. Als de pijn afneemt, voer dan actief uit.
Oefening 2: Rekken met extensie van de tenen. Test
Patiënt zit in een stoel met de aangedane voet op de contralaterale knie-
Met de hand aan de kant tegenover de te rekken voet brengt u de tenen in dorsiflexie terwijl de duim van de andere hand langs de fascia gaat om de spanningstoename te controleren die in de fascia optreedt tijdens de rek. Houd 10 seconden vast
Oefening 3: Intrinsieke spierversterking
Patiënt zit in een stoel. Voet rustend op de vloer bovenop een handdoek-
Teenbuigingen uitvoeren zonder de hiel op te tillen om te proberen de handdoek onder de voet te kreukelen-
Oefening 4: Rekken van kuit, soleus en triceps extrinsiek (uitgelegd op pagina10)
BIBLIOGRAPHY
Referentieboeken:
- Menselijke anatomie: beschrijvend, topografisch en functioneel. Henri Rouvière en André Delmas. Editorial Masson
- Fundamentals of physiotherapy. Serafina Alcántara, Miguel Ángel Hernández, Eugenia Ortega en María del Valle Sanmartín. Editorial Sintesis
- Dictionary of Physiotherapy. Stuart Porter. Editorial Eselvier
- Atlas de anatomía humana Netter
- Manual de vendaje funcional de tobillo y pie. Pedro Fernández de Sousa-Dias. Menari Wetenschappelijk Gebied.
Didactisch materiaal voor Diploma Fysiotherapie:
- Anatomie van het Locomotorisch Systeem
- Sportfysiotherapie
- Speciale Fysiotherapie I
Papieren Universitaire Uitbreidingscursus (Universiteit van Oviedo): Revalidatie van het bewegingsapparaat, nieuwe vorderingen
- Clinische biomechanica van de weefsels en gewrichten van het bewegingsapparaat in gezonde en zieke toestand. Miguel Enrique del Valle Soto. Universiteit van Oviedo.
- Nieuwe ontwikkelingen in de revalidatie van het onderste lidmaat. Dr. Manuel Bea Muñoz. Hospital de Jarrio.
- Functionele verbanden: principes, doelstellingen en toepassingstechnieken bij revalidatie. Ramón Marcelino García Miranda.
Webpagina’s:
- www.efisioterapia.net
- www.abcfisioterapia.com
- www.fisaude.com
- www.formacionsanitaria.com
- Medische Encyclopedie: www.nlm.nih.gov/medlineplus/spanish/encyclopedi.html.
- www.traumazamora.org
- www.visionmedicavirtual.com
- www.areasaludplasencia.es
- www.elatleta.com
- www.vitaly.eu
- www.google.es
Behandelingsprotocollen Hospital Universitario Central de Asturias:
- Behandeling enkel: verstuiking
- Behandeling enkel: achillespeesontsteking
- Behandeling voet: plantaire fasciitis