Het fossiel van een tot nu toe onbekende zeeschorpioensoort, met een lengte van meer dan 1,5 meter, is ontdekt in Iowa, VS, en beschreven in het open access tijdschrift BMC Evolutionary Biology.

Daterend tot 460 miljoen jaar geleden, is het de oudst bekende soort van eurypterid (zeeschorpioen) – uitgestorven monsterachtige roofdieren die in de oudheid over de zeeën zwommen en verwant zijn aan moderne spinachtigen.

De auteurs noemden de nieuwe soort Pentecopterus decorahensis naar de ‘penteconter’ – een oud Grieks oorlogsschip waar de soort in omtrek en parallellen in zijn roofgedrag op lijkt.

De hoofdauteur, James Lamsdell van de Yale University in de VS, zei: “De nieuwe soort is ongelooflijk bizar. De vorm van de peddel – de poot die hij zou gebruiken om te zwemmen – is uniek, net als de vorm van het hoofd. Hij is ook groot – meer dan anderhalve meter lang!”

Hij voegt daaraan toe: “Misschien wel het meest verrassend is de fantastische manier waarop het is bewaard gebleven – het exoskelet is samengeperst op de rots, maar kan worden afgepeld en bestudeerd onder een microscoop. Dit laat een verbazingwekkende hoeveelheid details zien, zoals de patronen van kleine haartjes op de poten. Soms lijkt het alsof je de afgeworpen huid van een modern dier bestudeert – een ongelooflijk opwindende kans voor elke paleontoloog.”

De nieuwe eurypteridensoort wordt vertegenwoordigd door meer dan 150 fossielfragmenten, opgegraven uit de bovenste laag van de Winneshiek Shale in het noordoosten van Iowa – een 27 meter dikke zandige schalie die zich in een oude meteorietinslagkrater bevindt en grotendeels door de Upper Iowa River wordt overstroomd.

Sommige grote lichaamssegmenten suggereren een totale lengte tot 1,7 meter, waardoor Pentecopterus de grootste bekende eurypteride uit zijn tijdperk is.

Pentecopterus is ongeveer 460 miljoen jaar oud, waardoor het tien miljoen jaar ouder is dan de vorige oudste record van de eurypteride groep.

Sommige kenmerken van Pentecopterus die in de fossielen zijn onthuld, stellen de onderzoekers ook in staat om de functies van bepaalde lichaamsdelen te interpreteren. De achterste ledematen omvatten een peddel met een groot oppervlak, en gewrichten die op hun plaats lijken te zijn vergrendeld om buiging te beperken. Dit suggereert dat Pentecopterus deze peddels gebruikte om te zwemmen of te graven.

Het tweede en derde paar ledematen zijn mogelijk naar voren gekanteld, wat suggereert dat ze vooral betrokken waren bij het vangen van prooien in plaats van bij de voortbeweging. De drie achterste paar ledematen zijn korter dan de voorste paren, wat suggereert dat Pentecopterus misschien op zes poten liep in plaats van acht.

De uitzonderlijke conservering van het exoskelet hielp de onderzoekers ook om de rol van fijnere structuren te interpreteren, waaronder schubben, follikels en setae (stijve borstelharen).

De achterste ledematen zijn bedekt met dichte setae. Deze vormen regelingen zoals bij zwemkrabben, waar ze dienen om het oppervlak van de peddel tijdens het zwemmen te vergroten. Maar de kleinere follikelgrootte bij eurypteriden suggereert dat de setae een zintuiglijke functie zouden kunnen hebben gehad.

Spinnen zijn ook aanwezig op sommige ledematen en lijken op die gevonden bij degenkrabben, waar ze helpen bij het verwerken van voedsel.

-ENDS-

Media Contact
Joel Winston
Media Officer
BioMed Central
T: +44 (0)20 3192 2081
M: +44 (0)7766540147
E: [email protected]

Notes voor de redactie:

1. Afbeeldingen, waaronder een artist’s impression en fossielfoto’s, zijn hier beschikbaar: http://bit.ly/1fGhVXY

De in de bestandsnamen verstrekte creditinformatie moet bij elk hergebruik worden vermeld.

2. Onderzoeksartikel

De oudste beschreven eurypteride: een reusachtige Midden Ordovicium (Darriwilian) megalograptide uit de Winneshiek Lagerstätte van Iowa
James C. Lamsdell, Derek E. G. Briggs, Huaibao P. Liu, Brian J. Witzke and Robert M. McKay
BMC Evolutionary Biology 2015
doi 10.1186/s12862-015-0443-9

Artikel beschikbaar op tijdschriftwebsite hier: http://dx.doi.org/10.1186/s12862-015-0443-9

Vernoem het tijdschrift in elk verhaal dat u schrijft. Als u voor het web schrijft, gelieve naar het artikel te linken. Alle artikelen zijn gratis beschikbaar, volgens het open access beleid van BioMed Central.

3. BMC Evolutionary Biology is een open access, peer-reviewed tijdschrift dat artikelen behandelt over alle aspecten van moleculaire en niet-moleculaire evolutie van alle organismen, alsmede fylogenetica en paleontologie.

BMC Evolutionary Biology maakt deel uit van de BMC-serie die vakspecifieke tijdschriften publiceert die zijn gericht op de behoeften van individuele onderzoeksgemeenschappen op alle gebieden van de biologie en geneeskunde. Wij bieden een efficiënte, eerlijke en vriendelijke peer review service, en zijn toegewijd aan het publiceren van alle gezonde wetenschap, op voorwaarde dat er enige vooruitgang in kennis gepresenteerd door het werk.