• Juli 8, 2014
• Door Anastasia Pollock, LCMHC, Posttraumatic Stress Topic Expert Contributor

Ze zijn beangstigend, verontrustend, ongemakkelijk, en gebeuren wanneer je verondersteld wordt je lichaam en hersenen te verjongen: de nachtmerries die volgen op een traumatische ervaring.

Nachtmerries komen vrij veel voor bij mensen die een traumatische gebeurtenis hebben meegemaakt. De naweeën van een nachtmerrie volgen hen vaak tot de volgende dag, wat hun emotionele welzijn en hun vermogen om te functioneren kan beïnvloeden. Nachtmerries kunnen behoorlijk beangstigend zijn en een negatieve invloed hebben op de hoeveelheid rustgevende slaap die iemand krijgt. Het kan voelen alsof men de traumatische gebeurtenis opnieuw beleeft, en de gedachte om te gaan slapen kan angst opwekken. Hoe minder slaap iemand krijgt, des te moeilijker is het voor de hersenen om een traumatische gebeurtenis te verwerken en op de juiste manier op te slaan. Soms zijn de symptomen die aanwezig zijn als gevolg van een trauma juist de barrières die iemands vermogen om te genezen in de weg staan.

De functie van dromen

Volgens Hartmann (1996) is een theorie over de functie van dromen dat het de hersenen in staat stelt om efficiënter en effectiever verbindingen te maken dan de bewuste geest. Met andere woorden, het is het moment waarop de hersenen de informatie die is waargenomen opnieuw bekijken en vervolgens sorteren en organiseren op een manier die zinvol is.

Hartmann (1998) stelt ook dat dromen een manier is voor de hersenen om trauma’s te verwerken, en de dromen zijn vaak gebaseerd op de belangrijkste emotie die de persoon ervoer tijdens het trauma of ervaart wanneer zij zich het trauma herinneren. Dit is belangrijk voor het genezingsproces, maar, zoals hierboven besproken, kan problematisch zijn wanneer de nachtmerries van de persoon hun slaap verstoren en hun vermogen om dagelijks te functioneren. Volgens Leskin e.a. (2002) hadden mensen met een diagnose van posttraumatische stress een significant hoger percentage slaapproblemen. Zij stellen dat 96% van de deelnemers aan hun studie die de diagnose PTSS hadden, nachtmerries ervoeren en dat 100% slapeloosheid ervoer.

Dus wat kan een persoon doen om ongewenste trauma nachtmerries te verwerken?

1. Houd uw dromen en nachtmerries bij en bespreek ze met uw therapeut. Dromen kunnen informatie bevatten die belangrijk is voor het therapiewerk. Ik moedig mensen in therapie vaak aan om de basisthema’s van hun dromen en nachtmerries op te schrijven, zodat we kunnen onderzoeken wat hun betekenis is voor het traumabehandelwerk dat we doen. Ik merk vaak dat de informatie uit dromen direct gerelateerd is aan de thema’s die de stoornis gerelateerd aan het trauma vergroten of voortzetten (bijvoorbeeld een gevoel van hulpeloosheid).
2. Ontwikkel coping- en zelf-verzachtende vaardigheden. Oefen zelfkalmerende en angstremmende technieken voordat u gaat slapen en/of als u wakker wordt uit een nachtmerrie. Ga de hele dag door met zelfkalmerende technieken als dat nodig is om met de naweeën van een nachtmerrie om te gaan. Enkele hulpmiddelen die mensen in therapie het nuttigst vinden, zijn geleide meditaties, bodyscans, progressieve spierontspanning en mindfulness-oefeningen. Een ander hulpmiddel dat velen bijzonder nuttig vinden, heet “container”. In wezen creëert de persoon die de verstoring ervaart een container (echt of ingebeeld) waarin hij of zij de dingen die hem of haar het meest storen (gedachten over de gebeurtenis, flashbacks, of zelfs de nachtmerries of ander verontrustend materiaal) kan bewaren tot een moment waarop hij of zij in staat is om het materiaal met zijn of haar therapeut door te nemen. Wanneer het verontrustende materiaal naar boven komt, kan de persoon toestaan dat wat het ook is in de container gaat tot de therapie, waar we kunnen beslissen wat er moet worden aangepakt. Sommige containers die veel voorkomen zijn kluizen, dozen, kluizen, en potten. De container moet een deksel of een soort deur hebben. Een persoon kan zich deze container voorstellen in de vorm van een afbeelding in de geest en zich voorstellen dat het verontrustende materiaal in de container gaat. Als alternatief kan de persoon een fysieke container hebben en het verontrustende materiaal op een stuk papier opschrijven en het dan in de container plaatsen.
3. Blijf niet in bed als je niet kunt slapen. Vaak, wanneer men uit een nachtmerrie ontwaakt, kan het moeilijk zijn weer in slaap te komen. Ook het aanvankelijk gaan slapen kan angst opwekken uit angst dat de nachtmerries of andere symptomen die de persoon ervaart, zullen terugkeren. Als u niet binnen een redelijke tijd in slaap kunt komen, sta dan op en doe iets wat u zelf kunt kalmeren. Het kan even duren voordat de slaap komt, maar het is beter om aan zelfkalmerende oefeningen te doen dan uzelf op te winden en nog angstiger te worden omdat de slaap niet komt.
4. Breng veranderingen aan in uw slaapomgeving om te voorkomen dat u angst associeert met de plaats waar u slaapt. Wanneer een persoon herhaalde nachtmerries heeft, kan de slaapomgeving een trigger worden voor angst en andere traumasymptomen. Veranderingen aanbrengen in de slaapomgeving, zoals het verplaatsen van meubels, het aanschaffen van nieuw beddengoed, of het veranderen van de inrichting, kan helpen om met een schone lei te beginnen als het gaat om slapen.
5. Herinner jezelf eraan dat je hersenen proberen te genezen. Genezen is niet altijd een comfortabel proces en het kost tijd. Hoe ongemakkelijk nachtmerries ook zijn, je hersenen geven je de informatie die je nodig hebt om te verwerken. Nachtmerries kunnen problemen aan het licht brengen waar u zich in de wakkere uren misschien niet bewust van was. Werk samen met een therapeut zodat u zich niet alleen voelt in dit proces. Een therapeut kan normaliseren wat u doormaakt en kan u helpen uw symptomen te verwerken op een manier die ze misschien minder overweldigend maakt.