• May 24, 2012
• By Dr. James Pendleton, Psychotropic News Contributor

De meeste klassen van antidepressiva, waaronder de selectieve serotonine heropname remmers (SSRI’s), worden verondersteld 2 of meer weken van gebruik te vereisen voordat de therapeutische effecten merkbaar worden. In de consumentenrichtlijnen voor een geneesmiddel als Celexa (citalopram) wordt patiënten duidelijk geadviseerd geen onmiddellijke voordelen te verwachten, maar hun medicatie te blijven innemen zoals voorgeschreven. Een recente studie heeft echter twijfel doen rijzen over de opvatting dat het weken duurt voordat SSRI’s een therapeutisch niveau bereiken. Als de resultaten door latere experimenten worden bevestigd, zal ons begrip van deze medicijnen sterk worden verbeterd. Observatie van het neurochemische mechanisme achter specifieke SSRI’s zal natuurlijk leiden tot gunstiger voorschrijfpatronen en betere resultaten voor de patiënt.

In een onderzoek naar de SSRI Celexa, kregen 26 deelnemers ofwel een enkele dosis van het geneesmiddel ofwel een dosis placebo, een onschadelijke suikerpil. Geen van de deelnemers had een depressie, een feit dat de onderzoekers in staat stelde om specifieke fysiologische reacties te bestuderen zonder interferentie. Drie uur later kregen de deelnemers beelden te zien van angstige gezichten, terwijl de hersenactiviteit in hun amygdala werd gemeten via magnetische resonantie beeldvorming. Psychiaters hebben getheoretiseerd dat hyperactiviteit in de amygdala een meetbaar effect is van depressie dat het individu in een constante staat van verhoogde angst plaatst. In de studie met een eenmalige dosis Celexa vertoonden deelnemers die medicatie kregen een gedempte reactie in hun amygdala bij het zien van bange of angstige gezichten. Onderzoekers zagen een piek in amygdala activiteit bij degenen die een placebo kregen. Deze bevindingen tonen aan dat mogelijk therapeutische effecten al een paar uur na de eerste dosis Celexa beginnen, en bij uitbreiding elke SSRI. Interessant is dat geen van de deelnemers een verandering in stemming of ongewone bijwerkingen meldde. De auteurs van de studie denken dat de werking op de amygdala zowel onmiddellijke voordelen heeft op een onbewust niveau als effecten op de langere termijn op angst.

Depressie wordt vaak beschreven als een constellatie van symptomen en effecten. Vanwege de vele verschijningsvormen is de ziekte nog lang niet volledig begrepen. Er is op dit moment geen waterdichte, uniforme behandeling voor depressie. Onderzoek naar antidepressiva zoals Celexa helpt ons te bepalen wat er in de depressieve hersenen gebeurt. Gewapend met die kennis kunnen we in de toekomst effectievere medicijnen ontwikkelen. De studie die we nu bespreken laat bijvoorbeeld zien dat de gunstige effecten van Celexa kunnen beginnen in de amygdala, het primitieve angstcentrum van de hersenen. Belangrijker is dat deze effecten vrijwel onmiddellijk beginnen, in tegenstelling tot eerdere aannames.