Als u soms het gevoel hebt dat uw hart “een slag overslaat” – zelfs als u gewoon in slaap valt – kan dat een reden voor ongerustheid lijken. De waarheid is dat uw hart niet echt een slag overslaat. In feite is dat gevoel, ook bekend als hartkloppingen, een extra slag. Hoewel dat onheilspellend klinkt, is het meestal onschadelijk.

“Er is een normale hartslag, een extra slag en dan een lichte pauze gevolgd door een sterker dan normale slag,” legt Nelson A. Prager, MD, een cardioloog in The Medical Center of Aurora in Aurora, Colorado uit.

Als u begrijpt waarom dit gebeurt, wanneer u naar uw arts moet gaan en hoe u lastige hartkloppingen kunt beheersen, kunt u zich beter op uw gemak voelen.

Hoe het hart “een slag overslaat”
Een “overgeslagen hartslag” treedt op wanneer het normale regelmatige ritme van uw hart wordt verstoord door een vroege, extra slag. Als deze vroege slag afkomstig is van de bovenste kamers (atria) van het hart, wordt dit een premature atriale contractie (PAC) genoemd. Als deze vroege slag afkomstig is uit de onderste kamers (ventrikels) van het hart, wordt dit een premature ventriculaire contractie (PVC) genoemd.

Normaal gesproken vullen de kamers van het hart zich met bloed voor elke slag. Maar een extra slag kan optreden als een abnormaal elektrisch signaal een vroege samentrekking veroorzaakt wanneer de kamers nog niet vol zijn, wat resulteert in minder bloedstroom naar het lichaam. Na deze vroege samentrekking rusten de kamers van het hart iets langer dan normaal voordat het normale ritme wordt hervat. Tijdens deze korte pauze vult het hart zich met meer bloed, waardoor de volgende slag extra kracht krijgt, merkt Dr. Prager op.

“Het is spontane elektrische activiteit,” zegt hij. “Het kan voelen als een fladderend gevoel in je borstkas.” Voor sommige mensen geven hartkloppingen alleen een ongemakkelijk gevoel. In extremere gevallen kan het lijken alsof uw hart flippert of bonst in uw borst of nek.

Tekenen van een ernstiger probleem
Hoewel hartkloppingen ongemakkelijk kunnen zijn, komen ze vaak voor en zijn ze meestal niet schadelijk, adviseert Prager.

Mensen van alle leeftijden kunnen er last van hebben. Bepaalde levensstijlfactoren die een adrenalinestoot veroorzaken, kunnen echter uw risico verhogen. Zaken als vermoeidheid, cafeïne, alcohol, stress en lichaamsbeweging kunnen er bijvoorbeeld allemaal toe leiden dat het niveau van dit hormoon stijgt, met PVC’s tot gevolg. Het gebruik van illegale drugs of bepaalde medicijnen, zoals decongestiva en antihistaminica, kunnen hetzelfde effect hebben. Uitdroging of het overslaan van maaltijden, wat kan leiden tot een lage bloedsuikerspiegel, kan ook leiden tot hartkloppingen.

Wat PVC’s in het bijzonder betreft, of deze “overgeslagen slagen” reden tot bezorgdheid zijn, hangt af van hun frequentie en de ernst van uw symptomen.

Palpitaties die slechts af en toe voorkomen, zijn meestal niets om u zorgen over te maken – tenzij u zich duizelig, flauw of kortademig voelt wanneer ze optreden. Maar als u ze heel vaak gedurende de dag ervaart, of snel achter elkaar, is het een goed idee om uw huisarts (PCP) te bezoeken.

PVC’s die aanhouden of heel vaak voorkomen, kunnen in verband worden gebracht met een hartziekte, hartfalen, hoge bloeddruk of een zwakke of beschadigde hartspier. Ze kunnen ook in verband worden gebracht met lage bloedspiegels van bepaalde elektrolyten, waaronder kalium of magnesium.

Als PVC’s zeer vaak voorkomen, of vlak na elkaar, kunnen ze ook leiden tot een ernstige vorm van aritmie, of abnormale hartslag, bekend als ventrikelfibrillatie (VFib).

“Frequente PVC’s die optreden met hartaandoeningen kunnen leiden tot gevaarlijke hartritmes en zelfs plotselinge hartdood, maar dit is zeer zeldzaam,” zegt Prager.

Hoe PVC’s worden gedetecteerd
Als u consistente of langdurige hartkloppingen ervaart, of als u PVC’s hebt en u een hartaanval hebt gehad of een structurele hartafwijking of hartaandoening hebt, bezoek dan uw huisarts. U moet ook meteen naar uw zorgverlener gaan als u ernstige symptomen hebt, waaronder pijn op de borst, duizeligheid of plotselinge kortademigheid, vooral als deze symptomen na verloop van tijd verergeren.

PVC’s kunnen moeilijk op te sporen zijn tijdens een onderzoek, maar er zijn bepaalde hulpmiddelen en tests die uw arts kan gebruiken om naar aanwijzingen te zoeken die kunnen helpen bepalen wat de oorzaak van uw symptomen is.

Door naar uw hart te luisteren en een grondige medische geschiedenis en lichamelijk onderzoek uit te voeren, kan uw arts in staat zijn om een ruis of andere tekenen van een mogelijk hartklepprobleem te horen. Uw huisarts kan ook bloedonderzoek bestellen om een onderliggende aandoening uit te sluiten die uw hartkloppingen kan veroorzaken, zoals een schildklier- of elektrolytenonevenwichtigheid of bloedarmoede. Uw huisarts kan u ook doorverwijzen naar een hartspecialist die aanvullende tests zal bestellen om ervoor te zorgen dat uw hart gezond is.

PVC’s worden vaak ontdekt tijdens een elektrocardiogram (EKG of ECG), een test die de elektrische activiteit van het hart meet. Tijdens dit onderzoek worden elektroden op uw borst, armen en benen geplaatst om de elektrische signalen van uw hart te registreren.

Als uw PVC’s echter willekeurig of niet vaak voorkomen, kan het zijn dat ze niet worden gedetecteerd door een EKG. In dat geval kan uw arts u vragen om een draagbare monitor te dragen, zoals een Holter-monitor, waarmee abnormale hartslagen over een langere periode kunnen worden opgespoord. Bij mensen zonder bekende hartziekte worden PVC’s in 1 procent van de EKG’s waargenomen, terwijl Holter-monitoren bij maximaal 80 procent van de gezonde mensen af en toe PVC’s waarnemen.

In sommige gevallen kan een inspanningsstresstest worden gebruikt om de elektrische activiteit van uw hart te registreren terwijl u op een loopband loopt. Het kan helpen bepalen of uw PVC’s worden uitgelokt door lichamelijke activiteit.

Overweeg behandelingsopties
In de meeste gevallen is er geen onderliggende ziekte die PVC’s veroorzaakt, en gaan ze gewoon vanzelf weg, volgens Prager. “Veel mensen vinden het geruststellend om te weten dat deze extra slagen niet schadelijk zijn,” zegt hij. “Deze geruststelling kan genoeg zijn.”

Voor sommige mensen kunnen deze hartkloppingen en de symptomen die ze veroorzaken echter hinderlijk genoeg zijn om behandeling te rechtvaardigen, voegt hij eraan toe.

Dit kan zo eenvoudig zijn als het maken van enkele aanpassingen in uw levensstijlgewoonten, zoals veel water drinken, voldoende slaap krijgen, regelmatige maaltijden eten, alcohol en cafeïne beperken, niet roken, decongestiva en antihistaminica vermijden en stappen ondernemen om uw stressniveau te verlagen. Het kan onmogelijk zijn om stress volledig te vermijden, maar het vinden van nieuwe copingstrategieën kan helpen, zoals het opnemen van meditatie, diep ademhalen of een andere ontspanningstechniek in uw dagelijkse routine.

Als PVC’s vaak genoeg optreden om de pompcapaciteit van uw hart te verminderen en u zich zwak, duizelig of flauw voelt, kan de linkerkant van uw hart harder werken om dezelfde hoeveelheid bloed te pompen. Dit wordt linkerventrikeldisfunctie genoemd en is omkeerbaar.

Zo ook, als uw PVC’s worden veroorzaakt door een onderliggende ziekte, aandoening of structurele afwijking van uw hart, kan behandeling van dat probleem het oplossen.

Naast het aanbrengen van bepaalde veranderingen in uw leefstijl, kan de behandeling voor problematische PVC’s het volgende omvatten:

Medicatie: Bètablokkers, die vaak worden voorgeschreven om hoge bloeddruk te behandelen, blokkeren de effecten van adrenaline op het hart, waardoor PVC’s kunnen verminderen. “We proberen deze eerst”, zegt Prager. “We beginnen met een lage dosis en kunnen deze verhogen als dat nodig is.”

Andere medicijnopties omvatten calciumkanaalblokkers, wat een ander type bloeddrukmedicatie is dat abnormale hartritmes kan verminderen.

Alle medicijnen hebben bijwerkingen, dus het is belangrijk om de voordelen af te wegen tegen de risico’s bij de behandeling van PVC’s, merkt Prager op. Bètablokkers kunnen bijvoorbeeld duizeligheid, zwakte, sufheid of vermoeidheid veroorzaken. Calciumkanaalblokkers kunnen leiden tot gewichtstoename, zwelling in de onderbenen, voeten of enkels of duizeligheid. “De balans kan in het voordeel zijn van het nemen van medicijnen als PVC’s je een vreselijk gevoel geven,” zegt hij.

Procedures: Voor sommige mensen met PVC’s die niet reageren op krachtigere medicijnen of deze niet kunnen verdragen, kan ablatie een optie zijn. Bij deze minimaal invasieve procedure brandt een chirurg weefsel weg in het deel van het hart waar de extra hartslag vandaan komt. Ablatie is niet altijd een effectieve behandeling voor PVC’s, maar wanneer het dat wel is, is het een remedie, merkt Prager op.

Chirurgie: Mensen met PVC’s die verband houden met een hartziekte moeten mogelijk een angioplastiek of een bypassoperatie ondergaan om de bloedstroom naar het hart te herstellen. Bij angioplastie wordt een katheter met een ballon in een geblokkeerde hartslagader ingebracht om deze wijder te maken en de bloedstroom te bevorderen. Een bypassoperatie daarentegen is een open procedure waarbij slagaders uit andere delen van uw lichaam worden genomen en gebruikt om het bloed om de verstopte slagader heen te leiden om uw hart van bloed te voorzien.

Als u last hebt van frequente of ernstige hartkloppingen, is het belangrijk om de risico’s en voordelen van uw behandelingsopties met uw arts te bespreken en te bepalen wat het beste voor u is.

Sourcing: Heart Rhythm Society, May Clinic, Harvard Medical School, UpToDate, American Heart Association, May Clinic

Terug naar Hartgezondheid