Delen

Ooit bekend als Perzië, nemen Iran en Afghanistan een zeer speciale plaats in de geschiedenis van de Islam in.
Het beeld dat vandaag de dag van Iran bestaat, is zeer scheef en wordt door bijna iedereen verkeerd begrepen. Een plaag van kortzichtigheid heeft ervoor gezorgd dat zelfs moslims dit grote en rijke land zien als een plaats met vijandigheid, wantrouwen en angst.
De afgelopen 2 jaar heb ik actief geprobeerd anderen, en ook mijzelf, te informeren en op te voeden over de ware plaats en positie van dit prachtige land, niet alleen in de islam, maar in onze gedeelde menselijke geschiedenis.
Hoe kan een land en een cultuur die ons Imam Al-Ghazali, Mawlana Rumi, Imam Bukhari, Al-Farabi, Ibn Sina en vele anderen schonken, beschouwd worden als een land dat het verdient vergeten te worden of erger nog, herinnerd te worden voor niets anders dan een verhaal dat zijn rijkdom uitwist?

De Profeet Mohammed (pbuh) zei eens:

“Als geleerdheid in de hoogste delen van de hemel zou hangen, zouden de Perzen het bereiken.”

Moslimverovering van Perzië

In 628 stuurde de Profeet Mohammed (pbuh) brieven naar prinsen, koningen en stamhoofden van verschillende stammen en koninkrijken, waarin hij hen uitnodigde tot de Islam. Deze brieven werden op dezelfde dag verzonden naar Perzië, Byzantium, Ethiopië, Egypte, Jemen en Irak. Alle verhalen zeggen dat toen de koning van Perzië, Khosrau II, de brief ontving, hij deze verscheurde in woede. De brief luidt als volgt:

In de naam van Allah, de Barmhartige, de Genadevolle.

“Van Mohammed, de boodschapper van Allah, aan de grote Kisra van Iran. Vrede zij met hem, die de waarheid zoekt en gelooft in Allah en in Zijn Profeet en die getuigt dat er geen God is dan Allah en dat Hij geen partner heeft, en die gelooft dat Mohammed Zijn Aanbidder en Profeet is. Onder het bevel van Allah, nodig ik u tot Hem uit. Hij heeft mij gezonden om alle mensen te leiden, zodat ik hen allen voor Zijn toorn kan waarschuwen en de ongelovigen voor een ultimatum kan stellen. Omarm de Islam, zodat jullie veilig zullen blijven. En indien gij weigert de Islam te aanvaarden, zult gij verantwoordelijk zijn voor de zonden der Wijzen.”

De Profeet had aan zijn metgezellen voorspeld, dat de landen Jemen, Shams (Syrië en de Levant, die onder Romeins bestuur stond) en Perzië Islamitisch zouden worden. De Islam zou dan Perzië binnengaan slechts vijf jaar na de dood van de Profeet (pbuh), en minder dan twintig jaar later (jaar 651) zou geheel Perzië onder de heerschappij van de Islam komen.

De Rashidun

De komst van de Islam, een verovering die begon onder Abu Bakr, maar die Umar ibn-Khattab, de tweede Kalief, zou voltooien, betekende het einde van het machtige Sasanische Rijk.

Voor de historici begon de verovering eerst onder de grote Khalid Ibn Walid die als eerste Irak binnenviel, maar Sa`dibn Abi Waqqas zou het afmaken. De snelle verovering van Iran door Umar ibn-Khattab vanuit Medina, in een reeks van goed gecoördineerde, meervoudig langdurige aanvallen, werd zijn grootste triomf en droeg bij aan zijn reputatie als groot militair en politiek strateeg.

De val van de Sasaniërs betekende het einde van het Zoroastrisme als staatsgodsdienst. De Iraniërs behoorden tot de eerste bekeerlingen tot de Islam, en hun bekering begon in aanzienlijke aantallen zodra de Arabische legers het Perzische plateau bereikten en overrompelden. Ondanks enig verzet van elementen van de Zoroastrische geestelijkheid en andere oude godsdiensten, werd en bleef de overgrote meerderheid van de Iraniërs moslim. 98% van de etnische Iraniërs, met inbegrip van de bevolking van Perzië, is thans ten minste nominaal moslim. Voor zo’n fundamentele, doordringende en blijvende culturele transformatie heeft het verschijnsel van de Iraanse bekeringen tot de Islam opmerkelijk weinig wetenschappelijke aandacht gekregen. Men kan slechts zeggen Alhumdulillah.

Het einde van het pre-islam Perzië betekende niet dat het Perzisch verdween. De rijkdom van de Perzische cultuur en taal bleef bloeien en leeft vandaag de dag nog voort. Onder de heerschappij van de Rashidun mochten de Perzen Perzisch spreken en gebruiken, zoals het geval was in Syrië en Egypte, waar Grieks en Koptisch de feitelijke talen bleven, maar onder de heerschappij van het tweede kalifaat – de Oemmajjaden – werd Arabisch opgelegd als de hoofdtaal.

Met de kracht waarmee de Perzen zich tegen de Arabische invasie verzetten, verdubbelde hij en omhelsde hij de Islam. Het was waarlijk de Perziër die de aarde werd tot de wortels van de Islam die de Arabier was, het was ook de Perziër die uit deze vereniging opbloeide.

De Abbasiden

Na de Abbasidische revolutie van 749-51, waarin Iraanse bekeerlingen een grote rol speelden, verplaatste het zwaartepunt van het Kalifaat zich naar Irak en onderging het aanzienlijke Iraanse invloeden. De moslimbevolking van Iran steeg dan ook van ongeveer 40% in het midden van de 9e eeuw tot bijna 100% aan het einde van de 11e eeuw. De Islam werd gemakkelijk aanvaard door Zoroastriërs die werkzaam waren in de industrie en in ambachtelijke beroepen, omdat volgens het Zoroastrische dogma dergelijke beroepen waarbij vuur werd verontreinigd, hen onrein maakten. Bovendien ondervonden de moslimzendelingen geen moeilijkheden bij het uitleggen van de islamitische leerstellingen aan de Zoroastriërs, omdat er veel overeenkomsten tussen de godsdiensten bestonden. Volgens Thomas Walker Arnold zou de Perziër Ahura Mazda en Ahriman ontmoeten onder de namen van Allah en Iblis. Moslimleiders moedigden in hun poging bekeerlingen te winnen het bijwonen van het Moslimgebed aan, en stonden toe dat de Koran in het Perzisch in plaats van in het Arabisch werd gereciteerd, zodat hij voor iedereen begrijpelijk zou zijn. De eerste volledige vertaling van de Koran in het Perzisch vond plaats tijdens het bewind van de Samaniden in de 9e eeuw. Seyyed Hossein Nasr suggereert dat de snelle toename van de bekering werd geholpen door de Perzische nationaliteit van de heersers.

De Seltsjoeken

De Seltsjoekse heersers vestigden het Isfahan Observatorium waar Omar Khayyám veel van zijn experimenten voor een nieuwe kalender deed, en zij bouwden godsdienstige scholen in alle grote steden. Zij brachten Abu Hamid Al-Ghazali, een van de grootste Islamitische theologen, en andere eminente geleerden naar de Seldjoekse hoofdstad Bagdad en stimuleerden en ondersteunden hun werk.

Salman Farsi

Dit is het verhaal van een man die Perzië verliet op zoek naar de waarheid, en in Medina terechtkwam bij de familie van de Profeet Mohammed (pbuh). Dit is een mooi en lang verhaal dat het verdient door iedereen gelezen te worden. Geboren in Isfahan, werd hij opgeleid als Zoroastrische priester. Na een ontmoeting met een christelijke groep in Nestorië raakte hij geïnteresseerd in het christendom, maar werd door zijn familie gevangengezet om bekering te voorkomen, en na te zijn ontsnapt reisde hij naar Syrië. Salman’s laatste christelijke leraar, informeerde hem over een boodschapper die in Arabië zou zijn aangekomen, en dat is waar hij naar toe reisde.

Toen hij zich bij de Islam aansloot, werd Salman een geliefde van de Profeet (pbuh) en zijn metgezellen. In de slag die bekend werd als ‘de slag van de loopgraaf’ gebruikten de Arabieren loopgraven als verdedigingsmechanisme, een strategie die door de Perzen werd toegepast en die Salman had aanbevolen.

Abu Hurairah zou naar Salman hebben verwezen als “Abu al-Kitabayn” (“de vader van de twee boeken”; dat wil zeggen, de Bijbel en de Koran) en Imam Ali (ra) zou naar hem hebben verwezen als “Luqman al-Hakeem” (“Luqman de wijze,” een verwijzing naar een wijze man die in de Koran wordt genoemd).

Salman nam deel aan de verovering van het Sasanische rijk in Perzië, keerde terug naar huis maar deze keer met de Islam in zijn hart, en werd de eerste gouverneur van dat rijk. Na de dood van de Profeet Mohammed (pboeh) verdween hij echter uit het openbare leven en keerde terug toen Imam Ali (ra) de kalief werd. Het was op de leeftijd van 88 jaar dat Salman zijn leven als gouverneur begon.

Narresteerde Abu Huraira:

“Terwijl wij met de Profeet (vrede zij met hem) zaten werd Surat al-Jumu’a aan hem geopenbaard, en toen het vers, “En Hij (Allah) heeft hem (Mohammed) ook naar andere (moslims) gestuurd …..” (62:3) door de Profeet werd gereciteerd, zei ik: “Wie zijn zij, O Allah’s gezant?” De Profeet antwoordde niet totdat ik mijn vraag driemaal herhaalde. Op dat moment was Salman al-Farsi bij ons. Dus legde de profeet van Allah zijn hand op Salman en zei: “Zelfs al zou het geloof op (de plaats van) Ath-Thuraiya (Pleiaden, de hoogste ster) zijn, dan zou een man of mannen van dit volk (d.w.z. Salman’s volk) het bereiken.” – Imam Bukhari

Dus, wie was Salman?

Terwijl veel van de Moslims in Medina (bekend als Ansar) betoogden dat deze nieuwe Moslim deel uitmaakte van hun groep, was een groot deel van de Muhajirun het daar niet mee eens en debatteerden dat hij bij hen hoorde omdat hij ook een immigrant was. Profeet Mohammed (pboeh) arriveerde op het toneel en hoorde de discussie. Hij was geamuseerd door de beweringen, maar maakte al snel een einde aan de ruzie door te zeggen: “Salman is noch Muhajir noch Ansar. Hij is één van ons. Hij is een van de Mensen van het Huis”.

Bij zijn dood werd Salman begraven in Al-Mada’in in het huidige Irak, terwijl andere bronnen beweren in Isfahan of zelfs Jeruzalem (onwaarschijnlijk, maarAllah weet het het beste).

Salman vertaalde ook de Koran in het Farsi, en werd daarmee de eerste persoon die de Koran in een vreemde taal vertaalde.

Perzië onder de Islam

Volgens de veelzijdige oriëntalist Bernard Lewis:

“De veroveringen van de Arabische moslims zijn in Iran op verschillende manieren gezien: door sommigen als een zegen, de komst van het ware geloof, het einde van het tijdperk van onwetendheid en heidendom; door anderen als een vernederende nationale nederlaag, de verovering en onderwerping van het land door buitenlandse invallers. Beide percepties zijn natuurlijk geldig, afhankelijk van iemands gezichtspunt… Iran werd inderdaad geïslamiseerd, maar het werd niet ge-Arabiseerd. Perzen bleven Perzen. En na een periode van stilte werd Iran opnieuw een apart, ander en onderscheidend element binnen de islam, dat uiteindelijk zelfs een nieuw element aan de islam zelf toevoegde. Cultureel, politiek, en het opmerkelijkst van al zelfs religieus, is de Iraanse bijdrage aan deze nieuwe islamitische beschaving van immens belang. Het werk van Iraniërs is te zien op elk gebied van cultureel streven, met inbegrip van de Arabische poëzie, waaraan dichters van Iraanse afkomst die hun gedichten in het Arabisch componeerden, een zeer belangrijke bijdrage leverden. In zekere zin is de Iraanse Islam een tweede komst van de Islam zelf, een nieuwe Islam die soms Islam-i Ajam wordt genoemd. Het was deze Perzische islam, in plaats van de oorspronkelijke Arabische islam, die naar nieuwe gebieden en nieuwe volkeren werd gebracht: naar de Turken, eerst in Centraal-Azië en vervolgens in het Midden-Oosten in het land dat Turkije zou gaan heten, en natuurlijk naar India. De Ottomaanse Turken brachten een vorm van Iraanse beschaving binnen de muren van Wenen.”

Welke lampen werden er in Perzië aangestoken?

Ibn Khaldun, het Andalusische genie verhaalt in zijn Muqaddimah:

“Het is een opmerkelijk feit dat, op enkele uitzonderingen na, de meeste moslimgeleerden… in de intellectuele wetenschappen niet-Arabieren zijn geweest, zo waren de grondleggers van de grammatica Sibawaih en na hem, al-Farsi en Az-Zajjaj. Zij waren allen van Perzische afkomst… zij vonden regels uit van de (Arabische) grammatica. Grote juristen waren Perzen. Alleen de Perzen hielden zich bezig met het bewaren van kennis en het schrijven van systematische geleerde werken. Zo wordt de waarheid van de uitspraak van de profeet (Mohammed) duidelijk: “Als de geleerdheid in de hoogste delen van de hemel zou hangen, zouden de Perzen haar bereiken”… De intellectuele wetenschappen waren ook het domein van de Perzen, alleen gelaten door de Arabieren, die ze niet cultiveerden… zoals het geval was met alle ambachten… Deze situatie bleef in de steden bestaan zolang de Perzen en de Perzische landen, Irak, Khorasan en Transoxiana (het huidige Centraal-Azië), hun sedentaire cultuur behielden.”

Sommige commentatoren stellen dat de term ‘Perzisch’ verwees naar de landen ten oosten van Arabië, dit zou ook het land van India hebben omvat.

Kunst en Architectuur

Geen land, geen volk en geen artistieke cultuur kan op tegen wat de Perzische heeft bereikt (naar mijn bescheiden mening). De Perzische architectuur leidt de Moslimwereld in zijn schittering en majesteit. Sommige historici herleiden de oorsprong van de koepel tot de Perzen, evenals de uitvinding en ontwikkeling van het mooiste element van de Muqarnas. De stad Isfahan in Iran behoort tot de mooiste in haar architectuur.

Muziek

Muziek, in het bijzonder zang, speelt een belangrijke rol in de van nature melodieuze aard van de Perzen. Bezoek Isfahan en zijn vele bruggen ’s avonds (elke dag van de week) en vind voorstellingen die zonder twijfel de liefde en het belang zullen aantonen dat Perzen aan muziek hechten.

Grootste theologen van sjiitische en soennitische

Enkele van de belangrijkste theologen in de islam waren afkomstig uit Perisië, te weten: Shaykh Tusi, Imam Ghazali, Imam Fakhr al-Din Al-Razi en Al-Zamakhshari.

Hadithverzamelaars (naar de soennitische en sjiitische islam)

Shaikh Saduq, Shaikh Kulainy, Imam Bukhari, Imam Muslim en Hakim al-Nishaburi waren Perzisch.

De grootste medici, astronomen, logici, wiskundigen, metafysici, filosofen en wetenschappers in de geschiedenis van de Islam en de bredere middeleeuwse wereld

• Al-Farabi
• Omar Khayyam
• Muhammad Ibn Zakarriya
• Al-Biruni
• Avicenna (Ibn Sina)
• Nasīr al-Dīn al-Tūsī

Wikipedia noemt alleen al meer dan 270 Perzische wetenschappers in de premoderne wereld. Geen enkele andere beschaving (verleden en heden) kan deze prestatie evenaren. Deze figuren waren polymathisch, en bijna allen beheersten wiskunde, geneeskunde, logica, filosofie, astronomie en religieuze wetenschappen. De moderne wereld van vandaag zou niet zijn waar hij was zonder de bijdrage van Perzische wetenschappers en geleerden.

De grootste sjeiks van het soefisme

• Mawlana Rumi
• Shams Tabrizi
• Abdul-Qadir Jilani
• Ruzbihan Baqi
• Al-Ghazali

Poëten

• Mawlana Jalaluddin Rumi
• Shams Tabrizi
• Hafez Shirazi
• Saadi
• Omar Khayyam
• Farid Din Al-Attar
• Ferdowsi
• Nizami
• Muhammad Iqbal

Hafez

Deze 13e eeuw

Het is al lang geleden en mijn hartenbewaarder heeft geen briefje gestuurd,
geen enkele salam of kalam, hij heeft nooit geschreven.

Ik stuurde honderd brieven, en die paardrijdende koning,
stuurde geen briefje of schreef een groet, niets.

Naar mij, de wild-natuurlijke met verstand ten einde gekomen,
een gazelle-natuurlijke met een patrijs-prans, stuurde hij niet.

Hij wist dat mijn hart zou wegvliegen,
en hij schreef toch geen val in dat elegante handschrift.

Ik schreeuw! Want mijn dronken sāqi met de zoete lip,
wist dat ik ziek was van nuchterheid en stuurde niets voor mij om van te nippen.

Zoveel als ik heb opgeschept over mijn vriendelijkheid en wijsheid,
ik ben niets en heb geen rang in het koninkrijk van mijn minnaar.

Hafez! Gedraag je, want je kunt niet klagen,
als van een koning aan een dienaar geen brief wordt gestuurd.

Vertaling door Muhammad Ali Mojaradi

Saadi

De volgende vetgedrukte regels zijn momenteel te zien in het hoofdkwartier van de VN in New York. Het werk van Saadi staat bekend om zijn helderheid en impact.

“De kinderen van Adam zijn de leden van elkaar,
en zijn van dezelfde essentie in hun schepping.
Wanneer de omstandigheden van de tijd een van deze leden kwetsen,
zullen andere leden lijden onder het ongemak.
Als je onverschillig bent voor de ellende van anderen,
is het niet gepast dat zij jou een mens noemen.”

بنى آدم اعضای یکدیگرند
که در آفرینش ز یک گوهرند

چو عضوى بدرد آورَد روزگار
دگر عضوها را نمانَد قرار

تو کز محنت دیگران بی غمی
نشاید که نامت نهند آدمی

Attar

Attar was een van de belangrijkste invloeden op de Rumi, die men zei van Attar:

“Attar heeft door de zeven steden van liefde gezworven terwijl wij nauwelijks de eerste straat zijn ingeslagen”

Attar’s diwan, De conferentie van de vogels, is een meesterlijk werkstuk over beeldspraak, metaforen en het gebruik van esoterische thema’s als vlucht, innerlijke visie, vernietiging van het zelf (ego), en eenheid met God.

“Als Simorgh zijn gezicht aan u onthult, zult u
vinden dat alle vogels, of ze nu dertig of veertig of meer zijn,
slechts de schaduwen zijn die door die onthulling worden geworpen.
Welke schaduw is ooit gescheiden van zijn maker?
Ziet ge?
De schaduw en zijn maker zijn één en dezelfde,
dus stap over oppervlakken heen en verdiep u in mysteries”

Als ge nog niets gelezen of gehoord hebt van De Vogelconferentie beste lezer, bestel dan nu een exemplaar.

Is Iran dan alleen een sjiitisch land?

Hoewel Iran tegenwoordig bekend staat als een bolwerk van het sjiisme, was het dat niet tot het einde van de 15e eeuw. Het was onder de Safaviden dat het sjiisme de dominante staatsgodsdienst werd.

850 jaar onder het soennisme
520 jaar onder het sjiisme

Waarom moeten we ons dan afvragen waarom zovelen van ons de verheven positie van Iran in onze huidige wereld verwerpen? Als u Iran alleen ziet door de lens van de Iraanse revolutie/ Imam Khomeini / het sjiisme, bewijst u een volk dat de islam heeft ontwikkeld die u vandaag de dag praktiseert, een slechte dienst.

Aan mijn niet-moslim vrienden, als jullie vragen welke schuld jullie hebben aan Iran? De lijst is lang, maar om te beginnen waren het de Perzen die de werken van de Griekse filosofie aan de wereld hebben geleverd. Als de Perzen er niet waren geweest, zouden de werken van Aristoteles, Socrates en Plato verdwenen zijn.

Iran Today

De genialiteit van de Perziër is nog niet ten einde. Ondanks de ontberingen die Iran en zijn volk hebben doorstaan, wordt er zo nu en dan een juweeltje geproduceerd dat de verheven positie van de Perzen op ons wereldtoneel tentoonspreidt.

Het meest recent is Maryam Mirzakhani, wiskundige en hoogleraar aan de universiteit van Stanford, onderscheiden met de Fields Medal, de meest prestigieuze onderscheiding in de wiskunde. Zij is de enige vrouw ter wereld die deze prijs ooit heeft gekregen. In 2017 overleed zij op 40-jarige leeftijd aan kanker.

Poëzie, de nationale activiteit van Iran, is evenmin opgehouden. In de afgelopen honderd jaar hebben we mensen als Ahmad Shamlou, Forough Farrokhzad en Sohrab Sephehri de traditie van ongelofelijke literatuur zien voortzetten.