Psychologische projectie in relaties

Inzicht in psychologische projectie in relaties, hetzij in de vorm van eenvoudige projectie, hetzij in de vorm van projectieve identificatie, is alleen nuttig in de mate waarin het je helpt om meer te krijgen van wat je wilt. Als je alleen maar een etiket op je partner of jezelf plakt, zal het resultaat hoogstwaarschijnlijk meer schadelijk dan nuttig zijn.

Maar als je het kunt gebruiken om meer begrip te tonen en je relatie veiliger te maken voor beide partners, dan is het goed.

Eenvoudige psychologische projectie

Eenvoudige psychologische projectie wordt meestal beschreven als een poging om te gaan met angst die wordt veroorzaakt door het hebben van onaangename of beangstigende gedachten, gevoelens en/of impulsen.

Dit wordt geprobeerd door de ongewenste gedachten, gevoelens en/of impulsen buiten je eigen bewustzijn te houden, en ze in anderen te zien.

Met andere woorden je projecteert ze op een ander.

• ‘Ik denk dat niet’
• ‘Ik voel dat niet’
• ‘Ik wil dat niet’
• ‘Maar ik kan zien dat je dat wel doet … je bent gewoon verschrikkelijk, en/of eng’

Sommige mensen vinden het behulpzaam om te denken aan drie subtypen van projectie. Als het voor u nuttig is om het concept op deze manier verder uit te splitsen, gebruik het dan. Anders moet u zich niet in details verliezen.

Wanneer u projectie in uw relatie ervaart, is dat erg verwarrend.

Wanneer een van de partners zijn ergste angsten over zichzelf, waarvan hij niet eens weet dat hij ze heeft omdat hij ze niet wil hebben, in zijn partner ziet zonder zich ervan bewust te zijn dat hij dat doet, … dan is het resultaat waarschijnlijk nog verwarrender dan deze zin.
Het is duidelijk dat dit iets is wat we allemaal tot op zekere hoogte doen, vooral als we onder stress staan, dus het is de moeite waard om een plan te hebben om ermee om te gaan.

Projectieve identificatie

Projectieve identificatie lijkt veel op eenvoudige projectie, maar er komt wat meer zelfbewustzijn bij kijken en het valt redelijkerwijs onder de noemer projectie in relaties.

Wanneer projectieve identificatie functioneert, is de persoon zich ervan bewust dat de gevoelens, gedachten en impulsen, van hemzelf zijn, maar hij bestempelt ze als natuurlijke reacties op wat de ander doet.

• ‘Natuurlijk ben ik boos, egoïstisch, bang, denk ik aan geweld . . .’
• ‘Wie zou dat niet zijn als hij ermee te maken had?’
• ‘Welke keus had ik?’

In feite zit er vaak een logica in de beweringen.

Wanneer iemand deze verdedigingsstijl gebruikt, is de kans groot dat precies datgene wordt opgeroepen waar degene die projecteert bang voor is. Als de ander reageert, voelt de initiatiefnemer zich gerechtvaardigd om te vechten.

Het resultaat in zo’n situatie is meestal dat niemand echt kan achterhalen wie wat tegen wie doet.

Omgaan met eenvoudige projectie

• Houd uzelf voor dat niemand echt weet wat andere mensen denken en voelen. Om het nog erger te maken, op een dieper niveau zijn ze zeer waarschijnlijk ook niet zo duidelijk over hun ware gedachten en gevoelens. En dat geldt ook voor ons, met onze emotioneel gedreven gedachten en gevoelens.
• Bedenk dat hoe meer stress je hebt, hoe waarschijnlijker het is dat je je eigen diepe gevoelens en impulsen op de ander projecteert en vice versa.

• Soms is de enige manier waarop je kunt zien hoe stressvol een situatie voor een ander is, wat hij of zij zegt over jouw motivatie, gedachten, impulsen. Neem het als informatie.
• Relaties waarin je je veilig voelt bij het onderzoeken van je reacties op een bepaalde situatie (de goede, de slechte en de lelijke) met de andere persoon zijn degene die blijven bestaan en groeien. Bouw die omgeving op wanneer je niet onder druk staat.

Omgaan met projectieve identificatie

• Net als bij eenvoudige projectie kan het een groot verschil maken als u weet dat het waarschijnlijk zal gebeuren.
• Gebruik dezelfde technieken als bij eenvoudige projectie.
• Als dit iets is waarvan je beseft dat je het doet: (1) spreek een signaal van uw partner af dat het voor hem of haar voelt alsof dit gebeurt (2) beloof dat u stopt zodra u het signaal krijgt en (3) wees 2, 5 of 10 minuten stil (4) ontwikkel uw argumentatie gedurende deze tijd niet verder.

Reken erop dat er in uw relaties op zijn minst enige projectie en projectieve identificatie gaande is.

• Let op de belangrijkste redenen waarom u een relatie hebt.

• Focus op uw doelen om gevoelens van waardering, acceptatie en veiligheid te delen.

• Als u merkt dat u denkt in termen van gelijk hebben, eerlijkheid, rechtvaardiging, enzovoort, pas dan op! Dit is een teken dat uw aandacht op de verkeerde dingen wordt gericht en dat er mogelijk sprake is van projectie.

Terug van Projectie in Relaties naar Psychologie van Relaties