In 1995 bezocht een voormalige schoolmeester uit China, Jack Ma genaamd, voor het eerst de Verenigde Staten.
Ma was onlangs een vertaalbedrijf begonnen om te profiteren van China’s exportboom.
Toen hij in de VS was, als onderdeel van zijn vertaalbedrijf, liet een vriend hem het internet zien. Zijn vriend vertelde hem dat zo ongeveer alles op het internet te vinden was.
Ma besloot op zoek te gaan naar bier. De resultaten leverden geen enkele Chinese optie op. In feite kon hij nauwelijks iets over China vinden op het internet.
Toen hij thuiskwam, besloot hij China Pages op te richten, een gids van diverse Chinese bedrijven die klanten in het buitenland zochten, en volgens sommigen het eerste internetbedrijf van het land.
China Pages werd een flop. Maar vier jaar later waagde Ma een nieuwe poging met een internetbedrijf. Hij noemde zijn tweede bedrijf Alibaba.
Volgende week zal Alibaba beginnen met de handel op de New York Stock Exchange, in wat het grootste aanbod in de Amerikaanse geschiedenis zou kunnen zijn. Bloomberg meldt dat Alibaba 12% van het bedrijf wil verkopen. Analisten schatten het bedrijf op 160 miljard dollar. Dat zou betekenen dat Alibaba ~$20 miljard ophaalt, wat meer is dan Visa, het huidige hoogtepunt voor een beursgang die $19,65 miljard opbracht.
Ma bezit nog steeds een belang van 8,9% in het bedrijf, wat betekent dat hij ~$14,5 miljard waard zal zijn als de waardering van $160 miljard aanhoudt. Ma is niet langer de CEO van Alibaba. Hij is de voorzitter, maar hij is nog steeds het gezicht van het bedrijf.
Ma is nooit een typische tech CEO geweest. Hij zakte twee keer voor het toelatingsexamen voordat hij eindelijk werd toegelaten. Hij richtte een enorm techbedrijf op, maar hij had gestudeerd om leraar te worden en kan nog steeds niet coderen. Halverwege de jaren 2000, toen Alibaba in China de strijd aanbond met eBay, noemden verslaggevers hem “Crazy Jack” vanwege zijn geanimeerde manier van spreken en zijn gedurfde doelen.
Ma’s verhaal begint in Hangzhou, China, een stad met 2,4 miljoen inwoners in de buurt van Sjanghai.4 miljoen mensen in de buurt van Shanghai, waar hij in 1964 werd geboren uit ouders die de kost verdienden als professionele ping tan performers (een traditionele stijl van verhalen vertellen en ballade zingen).
“Ik was mager toen ik jong was, maar ik was een geweldige vechter,” herinnert Ma zich in “Alibaba,” een boek door Liu Shiying en Martha Avery. “Ik was nooit bang voor tegenstanders die groter waren dan ik.”
Hoewel hij ruzie kreeg met klasgenoten – hij werd geplaagd vanwege zijn grootte – zette hij de charme aan als het op buitenlandse toeristen aankwam. Hij ging elke dag naar een plaatselijk hotel om mensen te ontmoeten en Engels te leren. Hij kocht ook een radio, zodat hij elke dag naar de Engelse uitzending kon luisteren.
Hoe goed hij ook was in het leren van een andere taal, hij blonk nooit uit in wiskunde. Lage cijfers op het wiskunde-gedeelte van het Chinese toelatingsexamen voor de universiteit zorgden ervoor dat hij twee keer zakte.
Eindelijk, na een rigoureuze voorbereiding voor zijn derde poging op het examen, slaagde hij, en uiteindelijk studeerde hij af aan het Hangzhou Teacher’s Institute in 1988. Hij zegt dat hij direct na zijn afstuderen werd afgewezen voor een aantal banen – waaronder een functie als manager bij Kentucky Fried Chicken.
Hoe dan ook, uiteindelijk werd hij leraar Engels en verdiende ongeveer $12 per maand aan een lokale universiteit. Hier is een opname uit de documentaire Crocodile in the Yangtze, een geweldige film die de opkomst van Alibaba laat zien:
Tijdens China’s exporthausse startte Ma uiteindelijk een vertaalbedrijf, wat er uiteindelijk toe zou leiden dat hij in 1995 voor het eerst de Verenigde Staten bezocht, waar hij het internet ontdekte.
China Pages, zijn eerste poging tot een internetbedrijf, was uiteindelijk frustrerend. Ma werd onder druk gezet in een joint venture met China Telecom en verloor uiteindelijk de controle over het bedrijf, volgens The New York Times.
Maar Ma was vastbesloten om het opnieuw te proberen. In 1999 – toen de internetkoorts Wall Street in de VS trof – riep Ma 17 vrienden bij elkaar in zijn appartement. Het team ging aan de slag om een eigen online marktplaats te bouwen.
De site, Alibaba.com, liet exporteurs productlijsten plaatsen die kopers konden bekijken, en begon leden van over de hele wereld aan te trekken. In oktober 1999 had het bedrijf $ 5 miljoen opgehaald bij Goldman Sachs en $ 20 miljoen bij SoftBank, een Japans telecombedrijf dat ook investeert in technologiebedrijven.
Footage van die vroege dagen (die je kunt zien in “Krokodil in de Yangtze”) onthullen Ma als een innemende spreker die zijn grote dromen aanstekelijk kon maken. Zelfs toen het team begon te groeien, zei Porter Erisman – de maker van de documentaire en een vroege werknemer van Alibaba – dat het meer als een hechte familie aanvoelde. Ma motiveerde het team door een ethos te creëren van een schraperig klein bedrijf dat klaar was om het op te nemen tegen reuzen.
“We zullen het maken omdat we jong zijn en nooit, maar dan ook nooit opgeven,” zegt hij op band tegen een groep werknemers.
Hij deed gewaagde beweringen aan de pers over hoe snel het bedrijf zou groeien, op een gegeven moment vertelde hij Erisman dat als het bedrijf gratis reclame wilde krijgen, ze wat gekke dingen moesten zeggen.
Met een liefde voor performance (waarschijnlijk geërfd van zijn ouders), hielp Ma ook bij het creëren van een eigenzinnige, leuke sfeer bij het bedrijf. Toen Alibaba voor het eerst winstgevend werd, gaf Ma elke werknemer een blikje Silly String om zich mee uit te leven. Toen het bedrijf in het begin van de jaren 2000 besloot Taobao, de concurrent van eBay, op te zetten, liet hij het team dat daaraan werkte tijdens de pauzes handstanden doen om hun energieniveau op peil te houden.
Ook nu nog houdt Alibaba elk jaar een talentenjacht in een enorm stadion, waarvoor de werknemers wekenlang repeteren. Ma heeft honderden pasgetrouwde Alibaba werknemers gezegend in trouwkledij tijdens een jaarlijks ritueel, volgens The Wall Street Journal.
Natuurlijk was hij niet zonder fouten in die begindagen. Het bedrijf groeide zeer snel, maar brandde door het geld, en in 2001 moest Ma zijn gehele internationale staf ontslaan. Erisman kan zich een telefoongesprek herinneren nadat Ma had besloten Alibaba’s Amerikaanse kantoor te sluiten, waarbij Ma zichzelf in twijfel trok, zich afvragend of hij al dan niet een slecht mens was.
Ultimately though, it was Ma’s willingness to take risks and his dedication to creating a website that catered to the needs of China’s citizens – many of whom were just discovering the Internet – that helped the company beat eBay in China in the mid-2000’s. Taobao is nu een van de top twintig meest bezochte websites wereldwijd, en in combinatie met een andere site van Alibaba, Tmall, had het een totaal transactievolume van 240 miljard dollar in 2013.
Ma is in 2013 afgetreden als CEO van het bedrijf. De nieuwe CEO is Johnathan Lu, die eerder senior vice-president van het bedrijf was.
“Ik dacht dat het makkelijker zou zijn toen ik terugtrad van CEO,” vertelde hij The Wall Street Journal, “Maar nu kom ik erachter dat voorzitter zijn, als je een goede voorzitter wilt zijn, veel drukker is dan CEO zijn.”
Nadat het bedrijf zijn beursgang had aangevraagd, schreef Ma een brief aan Alibaba werknemers, die werd afgedrukt door The Wall Street Journal. Daarin vertelt Ma het team dat er “ongeëvenaarde meedogenloosheid en druk” in het verschiet ligt, maar dat het bedrijf dit kan overwinnen door vast te houden aan zijn oorspronkelijke missie en cultuur.
Hier is een klompje uit de brief: “We weten heel goed dat we niet hebben overleefd omdat onze strategieën vooruitziend en briljant zijn, of omdat onze uitvoering perfect is, maar omdat we 15 jaar lang hebben volhard in onze missie ‘het makkelijker maken om zaken te doen over de hele wereld’, omdat we hebben vastgehouden aan een ‘klant eerst’-waardesysteem, omdat we zijn blijven geloven in de toekomst, en omdat we hebben volgehouden dat normale mensen buitengewone dingen kunnen doen.”