Koolhydraten zijn grote macromoleculen bestaande uit koolstof (C), waterstof (H) en zuurstof (O) en hebben de algemene formule Cx(H2O)y.

Koolhydraten kunnen als volgt worden ingedeeld naar het aantal suikereenheden dat zij bevatten:

• Monosacchariden bestaan uit één enkele suiker. Voorbeelden zijn glucose en fructose. Afhankelijk van het aantal koolstofatomen kan het koolhydraat een triose, tetrose, pentose of hexose zijn.
• Disacchariden bevatten twee suikereenheden
• Oligosacchariden bevatten 3 tot 10 suikereenheden
• Polysacchariden bevatten meer dan 10 suikereenheden.

Monosacchariden

De algemene formule voor een monosaccharide is (CH2O)n. Monosacchariden zijn de eenvoudigste vorm van koolhydraten, wat betekent dat ze niet kunnen worden gehydrolyseerd of afgebroken in kleinere koolhydraten. Monosacchariden zijn belangrijke moleculen waarin complexe koolhydraten worden afgebroken, om energie te genereren. Ze zijn ook essentieel voor de bouw van nucleïnezuren.

Monosaccharidenclassificatie

Monosacchariden kunnen op drie manieren worden ingedeeld, volgens:

1. Het aantal koolstofatomen – Monosacchariden met drie koolstofatomen worden triosen genoemd, terwijl die met vier koolstofatomen tetrossen worden genoemd en die met vijf pentosen enz.
2. De plaats van de carbonylgroep – Als de carbonylgroep een aldehyde is, dan is de monosacharide een aldose terwijl als de carbonylgroep een keton is, de monosacharide een ketose is.
3. De stereochemie of chiral handedness van het molecuul – Dit verwijst naar de configuratie van het molecuul, dat in verschillende structurele vormen of isomeren kan bestaan.

De eerste twee classificatiesystemen hierboven worden vaak gecombineerd en een monosaccharide kan een aldohexose worden genoemd (bijv.glucose), een aldopentose (b.v. ribose) of een ketohexose (b.v. fructose) worden genoemd.

Behalve het eerste en laatste koolstofatoom is elk koolstofatoom dat een hydroxylgroep draagt asymmetrisch en kan het twee mogelijke configuraties in de ruimte hebben (R of S). Voor elke monosaccharide kan dus een aantal isomeren bestaan.

Verder lezen

• Alle koolhydraatinhouden
• Wat zijn koolhydraten?
• Koolhydraatstructuur
• Koolhydraatstofwisseling
• Voedingsmiddelen met veel koolhydraten