Logen herkennen is een belangrijk element in het dagelijks leven en op het werk. Organisatiepsychologen die zich bezighouden met werving, letten op wat sollicitanten zeggen en hoe ze zich gedragen om tekenen van liegen te herkennen.

Om leugens te herkennen, moet je letten op lichaamstaal. Het is makkelijker om je woorden te controleren dan je lichaam. Wanneer iemand liegt, zendt zijn lichaam tegenstrijdige signalen uit en is er een gebrek aan congruentie tussen zijn lichaams- en gezichtssignalen. Je kunt een toename waarnemen van spiertrekkingen in het gezicht, verwijden en samentrekken van de pupillen, zweten, blozende wangen, oogknippersnelheid, vermijden van oogcontact, slikken, en een afname van glimlachen.

De meest voorkomende leugengebaren omvatten het automatisch aanraken of bedekken van de ogen, oren en mond met iemands handen. Waarom? Omdat wanneer we leugens zien, spreken en horen, ons onderbewustzijn niet wil zien, horen of spreken.

Enkele veel voorkomende leugengebaren

De mondbedekking: een persoon bedekt zijn mond met zijn handen, vingers, of vuist. Of ze doen alsof ze hoesten als excuus om hun mond te bedekken. De hersenen proberen onbewust de bedrieglijke woorden die worden gezegd te onderdrukken. Wanneer een persoon zijn vingers in zijn mond stopt, betekent dit dat hij voelt dat hij onder druk staat. Bovendien drukt het vingers-in-mond gebaar ook de behoefte aan geruststelling uit.

De neusaanraking: wanneer een persoon liegt, raakt hij gewoonlijk zijn neus vaker aan of wrijft hij vaker over zijn neus dan gewoonlijk. Het kan ook bestaan uit snel wrijven onder de neus. Opzettelijke leugens verhogen de bloeddruk in de neus, waardoor de neus opzwelt en de zenuwuiteinden gaan tintelen.

De oogwrijving: dit is een onbewuste poging van de hersenen om de persoon tegen wie gelogen wordt, niet te zien. Dit gebaar kan worden gebruikt in combinatie met andere, zoals de spreker die de blik van de luisteraar ontwijkt en wegkijkt, of zijn tanden op elkaar klemt met een nepglimlach.

Het oor grijpen: de hand om of over het oor leggen, of aan de oorlel trekken is een automatische poging om te stoppen wat er wordt gehoord. Er zijn ook andere variaties op dit gebaar, bijvoorbeeld wrijven over de achterkant van het oor of een vinger in het oor steken. Het grijpen van het oor kan ook een signaal zijn dat iemand genoeg gehoord heeft en wil spreken. Meer in het algemeen is het grijpen van het oor, samen met de neusaanraking, een aanwijzing dat een persoon angst ervaart.

De nekkrab: het krabben langs de zijkant van de nek onder de oorlel is meestal een signaal van twijfel en onzekerheid.

Het trekken aan de kraag: het wegtrekken van de kraag van de hals in een poging om de koele lucht te laten circuleren. Lies veroorzaakt een tintelend gevoel in de hals, dus wrijven of krabben is een veel voorkomende reactie. Sommige mensen trekken aan hun halsband wanneer ze vermoeden dat ze betrapt zijn op liegen. Dit gebaar komt ook voor wanneer iemand zich gefrustreerd of boos voelt.

Samenvattend, leugens opsporen vereist aandacht voor de lichaamstaal van de persoon met wie u spreekt. Let op of er ongerijmdheden zijn tussen het lichaam en de gezichtsgebaren van de spreker, of een toename in het aanraken en wrijven van hun ogen, oren en mond.

Dr. Andrea Miriello
Business Psychologist
Consultant, Business Coach, en Trainer