Een fijne naald aspiratie (FNA) is een vorm van biopsie. Er wordt gebruik gemaakt van een zeer dunne naald en een injectiespuit om een monster van cellen, weefsel of vloeistof te nemen uit een abnormale plek of knobbel in het lichaam. Het monster wordt vervolgens onder een microscoop onderzocht. FNA wordt ook wel fijne naald aspiratie biopsie, of fijne naald biopsie genoemd.
Waarom een fijne naald aspiratie wordt gedaan
Doctoren gebruiken een FNA om een abnormaal gebied of knobbel te controleren op kanker of andere ziekten. Het kan worden gedaan als de arts een knobbel kan voelen of aanraken (het is voelbaar). Het kan ook worden gedaan als beeldvormend onderzoek een abnormaal gezwel of gebied aantoont. Artsen gebruiken een FNA vaak om monsters te nemen van knobbels in de schildklier of borst of van lymfeklieren.
Hoe een fijne naaldaspiratie wordt gedaan
U kunt een FNA in de spreekkamer van een arts of poliklinisch in een ziekenhuis laten doen. U hoeft zich meestal niet speciaal voor te bereiden op het onderzoek. Een FNA duurt meestal niet zo lang.
U ligt meestal voor de procedure. Het behandelteam zal het gebied waar de naald naar binnen gaat schoonmaken. Ze kunnen een plaatselijk verdovingsmiddel gebruiken om het gebied te verdoven.
Soms gebruiken artsen een beeldvormend onderzoek, zoals een echografie of CT-scan, om de naald in het specifieke gebied te leiden dat ze willen controleren. Dit wordt vaak gedaan wanneer het gebied diep in het lichaam ligt, erg klein is of niet kan worden gevoeld.
De arts brengt een zeer dunne naald in door de huid en in het gebied dat wordt onderzocht. De naald is meestal bevestigd aan een injectiespuit. De arts zuigt langzaam cellen, weefsel of vloeistof door de naald en in de spuit. U kunt tijdens de FNA enige druk of ongemak voelen, maar meestal is het niet pijnlijk.
Soms moeten artsen meer dan één FNA doen om monsters van verschillende gebieden te verzamelen om een diagnose te kunnen stellen. Voor elke FNA worden nieuwe naalden en spuiten gebruikt.
Nadat de arts de naald heeft verwijderd, wordt een verband aangebracht over het gebied waar de naald is ingebracht. De verzamelde cellen, het weefsel of de vloeistof (het biopsiemonster genoemd) worden naar een laboratorium gestuurd om onder een microscoop te worden onderzocht.
Bijwerkingen
Een FNA kan het volgende veroorzaken:
- ongemak of pijn
- bloedingen
- infectie
- schade aan nabijgelegen structuren
Praat met uw zorgteam als u een van deze bijwerkingen heeft.
Na een fijne naald aspiratie
Een patholoog (een arts die is gespecialiseerd in de oorzaken en de aard van ziekten) zal een rapport naar uw arts sturen met de resultaten van de FNA. Uit een FNA kan blijken dat:
- de cellen in het biopsiemonster normaal zijn
- de knobbel of het onderzochte gebied nietkankerachtig is (zoals een borstcyste of een goedaardige schildklierknobbel)
- er een infectie is
- er precancereuze of abnormale cellen zijn die kanker kunnen worden als ze niet worden behandeld
- er kankercellen in het onderzochte gebied zijn
Soms kan de patholoog opmerken dat de FNA niet genoeg weefsel of vloeistof heeft verzameld om een diagnose te stellen. In dat geval moet de arts nog een FNA doen.
Vraag uw arts wanneer u de resultaten van de FNA zult vernemen. Uw arts zal de resultaten met u bespreken en beslissen of meer tests, procedures, vervolgzorg of behandeling nodig zijn.
Speciale overwegingen voor kinderen
Kinderen voorbereiden op een onderzoek of procedure kan de angst verminderen, hun medewerking vergroten en hen helpen vaardigheden te ontwikkelen om met het onderzoek om te gaan. De voorbereiding omvat uitleg over wat er tijdens het onderzoek zal gebeuren, inclusief wat ze zullen zien, voelen en horen.
De voorbereiding op een FNA hangt af van de leeftijd en ervaring van het kind. De arts of het behandelteam van uw kind zal u vertellen of uw kind moet stoppen met eten en drinken vóór de FNA. Uw kind kan medicijnen krijgen om slaperig te worden tijdens de procedure.
Meer informatie over hoe u kinderen helpt om te gaan met onderzoeken en behandelingen.