Omstreeks 10 procent van de kinderen wordt geboren met een moeilijk temperament. Elk moeilijk kind is uniek, maar moeilijke kinderen zijn per definitie wilskrachtig, intens, prikkelbaar, negatief, veeleisend en kieskeurig. Ze huilen veel, en hun gehuil kan een luid, doordringend gejammer zijn. Ze hebben vaak onregelmatige slaap- en eetgewoonten en ze reageren meestal niet goed op nieuwe ervaringen of veranderingen in hun routines. De aangeboren factoren die tot dat gedrag leiden, veranderen niet met de tijd.
Andere baby’s worden kalm geboren en zijn relatief gemakkelijk te kalmeren. Ze zijn over het algemeen positief in hun stemmingen en emoties en regelmatig in hun slaap- en eetpatronen. Degenen met een gemakkelijk temperament (ongeveer 40 procent van de mensen) hebben de neiging om nieuwe ervaringen te verwelkomen en passen zich redelijk goed aan veranderingen in routine aan. Zolang makkelijke kinderen de basis krijgen van goede voeding, veel liefde, genoeg slaap en stimulatie, en beweging in de buitenlucht, groeien ze bijna vanzelf op. De meeste ouders vinden het een stuk makkelijker om een makkelijk kind op te voeden dan een kind met een moeilijk temperament.
Temperament is aangeboren en blijvend, maar dat betekent niet dat opvoeding geen groot verschil maakt in wat er daarna gebeurt. Dat doet het wel. Hoe moeilijke kinderen worden opgevoed, maakt een wereld van verschil in het uiteindelijke resultaat.
Wat is temperament?
Temperament is een psychologische term die iemands aangeboren activiteitsniveau, regelmatigheid van basisfuncties, eerste benadering van nieuwe situaties, aanpassingsvermogen, emotionele gevoeligheid, intensiteit, stemming, aandachtsspanne, afleidbaarheid, en de hoeveelheid stimulatie die nodig is voor een reactie, omvat. Temperament is het resultaat van genetische factoren en is niemands schuld of verantwoordelijkheid. Het is van groot belang voor iemands persoonlijkheid en levenservaring. Een kind dat tijd nodig heeft om zich op zijn gemak te voelen, bijvoorbeeld, ervaart nieuwe situaties, zoals een verjaardagsfeestje, heel anders dan een kind dat er graag meteen in springt.
Opvoeders zijn niet verantwoordelijk voor het temperament van hun kind, maar ze kunnen wel een groot verschil maken in de mate waarin een moeilijk temperament een kracht of een verplichting wordt.
Wat kunt u doen aan uw moeilijke kind?
1. Probeer een pittige draai te maken. Let op de moeilijke factoren – je kunt ze niet vermijden – maar probeer ze te zien als bewijs voor de temperamentvolle aard van je kind. Je kind zien als temperamentvol – in plaats van moeilijk, onmogelijk, vreselijk of slecht – kan je helpen een manier te vinden om je te concentreren op zijn sterke kanten, in plaats van op alle uitdagingen van het opvoeden. Als je je moeilijke kind als temperamentvol beschouwt, kunnen jij en je kind beter de wereld van opwindende mogelijkheden zien die hij in zich draagt. Een pittige draai aan hun persoonlijkheid en eisen geeft je hoop, en helpt je om uitputting, zelftwijfel en wanhoop te overstijgen.
2. Wees aardig en liefdevol. Hoe moeilijker je kind – en de moeilijkheidsgraad zit in een spectrum, zoals bij vrijwel alle menselijke factoren – hoe belangrijker het is dat ze onvoorwaardelijke positieve waardering ervaren, badend in jouw genegenheid en warmte.
3. Kies je gevechten. Zeg “Ja!” wanneer mogelijk, en geef een positieve draai aan suggesties of berispingen die je voelt dat je moet maken. “Ja! Je mag een koekje. Zodra het eten klaar is,” in plaats van “Nee, je mag geen koekje. Eet je eten op, nu!” Hetzelfde antwoord, maar een totaal andere draai en gevoel en bijna zeker een totaal andere reactie van je temperamentvolle kind.
4. Werk met het temperament van je kind. Probeer het niet te veranderen. Doe uw best om de nadruk te blijven leggen op de positieve eigenschappen van de manier waarop uw kind de wereld benadert.
5. Geef ze wat ze nodig hebben. Opvliegende kinderen hebben extra hulp nodig om te leren zichzelf te kalmeren en te bedaren. Zorg ervoor dat uw kind een gezonde balans heeft, met inbegrip van goede voeding, voldoende vrije tijd, veel tijd buiten (vooral in een natuurlijke omgeving), voldoende slaap, en voldoende lichaamsbeweging.
6. Modelleer het gedrag dat u wilt zien. Als je wilt dat je temperamentvolle kind kalm, meewerkend en redelijk is, zorg er dan voor dat jij je ook zo gedraagt, ondanks al hun provocaties. Vind het evenwicht in je eigen leven dat je nodig hebt om vriendelijk, liefdevol en geduldig te zijn met je temperamentvolle kind.
7. Wees geduldig. Onthoud dat alles zich ontwikkelt. Met tijd, liefde, begrip en geduld kan zelfs het meest temperamentvolle kind leren om vriendelijk, meewerkend en betrouwbaar te zijn. En wees ook geduldig met jezelf. Het is niet gemakkelijk een temperamentvol kind op te voeden.
De volgende keer dat u of iemand anders opmerkt hoe moeilijk uw kind is, probeer dan tegen uzelf en iedereen die luistert te zeggen: “Ik geef er de voorkeur aan ze als temperamentvol te zien.” Je zou jezelf er ook aan kunnen herinneren dat het het temperamentvolle kind is dat – met de juiste soort vroege steun, liefde en geduldige begeleiding – uitgroeit tot de meest interessante, creatieve en succesvolle volwassene.