Pancreatitis bij de hond: oorzaak, diagnose en behandeling

De alvleesklier is een klier in de buikholte die zich langs de maag en het eerste deel van de dunne darm bevindt. Het vervult zowel endocriene als exocriene functies.

Hoe de alvleesklier functioneert

De endocriene functie van de alvleesklier omvat de productie van insuline, die in het bloed wordt uitgescheiden als reactie op de inname van koolhydraten en eiwitten.

De exocriene functie omvat de secretie van inactieve spijsverteringsenzymen en bicarbonaat in de darm, waar zij worden geactiveerd om ingenomen levensmiddelen te helpen afbreken.

Pancreatitis

Pancreatitis verwijst naar de ontsteking van de pancreas en wordt veroorzaakt door de activering van de spijsverteringsenzymen in de pancreas als gevolg van een beschadiging van de pancreas of een blokkering van de uitstroomkanalen. Dit resulteert in autodigestie van de pancreas, waarbij de enzymen het pancreasweefsel vernietigen.

Acute pancreatitis wordt gedefinieerd als reversibele pancreasontsteking, terwijl chronische pancreatitis verwijst naar permanente veranderingen in het pancreasweefsel. Deze twee vormen van pancreatitis kunnen klinisch niet van elkaar worden onderscheiden, hoewel de klinische symptomen bij acute pancreatitis gewoonlijk ernstiger zijn dan die bij chronische pancreatitis.

Acute pancreatitis kan snel leiden tot systemische ontsteking, shock en overlijden en moet agressief worden behandeld. Chronische manifestaties van pancreatitis omvatten diabetes mellitus (30-40% van de honden met diabetes hebben pancreatitis) of verlies van de productie van spijsverteringsenzymen (exocriene pancreasinsufficiëntie).

Andere mogelijke complicaties zijn pancreas pseudocysten en abcessen.

Oorzaak

De oorzaak van pancreatitis is meestal onbekend, hoewel deze factoren alle in verband zijn gebracht met het ontstaan ervan:

• Dieet, met name vetrijke voeding
• Hereditaire aandoeningen die verband houden met de vetstofwisseling
• Medicijnen
• Eerdere chirurgie
• Obesitas
• Trauma
• Kanker
• Overnauwing van het afvoerkanaal van de alvleesklier door galstenen
• Inflammatie
• Massa’s

Diagnose

De klinische verschijnselen van pancreatitis bij de hond omvatten gewoonlijk enkele of alle van de volgende:

• Overgeven
• Anorexie
• Depressie
• Buikpijn
• Diarree

In ernstige gevallen kunnen honden liggend en in shock zijn.

Diagnostiek die kan worden aanbevolen is onder meer:

• Röntgenfoto’s van de buikholte (röntgenfoto’s): Hoewel deze beelden gewoonlijk niet erg nuttig zijn om de diagnose pancreatitis vast te stellen, zijn ze belangrijk om andere oorzaken van de ziekte uit te sluiten.
• Echografie van de buik: Deze test kan zeer specifiek zijn bij het vaststellen van pancreatitis, maar de alvleesklier kan normaal lijken bij maximaal 32% van de honden met een ontsteking van de alvleesklier.
• Bloedwerk inclusief een compleet bloedbeeld (CBC) en biochemisch profiel: Bloedwerk kan normaal zijn of ziekten van andere orgaansystemen aantonen die geen verband houden met of veroorzaakt worden door de pancreatitis
• Urinalyse
• Geneierkweek
• Een canine pancreatic lipase immunoreactivity (cPLI) test: De cPLI-test is een zeer nauwkeurige test voor de diagnose van pancreatitis, maar de aanwezigheid van een abnormale cPLI-test sluit pancreatitis niet definitief uit als de enige oorzaak van de klinische verschijnselen. Dit is een belangrijk concept, aangezien het oplossen van de pancreatitis mogelijk niet leidt tot het oplossen van de klinische symptomen.

Huidig wordt de combinatie van de bovengenoemde tests gewoonlijk aanbevolen om een presumptieve diagnose van pancreatitis te verkrijgen. De enige definitieve manier om de diagnose pancreatitis te stellen is het nemen van een biopsie via een operatie of laparoscopie, hoewel de patiënt vaak te instabiel is om een narcose te ondergaan.

Behandeling

De behandeling is echt ondersteunend van aard, en de agressiviteit ervan hangt af van de ernst van de pancreatitis. In ernstige gevallen is ziekenhuisopname nodig voor herstel en handhaving van de vochthuishouding, bestrijding van pijn en braken, voedingsondersteuning en eventueel toediening van antibiotica.

Als de patiënt braakt, wordt hem voedsel en water onthouden. Anders kan een zeer vetarm dieet worden aangeboden. Het gebruik van zeer vetarme diëten bij honden is bedoeld om de belasting van de alvleesklier te verminderen.

In minder ernstige chronische gevallen is opname in het ziekenhuis wellicht niet nodig als de patiënt gehydrateerd is en niet braakt. Voor thuisgebruik zal een extreem vetarm dieet worden aanbevolen, evenals regelmatige controle van bloedonderzoek zoals de cPLI en/of abdominale echografie.

Prognose

Prognose is afhankelijk van:

• De ernst van de klinische verschijnselen
• De mate van beschadiging van het pancreasweefsel
• De ziekteduur
• De aanwezigheid van gelijktijdige ziekte

In ongecompliceerde gevallen kan het continue gebruik van een vetarm dieet toekomstige recidieven van pancreatitis voorkomen. Omgekeerd zullen sommige honden herhaalde vlagen van pancreatitis ervaren, die zich zullen ontwikkelen tot chronische pancreasveranderingen en persisterende ziekte vergezeld van niet aflatende klinische symptomen.

Een acute ernstige episode van pancreatitis kan snel leiden tot shock en de dood als niet onmiddellijk wordt begonnen met een agressieve behandeling. Helaas kunnen sommige patiënten zelfs met agressieve behandeling nog overlijden.

Omwille van de complexiteit van de diagnose en de onvoorspelbaarheid van de reactie op de behandeling, is het suggereren van een prognose moeilijk. In ernstige gevallen kan opname in het ziekenhuis gedurende enkele weken nodig zijn voordat de patiënt stabiel genoeg is om te worden ontslagen.

Voor meer informatie over dit onderwerp, spreek met de dierenarts die uw huisdier behandelt.