Penicillium soorten: de schimmel die miljoenen levens redde

Penicillium is een groep (Genus) van schimmels die overal ter wereld voorkomt. Het is de schimmel die miljoenen levens heeft gered door het allereerste moderne antibioticum te produceren, de penicilline. De ontdekking van penicilline uit de schimmel Penicillium chrysogenum (toen bekend als Penicillium notatum) door Sir Alexander Fleming in 1928, perfectioneerde de behandeling van bacteriële infecties.

De naam Penicillium komt van de gelijkenis van de sporenproducerende structuren (conidioforen) van de schimmel met een verfkwast (penicillus is het Latijnse woord voor verfkwast). Ze worden aangetroffen in de bodem, in rottende vegetatie, in de lucht en zijn veel voorkomende contaminanten op diverse stoffen.

Penicillium veroorzaakt voedselbederf, koloniseert lederen voorwerpen en is een indicatororganisme voor vochtigheid binnenshuis. Van sommige soorten is bekend dat ze toxische verbindingen (mycotoxinen) produceren. De sporen kunnen allergische reacties opwekken bij personen die gevoelig zijn voor schimmel. Daarom kan de gezondheid van bewoners nadelig worden beïnvloed in een omgeving met een vermeerdering van Penicillium.

Er zijn ongeveer 200 soorten Penicillium beschreven. Zij worden gewoonlijk de blauwe of groene schimmels genoemd omdat zij enorme hoeveelheden groenachtige, blauwachtige of geelachtige sporen produceren die hun hun karakteristieke kleuren geven. De sporen van deze schimmelsoort worden overal in de lucht en de bodem aangetroffen. Zoals reeds eerder vermeld, zijn Penicillium-soorten een van de meest voorkomende oorzaken van bederf van fruit en groenten. Zo zijn P. italicum en P. digitatum vaak de veroorzakers van rotting van citrusvruchten, terwijl P. expansum appels bederft.

Penicillium chrysogenum is de meest voorkomende soort in het binnenmilieu. Hij is wijdverspreid en heeft een groot aantal habitats. In het binnenmilieu komt zij veel voor op vochtige bouwmaterialen, muren en behang, vloeren, matrastapijt en stof van gestoffeerde meubelen. Hij produceert een aantal toxinen van matige toxiciteit. Het is allergeen (d.w.z. het kan allergische reacties opwekken).

Enkele soorten Penicillium kunnen ook immuungecompromitteerde personen infecteren. P. marneffei bijvoorbeeld is vooral pathogeen bij AIDS-patiënten en de isolatie ervan uit bloed wordt beschouwd als een HIV-marker in endemische gebieden. Het is de derde meest voorkomende opportunistische ziekteverwekker onder HIV-positieve personen in Zuidoost-Azië, waar het endemisch is en bamboe ratten infecteert die dienen als reservoirs voor menselijke infecties.

Penicillium als producent van mycotoxinen

Andere fenicillium soorten dan P. marneffei worden gewoonlijk beschouwd als contaminanten, maar het is ook bekend dat ze mycotoxinen produceren. Zo produceert P. verrucosum een mycotoxine, ochratoxine A , dat schadelijk is voor de nieren (nefrotoxisch) en kanker zou kunnen veroorzaken (carcinogeen). De productie van het toxine vindt gewoonlijk plaats in graankorrels in koude klimaten, maar het is ook geïsoleerd in gebouwen die besmet zijn met Penicillium. Andere mycotoxinen zijn onder meer patuline, citrinine en citroviridine.

Identificatie van Penicillium-soorten

Veel soorten Penicillium zijn belangrijk in de biotechnologie, voeding, geneeskunde, biodeterioratie en andere toegepaste gebieden. Een correcte identificatie van deze soorten is dus van vitaal belang. Microscopisch worden Penicillium-soorten vooral geïdentificeerd aan de hand van de vertakking van de conidiophoren die de soort vertoont. Conidioforen kunnen enkelvoudig of vertakt zijn.

Details van Penicillium identificatie vallen buiten het bestek van dit artikel. Veel commerciële laboratoria zijn echter niet in staat Penicillium correct te identificeren tot op soortniveau. Als u vragen heeft of schimmel testen en identificatie diensten nodig heeft, neem dan contact met ons op via telefoon of e-mail.

De volgende twee tabbladen veranderen de inhoud hieronder.

• Bio
• Laatste berichten

Dr. Jackson Kung’u is een Microbioloog die zich heeft gespecialiseerd op het gebied van de mycologie (de studie van schimmels en gisten). Hij is lid van de Mycological Society of America. Hij is afgestudeerd aan de Universiteit van Kent in Canterbury, UK, met een Masters degree in schimmeltechnologie en een PhD in microbiologie. Hij heeft verschillende onderzoekspublicaties in internationale wetenschappelijke tijdschriften op zijn naam staan. Jackson heeft duizenden schimmelmonsters uit heel Canada geanalyseerd. Hij geeft ook regelmatig cursussen over het herkennen van schimmels, het nemen van effectieve monsters en het interpreteren van laboratoriumresultaten. Jackson geeft advies over schimmel- en bacteriekwesties. Meer informatie over schimmels en bacteriën binnenshuis vindt u op www.drjacksonkungu.com.

Laatste berichten van Dr. Jackson Kung’u (bekijk alle)

• Is zwarte schimmel (Stachybotrys) een nieuwe opkomende Opportunistische menselijke schimmelpathogeen? – April 2, 2020
• Hoe en waarom uw tapijt schimmel- en bacterievrij te houden – March 17, 2020
• Bang om een beschimmeld huis te kopen? Dit is wat u moet weten – 4 februari 2020