Tetrodotoxine (TTX) is een krachtig neurotoxine dat oorspronkelijk werd aangetroffen in de eierstokken en de lever van kogelvissen. Het is nu overduidelijk geworden dat TTX niet in de kogelvis wordt gesynthetiseerd en dat het door bepaalde bacteriën wordt geproduceerd en via de voedselketen bij de vissen terechtkomt. De farmacologie van TTX is lange tijd bestudeerd, vooral in Japan, omdat kogelvis onder Japanners als de lekkerste vis wordt beschouwd. Sedert de baanbrekende ontdekking van de selectieve en krachtige blokkerende werking van TTX op het natriumkanaal, is echter door een aantal wetenschappers uitgebreid onderzoek verricht naar het cellulaire en moleculaire werkingsmechanisme van TTX. Even belangrijk is het feit dat TTX sindsdien uitgebreid is gebruikt als chemisch hulpmiddel in het laboratorium voor het bestuderen van het natriumkanaal, andere ionenkanalen, en verschillende aspecten van membraan exciteerbaarheid en synaptische transmissie.
De hoogtepunten van de recente studies van TTX worden in dit hoofdstuk gegeven. Oudere literatuur wordt niet besproken, omdat deze al vele malen is herzien door een aantal onderzoekers. Lezers worden aangemoedigd deze overzichtsartikelen te raadplegen. Dit hoofdstuk behandelt dus de recente ontwikkelingen op het gebied van de bronnen van TTX, de werkingsmechanismen op natriumkanalen, TTX-resistente natriumkanalen, de plaats van werking en binding van TTX, en therapeutische toepassingen van TTX. Saxitotoxine, een paralytisch schaaldier toxine, dat dezelfde natriumkanaal blokkerende werking vertoont, wordt ook beschreven.