De klachten van een adolescent over pijn in het been onder de knie moeten niet worden afgedaan als “groeipijn.”

De oorzaak kan een traumatische ontsteking zijn van de knobbel onder de knie en de pees die daaraan vastzit, aldus een arts van het New York University Medical Center. “Met de juiste diagnose en ongecompliceerde behandeling kan de pijn worden verlicht”, aldus dr. Nicholas Tzimas, klinisch hoogleraar orthopedische chirurgie. “De aandoening zelf wordt mettertijd genezen.”

Een artikel in een uitgave van de gezondheidsbrief van het centrum identificeert de aandoening als de ziekte van Osgood-Schlatter. Het wordt meestal gezien bij jonge mensen die aan sport doen, en verschilt van de zogenaamde groeipijn, die meestal wordt gezien bij 3- tot 6-jarigen, omdat het beperkt is tot het gebied aan de voorkant van het been onder de knie, die gezwollen en warm kan lijken.

“De pijn ontstaat in de patellapees, een verlengstuk van de dijspieren dat vastzit aan de kleine bult onder de knie, de tibiale knobbel genoemd,” legde Tzimas uit. De functie van de pees is het strekken van de knie bij het staan of lopen.

“Kinderen van 11 tot 15 jaar, vooral als ze activiteiten beoefenen waarbij ze springen, zoals basketbal, volleybal en voetbal, kunnen microbreuken in de tuberkel van het scheenbeen oplopen. Af en toe kan er een ontsteking van de aangrenzende pees optreden met wat kalkafzetting,” merkte hij op. “Vroeger zagen we het alleen bij jongens in de tienerleeftijd, maar nu meer meisjes teamsporten beoefenen, komt het ook bij hen voor,” merkte Tzimas op. De ziekte van Osgood-Schlatter is zelfbeperkend, zei hij. “Op de leeftijd van 14 jaar bij meisjes en 15 jaar bij jongens, versmelt de kleine bult met het scheenbeen, een van de beenderen, en bestaat het probleem niet meer. Tot die tijd kunnen en moeten pijnepisodes echter worden behandeld.

Eerst moet een ernstiger onderliggende oorzaak worden uitgesloten. “Een röntgenfoto kan nodig zijn, maar de leeftijd van het kind, de atletische betrokkenheid en de aanwezigheid van zwelling en warmte onder de knie zijn vaak voldoende om de diagnose te bevestigen,” zei hij.

De behandeling bestaat uit het aanpassen van activiteiten – afzien van sporten totdat de pijn weg is – en versterkende oefeningen voor de dijspieren. Als de toestand niet verbetert, kan het nodig zijn de knie tijdelijk te immobiliseren in een gipsverband of spalk. Warmte in de vorm van kompressen of een verwarmingskussen mag niet worden toegepast, omdat dit de zwelling kan verergeren.

“Hoewel het kind moet worden vrijgesteld van gym en teamsporten, zijn spierversterkende oefeningen nuttig om de ontwikkeling van atrofie en zwakte van de dijspier te voorkomen,” aldus Tzimas. Wanneer de pijn afneemt, kan het kind geleidelijk weer gaan sporten.

“Vroeger werd de ziekte van Osgood-Schlatter soms behandeld met een operatie waarbij gaten door de tuberkel van het scheenbeen werden geboord,” voegde hij eraan toe.

“Tegenwoordig zien we de jongere zelden meer dan één keer – om de oorzaak van de pijn uit te leggen en om uit te leggen hoe om te gaan met de pijn wanneer deze zich voordoet.” Tegen het midden van de tienerjaren stopt het probleem vanzelf, zei hij. Eventuele permanente schade aan het bot of de betrokken pees is uiterst zeldzaam, zei Tzimas.