Als er een beroemdheid onder de hersenchemicaliën zou zijn, dan zou dat dopamine zijn. Het wordt verondersteld vrij te komen wanneer we iets plezierigs ervaren en wordt in de populaire pers voor altijd in verband gebracht met sensationele verhalen over seks, drugs en wilde feesten. Het is de Kim Kardashian van de neurotransmitters, het geeft onmiddellijke aantrekkingskracht aan lusteloze verslaggeving en geeft redacteuren een excuus om wat buit op de wetenschapspagina’s te zetten.

Er zijn te veel slechte voorbeelden om in detail te noemen, maar ik heb een paar favorieten. The Sun verklaarde dat “cupcakes even verslavend kunnen zijn als cocaïne” omdat ze blijkbaar “een golf van het chemische beloningsstofje dopamine veroorzaken in het beslissingsgebied van de hersenen”. Het artikel werd afgesloten met een foto van Katy Perry, blijkbaar een “cupcakefan” en, vermoedelijk, gevaarlijk dicht bij een spiraal van verslaving aan glazuursponsjes.

Het dopaminestereotype is niet alleen voorbehouden aan de parmantigere secties van de roddelpers. Het kan ook worden gebruikt als een manier om uw standpunten wetenschappelijk te laten klinken. Het is een eenvoudige formule – als je het ergens niet mee eens bent, zeg je gewoon dat het dopamine vrijmaakt en impliceer je dat het gevaarlijk verslavend moet zijn. Forbes magazine publiceerde onlangs een artikel waarin werd beweerd dat de Amerikaanse wapencultuur te wijten zou kunnen zijn aan vuurwapenverslaving, omdat dopamine vrijkomt wanneer een schot wordt afgevuurd “wat niet alleen betekent dat vuurwapens verslavend zijn, maar dat automatische wapens veel verslavender zijn dan de meeste andere”. Het was duidelijk slechts een rookgordijn voor de opvattingen van wapenhatende liberalen.

Nu op dit punt, zullen sommigen van jullie zich misschien zorgen maken dat ik op het punt sta koud water te gieten op het feest van de popwetenschap en booty voor altijd naar de roddelrubrieken te verbannen, maar ik denk graag dat het kennen van de details meer is als zuur in de punch bowl doen. Als je kunt zien hoe vreemd dopamine werkelijk is, gaat er een hele nieuwe wereld open.

Dopamine is inderdaad betrokken bij verslaving, maar het is geen “genotchemicalie”. In feite heeft dopamine veel functies in de hersenen – het is betrokken bij alles van het regelen van beweging tot de controle van aandacht. De effecten van dopamine hangen voor een groot deel af van de hersenbanen waarin het actief is. De tuberoinfundibulaire route, met de prachtige naam tuberoinfundibulaire route, regelt de hormoonafgifte en is belangrijk voor het stimuleren van de productie van moedermelk. Dit is de reden waarom een ongelukkige bijwerking van antipsychotische medicatie die wordt gebruikt om schizofrenie te behandelen, en die in de eerste plaats het dopaminesysteem verandert, melkproductie kan zijn, zelfs bij mannen.

Maar als je in de pers over dopamine hoort, is het meestal een vage verwijzing naar de rol van dopamine in de mesolimbische route – een klein maar belangrijk hersentraject dat een diep hersengebied, de nucleus accumbens genaamd, verbindt met de frontale kwabben. Maar zelfs hier heeft dopamine verschillende effecten, want hoewel de chemische stof dezelfde is, zijn er verschillende vormen van receptoren die de aanwezigheid van dopamine detecteren maar iets anders doen, afhankelijk van hun type. Het type dat de glamourbladen maakt is de D2-familie van receptoren, die worden beïnvloed door stimulerende middelen, maar die ook in verband worden gebracht met episoden van psychose. Het is geen toeval dat te veel speed of cocaïne je paranoïde kan maken.

De meest algemeen aanvaarde theorie over wat mesolimbisch dopamine zou moeten doen, betreft zijn rol als feedbacksignaal voor het voorspellen van beloningen. De theorie is dat het, een beetje zoals ik, de nerd op het zwembadfeestje is die commentaar geeft op hoe goed je het doet met de verleidingen die je worden aangeboden. Als je geluk hebt, geeft een golf van dopamine een succes aan, maar – en dit is waar het idee van de “plezierstof” in duigen valt – het geeft ook een signaal wanneer je er alleen maar in slaagt een ongemakkelijke bijna-ongeluk te maken.

Studies over roulettespelers hebben evenveel activiteit in de nucleus accumbens geregistreerd wanneer gokkers geld verliezen met een miserabele bijna-ongeluk als wanneer ze een leuke winst hebben. In dit geval lijkt dopamine geen plezier aan te geven, maar aan te geven hoe dicht je bij de beloning bent gekomen en een nieuwe poging aan te moedigen. Dit werkt goed wanneer succes afhangt van vaardigheid, maar dwingt ons valselijk bij kansspelen.

Addictieve drugs veranderen dit motiverende systeem, maar van cruciaal belang is dat dit niet hetzelfde is als hun plezierige effect. Veel langdurig verslaafden melden dat ze weinig plezier beleven aan hun hit, maar dat ze zich toch gedwongen voelen om door te gaan. Ook dopamineblokkers stoppen de door drugs veroorzaakte highs niet en alleen bepaalde soorten dopamineverhogende drugs, wanneer ze op een bepaalde manier worden ingenomen, veroorzaken plezier. Het lijkt er ook op dat de manier waarop de drugs het neurochemische signaal beïnvloeden ook de sleutel is. Opwellend of “fasisch” dopamine wordt meer geassocieerd met beloningsmotivatie dan “tonisch” of achtergrond dopamine niveau.

Als dit je hoofd op hol brengt, is het de moeite waard te zeggen dat er veel meer is in het dopamine konijnenhol, omdat het motivatie systeem van de hersenen zo complex is dat de neurotransmitter ook betrokken is bij motivatie om onplezierige ervaringen te vermijden. Getraumatiseerde oorlogsveteranen, bijvoorbeeld, vertonen nucleus accumbens dopamine pieken wanneer ze worden herinnerd aan de geluiden van de strijd, iets wat ze diep aversief vinden.

Maar ook al geeft de wetenschap het “dopamine is een plezier chemische stof” concept geen tweede blik, ik kan je garanderen dat je het einde ervan niet zult zien. Ook al is het verkeerd, het is gewoon een te bruikbaar mediaproject om aan de kant te worden geschoven, als een half opgerookte sigaret. Immers, alles wat Kim en Katy naar het feest kan brengen, kan geen lege high zijn… toch?

{{#ticker}}

{{topLeft}}

{{bottomLeft}}

{{topRight}}

{{bottomRight}}

{{#goalExceededMarkerPercentage}}

{{/goalExceededMarkerPercentage}}

{{/ticker}}

{{heading}}

{{#paragraphs}}

{{.}}

{{/paragraphs}}{highlightedText}}

{#cta}{{text}}{{/cta}}

Houd me in mei op de hoogte

• Share on Facebook
• Delen op Twitter
• Delen via E-mail
• Delen op LinkedIn
• Delen op Pinterest
• Delen op WhatsApp
• Delen op Messenger