De Eyjafjallajökull vulkaan in IJsland is op 20 maart 2010 voor het eerst in 190 jaar tot leven gekomen. Een 500 meter lange spleet opende zich in de Fimmvörduháls-pas ten westen van de met ijs bedekte top van de Eyjafjallajökull. Lavafonteinen braken vloeibaar magma uit, dat snel verschillende heuvels van met bellen gevulde lavastenen (scoria) langs de opening vormde. Een lavastroom verspreidde zich in noordoostelijke richting en mondde uit in Hrunagil Gully.

Deze satellietfoto in natuurlijke kleur toont lavafonteinen, lavastromen, een vulkanische pluim, en stoom van verdampte sneeuw. Het beeld werd op 24 maart 2010 verkregen door de Advanced Land Imager (ALI) aan boord van NASA’s Earth Observing-1 (EO-1) satelliet. De lavafonteinen zijn oranjerood en nauwelijks zichtbaar bij de resolutie van 10 meter van de satelliet. De scoria kegels rond de kloof zijn zwart, net als de lavastroom die zich naar het noordoosten uitstrekt. Witte vulkanische gassen ontsnappen uit de opening en de uitbarstende lava, terwijl een stoompluim opstijgt waar de hete lava in contact komt met sneeuw. (De felgroene kleur langs de rand van de lavastroom is een artefact van de sensor.)

De uitbarsting van Eyjafjallajökull werd voorafgegaan door een reeks aardbevingen vanaf begin maart. Na verloop van tijd stegen de aardbevingen naar de oppervlakte, en het land in de buurt van de vulkaan steeg ten minste 40 millimeter – beide aanwijzingen dat magma onder de vulkaan in beweging was. De uitbarsting duurde ten minste tot 26 maart, en kan nog enkele maanden doorgaan.

Eerdere uitbarstingen in het gebied hebben overstromingen veroorzaakt als gevolg van het smelten van gletsjerijs (een Jökulhlaup), maar de huidige uitbarsting is in een gebied dat bedekt is met wintersneeuw, niet met permanent ijs. Hoewel enkele uitbarstingen van Eyjafjallajökull in het verleden werden gevolgd door grotere, explosieve uitbarstingen bij de nabijgelegen vulkaan Katla, is er momenteel geen teken van activiteit bij Katla.

1. Links

2. Eyjafjallajökull frá Þórólfsfelli (webcam).
3. The Volcanism Blog: Eyjafjallajökull.

NASA beeld door Robert Simmon, gebruik makend van ALI gegevens van het EO-1 team. Onderschrift door Robert Simmon.