De USB-aansluiting is nu al 20 jaar onder ons. Hij werd in 1996 geïntroduceerd en heeft sindsdien nauwelijks nog stof doen opwaaien. Of het nu gaat om een smartphone, een externe harde schijf, printers, scanners of zelfs externe beeldschermen – bijna elk apparaat is tegenwoordig via USB op de pc of notebook aangesloten. Sinds de introductie van USB 3.0, 3.1 en type C is er echter een groeiende verwarring ontstaan rond de USB-aansluiting. Een overzicht van wat de naam betekent, hebben we voor u verzameld.
Maar wat is er nu veranderd dat voor verwarring zorgt? Een aantal, want met USB 3.0 en 3.1 kwamen een aantal veranderingen en uitbreidingen van de standaard. Vooral USB Type C zorgt nog steeds voor chaos, omdat de aansluiting niet betekent dat er ook een nieuwe USB-standaard wordt gebruikt. Laten we beginnen met de huidige standaarden.
USB 3.0/3.1
USB 3.0 kwam in 2011 op de markt en was vanaf 2011 ook daadwerkelijk op de markt verkrijgbaar. De nieuwe standaard bracht vooral een hogere overdrachtssnelheid, maar ook een hoger mogelijk vermogen van maximaal 4, 5w, dat via de kabels en aansluitingen kan worden overgedragen. De verhoogde dataoverdrachtssnelheid wordt ook wel “USB Super Speed” genoemd.
Aan het begin van 2013 kwam USB 3.1 op de markt, waarmee opnieuw hogere datasnelheden werden bereikt. Er werd echter besloten om de naamgeving van de USB 3 standaarden opnieuw toe te wijzen, zodat USB 3.0 USB 3.1 Gen 1 werd en de nieuwe super Speed + poorten USB 3.1 Gen 2. Tot overmaat van ramp wordt USB 3.1 Gen. 1 meestal alleen vermeld als USB 3.1 of zelfs als USB 3.0.
De aansluiting wordt daarom meestal pas herkend na een nadere blik op het symbool ernaast of de kleurcodering van de aansluiting. Dus een USB 2.0 poort is zwart, USB 3.1 Gen 1 poort blauw en USB 3.1 Gen 2 rood. Daarnaast zijn er nog andere kleuren, zoals gele “PowerUSB” USB 2.0-sleuven, die een hogere prestatie kunnen leveren van 1a in plaats van 0, 5a en vaak energie leveren, zelfs wanneer de notebook of pc is uitgeschakeld.
Wat de symbolen precies betekenen:
SS – USB 3.1 Gen. 1 “Supersnelheid”. Tot 4 GBit/s gegevensoverdracht, verder geen speciale functies.
SS + of SS10 – USB 3.1 Gen. 2 “Super Speed +”. Tot 10GBit/s theoretisch mogelijke gegevensoverdrachtsnelheid. Voor de rest zijn er geen speciale functies. Beide poorten zijn ook volledig achterwaarts compatibel tot USB 1.0.
SS + DP of SS10 DP – USB 3.1 Gen. 2 “Super Speed +” met DisplayPort-integratie. Het heeft dezelfde specificaties als de normale USB 3.1 Gen. 2, daarnaast maakt het ook de overdracht van beeldschermsignalen via DisplayPort mogelijk. Dit betekent dat u een monitor die ook wordt gebruikt als een USB-hub parallel kunt aansluiten, met slechts één kabel.
Lightning-Thunderbolt 3. Thunderbolt 3 is ontworpen als een USB type C-poort en biedt naast USB 3.1 Gen 2 en DisplayPort 1.3 ook Thunderbolt 3 als transmissie.
Extra “PD” of batterijsymbool – stroomlevering. De standaard power delivery wordt geleverd met USB 3.1 Gen 2 en kan tot 100w overbrengen, afhankelijk van de versie en de kabel. Als de toevoeging beschikbaar is, is het dus mogelijk om ofwel externe hardware met maximaal 100w te voeden of de notebook door de aansluiting te laten voeden. Een voorbeeld uit de praktijk: de externe monitor in het Home Office heeft USB 3.1 Gen 2 met DisplayPort of zelfs Thunderbolt 3 met power delivery. Hier is het mogelijk om de monitor te gebruiken als docking station voor een notebook, omdat één enkele kabel de notebook van stroom voorziet en tegelijkertijd beeld, geluid en USB-gegevens via dezelfde kabel naar de monitor stuurt. Externe randapparatuur wordt dan gewoon aangesloten op de USB-hub van de monitor.
De normen zijn nog steeds vrij duidelijk. Het wordt echter onoverzichtelijk door USB type C. De standaard zelf specificeert alleen een aansluitvorm, niet welke USB-standaard erachter schuilgaat.
Maar allereerst de voordelen: door zijn ontwerp is USB type C veel veelzijdiger en vooral ook twistvoller. Het vervelende draaien tot de USB-kabel eindelijk past, is niet meer nodig. Ook heeft de aansluiting minder ruimte nodig dan een USB type a poort. De veelzijdigheid blijkt al uit de lijst hierboven: Alle daar genoemde aansluitingstypen kunnen worden uitgevoerd als USB Type C.
Maar dat is ook meteen het probleem: als de aansluiting, zoals bij smartphones vaak het geval is, niet apart is gemarkeerd, weet de gebruiker niet welke standaarden nu worden ondersteund. Sommige smartphones met USB Type C aansluiting zoals de HTC 10 ondersteunen dan USB 3.1 type C docking stations met HDMI, Ethernet en USB hub – anderen zoals de Huawei Mate 9 vertrouwen echter nog steeds op USB 2.0 en ondersteunen zo’n dock maar zeer beperkt.
Als de fabrikant dus niet volledig aangeeft welke standaarden hij heeft gebruikt in zijn USB Type C-aansluitingen, gaat het giswerk van passende kabels, adapters en apparaten weg. Waar je vroeger tegen de verkoper zei dat je een USB-kabel nodig had voor een printer, moet je tegenwoordig preciezer zijn: je hebt bijvoorbeeld een USB 3.1 Gen 2 Type C-kabel met power delivery (PD) en DisplayPort (DP) nodig om een monitor uit het bovenstaande voorbeeld aan te sluiten.
Apple drukt de boel, want om de huidige MacBook en MacBook Pro te laden heb je een compatibele kabel nodig – deze wordt alleen herkend door het serienummer op de kabel zelf.
Tot nu toe is er geen echte oplossing, omdat het aan de fabrikanten wordt overgelaten welke standaarden zij instellen. CES 2017 heeft echter een sterke tendens naar Thunderbolt 3 laten zien, althans voor notebooks. Hier zouden alle standaarden gedekt zijn, zonder enig giswerk. De smartphone fabrikanten zijn echter nog steeds nogal terughoudend met de informatie over de gebruikte standaard.