2007 Scholen Wikipedia Selectie. Verwante onderwerpen: Landen; Europese landen
| Status Civitatis Vaticanae Stato della Città del Vaticano Staat van Vaticaanstad |
|||||
|
|||||
| Volkslied: Inno e Marcia Pontificale (Latijn: Hymne en Pontificale Mars) |
|||||
 |
|||||
| Hoofdstad | Vatikaan Stad1 41°54′N 12°27′E |
||||
|---|---|---|---|---|---|
| Grootste stad | Vaticaanstad | ||||
| Officiële talen | Latijn2, Italiaans | ||||
| Regering | Absolute electieve3 monarchie | ||||
| -. Staatshoofd | Paus Benedictus XVI | ||||
| – Staatssecretaris | Tarcisio Kardinaal Bertone | ||||
| – Gouverneur | Aartsbisschop Giovanni Lajolo | ||||
| Onafhankelijkheid | van het Koninkrijk Italië | ||||
| – Verdrag van Lateranen | |||||
| . Verdrag van Lateranen | 11 februari 1929 | ||||
| Oppervlakte | |||||
| – Totaal | 0.44 km² ( 232nd) 0.17 km² |
||||
| Bevolking | |||||
| – schatting 2005 | 783 ( 229e) | ||||
| – Dichtheid | 1.780/km² ( 6e) 4,610/sq mi |
||||
| Munteenheid | Euro (€)4 ( EUR) |
||||
| Tijdzone | CET ( UTC+1) | ||||
| – Tijdzone | CET ( UTC+1) | ||||
| . Zomer ( zomertijd) | CEST ( UTC+2) | ||||
| Internet TLD | .va | ||||
| Oproepcode | +395 | ||||
| 1 Vaticaanstad is een stadstaat. 2 Gebruikt voor officiële doeleinden. De feitelijke talen zijn Italiaans, Duits, Engels, Spaans, Frans en Portugees, waarbij Italiaans het meest gebruikt wordt. De taal van de Pauselijke Zwitserse Garde is Duits. 3 Kiesrecht beperkt tot het College van Kardinalen (zie #Government sectie hieronder). 4 Vóór 2002, de Vaticaanse lire (op gelijke voet met de Italiaanse lire). 5 ITU-T wijst code 379 toe aan Vaticaanstad. Vaticaanstad is echter opgenomen in het Italiaanse telefoonnummerplan en gebruikt de Italiaanse landcode 39. |
|||||
Coördinaten: 41°54′10″N, 12°27′9″E Vaticaanstad, formeel de Staat van Vaticaanstad (Latijn: Status Civitatis Vaticanae; Italiaans: Stato della Città del Vaticano) is een niet aan zee grenzende soevereine stadstaat waarvan het grondgebied bestaat uit een ommuurde enclave binnen de stad Rome. Met ongeveer 44 hectare is het de kleinste onafhankelijke natie ter wereld. Zie microstaten.
Het ontstond in 1929 bij het Verdrag van Lateranen als overblijfsel van de veel grotere voormalige Pauselijke Staten (AD 756 tot 1870). Hoewel Vaticaanstad wordt bestuurd door de bisschop van Rome (de paus), is het officieel een monarchie. De hoogste staatsfunctionarissen zijn allen geestelijken van de katholieke kerk. Het is het soevereine grondgebied van de Heilige Stoel (Latijn: Sancta Sedes) en de vestigingsplaats van het Apostolisch Paleis – de officiële residentie van de paus – en de Romeinse Curie. Hoewel de belangrijkste kerkelijke zetel van de Heilige Stoel (de Basiliek van Sint-Jan Lateranen) zich buiten de muren van Vaticaanstad bevindt, in Rome, kan men dus zeggen dat Vaticaanstad de gouvernementele hoofdstad van de katholieke kerk is.
Het grondgebied
De naam Vaticaanstad is oud en dateert van vóór het christendom, en is afgeleid van het Latijnse Mons Vaticanus, de Vaticaanse heuvel. Het maakt deel uit van de Mons Vaticanus, en van de aangrenzende voormalige Vaticaanse Velden waar de Sint-Pietersbasiliek, het Apostolisch Paleis, de Sixtijnse Kapel, en musea werden gebouwd, samen met diverse andere gebouwen. Tot 1929 maakte het gebied deel uit van de Romeinse rione Borgo. Afgescheiden van de stad en op de westelijke oever van de Tiber, was het een uitloper van de stad die werd beschermd door de muren van Leo IV en later werd uitgebreid met de huidige vestingmuren van Paulus III / Pius IV / Urbanus VIII. Bij de voorbereiding van de Lateraanse pacten van 1929, die de staat zijn huidige vorm gaven, was het feit dat een groot deel van het voorgestelde grondgebied vrijwel door deze lus was omsloten, aanleiding om de huidige territoriale definitie vast te stellen. Voor sommige delen van de grens was er geen muur, maar vormde de lijn van bepaalde gebouwen een deel van de grens, en voor een klein deel van de grens werd een moderne muur gebouwd. Het gebied omvatte ook het Sint-Pietersplein, dat niet van de rest van Rome kon worden geïsoleerd, en daarom loopt een grotendeels denkbeeldige grens met Italië langs de buitengrens van het plein waar het de Piazza Pio XII en de Via Paolo VI raakt. Het Sint-Pietersplein is bereikbaar via de Via della Conciliazione, die het via de Ponte Sant Angelo met Rome verbindt. Deze grote toegangsweg werd door Mussolini aangelegd na de sluiting van het Verdrag van Lateranen. Volgens het Verdrag van Lateranen hebben bepaalde eigendommen van de Heilige Stoel die zich op Italiaans grondgebied bevinden, met name Castel Gandolfo en de patriarchale basilieken, een extraterritoriale status die vergelijkbaar is met die van buitenlandse ambassades. Deze eigendommen, verspreid over Rome en Italië, herbergen essentiële kantoren en instellingen die noodzakelijk zijn voor het karakter en de zending van de Heilige Stoel. In Castel Gandolfo en de genoemde basilieken wordt intern gepatrouilleerd door politieagenten van Vaticaanstad en niet door de Italiaanse politie. Het Sint-Pietersplein wordt gewoonlijk door beide gezamenlijk bewaakt.
Zicht op het Sint-Pietersplein vanaf de top van de koepel van Michaelangelo.
Zicht op het Sint-Pietersplein vanaf de top van de koepel van Michaelangelo. Pietersplein vanaf de top van de koepel van Michaelangelo.
Het staatshoofd
De paus is ambtshalve staatshoofd en hoofd van de regering van Vaticaanstad. Hij is tegelijkertijd en primordiaal de bisschop van het Bisdom Rome, de Heilige Stoel, en de leider van de katholieke godsdienst. Zijn officiële titel met betrekking tot Vaticaanstad is Soeverein van de Staat Vaticaanstad.
De paus is een niet-erfelijke monarch die absoluut gezag uitoefent, dat wil zeggen de hoogste wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht over Vaticaanstad. Hij is de enige absolute monarch in Europa.
De paus wordt voor het leven in conclaaf gekozen door kardinalen onder de 80 jaar. Zijn belangrijkste ondergeschikte regeringsfunctionarissen voor Vaticaanstad zijn de staatssecretaris, de voorzitter van de Pauselijke Commissie voor Vaticaanstad, en de gouverneur van Vaticaanstad.
De huidige paus is Benedictus XVI, geboren Joseph Ratzinger in Duitsland. Tarcisio kardinaal Bertone uit Italië is de staatssecretaris. De Italiaanse aartsbisschop Giovanni Lajolo is zowel voorzitter van de Pauselijke Commissie als gouverneur. Zowel Bertone als Lajolo zijn in september 2006 door paus Benedictus benoemd.
Geschiedenis
Territorium van Vaticaanstad volgens de verdragen van Lateranen.
Aangenomen wordt dat dit oorspronkelijk onbewoonde deel van Rome (de ager vaticanus) reeds lang voor de komst van het christendom als heilig werd beschouwd, of in ieder geval niet voor bewoning beschikbaar was. Het gebied was in de Romeinse tijd ook de plaats van verering van de Phrygische godin Cybele en haar gemaal Attis. Agrippina de Oudere (14 v. Chr. – 18 oktober 33 n. Chr.) legde de heuvel en de omgeving droog en liet er in het begin van de 1e eeuw n. Chr. haar tuinen aanleggen. Keizer Caligula (geb. 31 aug. AD 12 – ged. 24 jan. AD 41, keizer AD 37 tot AD 41) begon in AD 40 met de bouw van een circus dat later door Nero werd voltooid, het Circus Gaii et Neronis. De Vaticaanse obelisk werd oorspronkelijk door Caligula uit Heliopolis meegenomen om de spina van zijn circus te versieren en is dus het laatste zichtbare overblijfsel ervan. Dit gebied werd de plaats van het martelaarschap van vele christenen na de grote brand van Rome in AD 64. Volgens de oude traditie zou Petrus (Simon Petrus Bar-Jona) in dit circus ondersteboven gekruisigd zijn. Tegenover het circus lag een begraafplaats, gescheiden door de Via Cornelia. Begrafenismonumenten en mausolea en kleine graftombes alsmede altaren voor heidense goden van allerlei polytheïstische godsdiensten werden blijvend gebouwd tot vóór de bouw van de Constantijnse Sint-Pietersbasiliek in de eerste helft van de 4e eeuw n. Chr. Overblijfselen van deze oude necropolis kwamen sporadisch aan het licht tijdens renovaties door verschillende pausen door de eeuwen heen, steeds vaker tijdens de Renaissance, totdat het systematisch werd opgegraven op bevel van Paus Pius XII van 1939 tot 1941.
In 326 werd de eerste kerk, de Constantijnse basiliek, gebouwd op de plaats die volgens katholieke apologeten en bekende Italiaanse archeologen het graf was van Sint Pieter, begraven op een gemeenschappelijke begraafplaats op deze plek. Vanaf dat moment begon het gebied meer bevolkt te raken, maar meestal alleen door woonhuizen die verband hielden met de activiteit van Sint Pieter. Reeds in de 5e eeuw, tijdens het pontificaat van paus Symmachus (geb. ?? – d. 19 jul. 514, paus 498 – 514), werd in de buurt van de plaats van de basiliek een paleis gebouwd.
De pausen gingen in hun wereldlijke rol geleidelijk aan de aangrenzende gebieden besturen en regeerden via de Pauselijke Staten een groot deel van het Italiaanse schiereiland gedurende meer dan duizend jaar tot het midden van de 19e eeuw, toen het grootste deel van het grondgebied van de Pauselijke Staten in beslag werd genomen door het pas opgerichte Koninkrijk Italië. Gedurende een groot deel van deze tijd was het Vaticaan niet de gewone verblijfplaats van de Pausen, maar het Lateraans Paleis, en in de laatste eeuwen, het Quirinaal Paleis, terwijl de residentie van 1309-1377 te Avignon in Frankrijk was.
In 1870 werden de bezittingen van de Paus in een onzekere situatie achtergelaten toen Rome zelf door de Piemontese werd geannexeerd na een nominaal verzet van de pauselijke strijdkrachten. Tussen 1861 en 1929 werd de status van de paus aangeduid als de “Romeinse Kwestie”. Hij werd ongestoord in zijn paleis gelaten en kreeg bepaalde erkenningen door de wet van garanties, waaronder het recht om ambassadeurs te sturen en te ontvangen. Maar zij erkenden niet het recht van de Italiaanse koning om in Rome te regeren en zij weigerden het Vaticaan te verlaten totdat het geschil in 1929 was opgelost. Andere staten bleven vasthouden aan de internationale erkenning van de Heilige Stoel als soevereine entiteit. In de praktijk ondernam Italië geen pogingen om zich binnen de muren van het Vaticaan met de Heilige Stoel te bemoeien. Het legde echter beslag op kerkelijke eigendommen op vele andere plaatsen, waaronder, misschien wel het meest in het oog springend, het Quirinaal Paleis, vroeger de officiële residentie van de paus. Paus Pius IX (geb. 13 mei 1792 – 7 febr. 1878, paus 1846-1878), de laatste heerser van de Pauselijke Staten, zei dat hij na de annexatie van Rome een “Gevangene in het Vaticaan” was. Deze situatie werd op 11 februari 1929 opgelost tussen de Heilige Stoel en het Koninkrijk Italië. Het verdrag werd ondertekend door Benito Mussolini en Pietro kardinaal Gasparri namens respectievelijk koning Victor Emanuel III en paus Pius XI (geb. 31 mei 1857-d. 10 feb. 1939, paus 1922-1939). Het Verdrag van Lateranen en het concordaat stelden de onafhankelijke staat Vaticaanstad in en verleenden het katholicisme in Italië een bijzondere status. In 1984 werden in een nieuw concordaat tussen de Heilige Stoel en Italië enkele bepalingen van het eerdere verdrag gewijzigd, waaronder de positie van het katholicisme als de Italiaanse staatsgodsdienst.
Het Sint-Pietersplein in de vroege ochtend.
Overheid
Politiek stelsel
Om historische redenen heeft de regering van Vaticaanstad een unieke structuur. De belangrijkste figuren zijn, zoals bekend, de staatssecretaris, de voorzitter van de Pauselijke Commissie voor Vaticaanstad en de gouverneur van Vaticaanstad. Deze worden, evenals alle andere functionarissen, door de Paus benoemd en kunnen te allen tijde door hem worden ontslagen.
Tijdens een sede vacante (pauselijke vacature) vormen de kamerheer van de Heilige Roomse Kerk, de voormalige staatssecretaris en de voormalige voorzitter van de Pauselijke Commissie een commissie die sommige functies van het staatshoofd uitoefent; een andere commissie, bestaande uit de kamerheer en drie kardinalen (om de drie dagen wordt er uit elke kardinaalsorde één geloot), oefent andere functies van het staatshoofd uit. Alle besluiten van deze commissies moeten worden goedgekeurd door het College van Kardinalen.
De Staat Vaticaanstad, zoals gecreëerd door het Verdrag van Lateranen, stelt de Heilige Stoel (het Bisdom Rome) in staat te bestaan met een tijdelijke jurisdictie, territoriale identiteit, erkenning en onafhankelijkheid binnen een klein grondgebied als een ware natiestaat in de ogen van andere naties na het verlies van de Pauselijke Staten in 1870. Vaticaanstad is niet de Heilige Stoel. Vaticaanstad kan dus worden beschouwd als een triviale subgroep van de Heilige Stoel, zeer belangrijk maar niet essentieel. De Heilige Stoel heeft als juridische entiteit ononderbroken bestaan sinds de Romeinse keizertijd en is door andere soevereinen, naties en buitenlandse mogendheden erkend als een machtige en onafhankelijke soevereine (zelfs suzereine) entiteit sinds de late oudheid tot op heden, zelfs in perioden waarin hij geen grondgebied bezat (bijv. 1870 tot 1929). De Heilige Stoel heeft de oudste actieve ononderbroken diplomatieke vertegenwoordiging of dienst in de wereld. Andere naties hebben immers hun diplomatieke betrekkingen met de Heilige Stoel, nooit met Vaticaanstad. Wat de natiestaat Vaticaanstad betreft, is het staatshoofd ervan, de soeverein van de staat Vaticaanstad, dus de paus. Wat het Vaticaan betreft, is de paus zijn absolute monarch – die toevallig ook een priester is.
De hiërarchie van de Katholieke Kerk zoals die wordt bestuurd door de Heilige Stoel is de eigenlijke kerkelijke regering. Dit is niet noodzakelijkerwijs het geval voor Vaticaanstad. Vóór de hervormingen van paus Paulus VI (geb. 26 sep. 1897 – 6 aug. 1978, paus 21 jun. 1963 – 6 aug. 1978) bestond er in feite een groot aantal edelen binnen de regering van het Vaticaan. Ook vandaag de dag bestaat er nog een adellijke klasse die deel uitmaakt van het pauselijk hof, afkomstig uit de Romeinse en Europese adel. De omvang van het pauselijk hof is echter sterk verminderd na de hervormingen die paus Paulus VI in de jaren zeventig heeft doorgevoerd. Alle kardinalen blijven echter de koninklijke rang van bloedvorst hebben. Het koninklijk karakter is een overblijfsel van de wereldlijke macht van de pausen die sinds meer dan duizend jaar de Pauselijke Staten hebben bestuurd en, voorafgaand aan de Pauselijke Staten, als het hoogste burgerlijke en religieuze gezag van de Romeinse en Byzantijnse rijken in Rome sinds de late oudheid. Binnen deze context is de Staat Vaticaanstad dan ook een echte monarchie in elke zin van het woord.
Bestuur van Vaticaanstad
De gouverneur van Vaticaanstad, soms ook wel president van Vaticaanstad genoemd, heeft taken die vergelijkbaar zijn met die van een burgemeester of stadsbestuurder, en concentreert zich op materiële kwesties betreffende het grondgebied van de staat, met inbegrip van de plaatselijke veiligheid, maar met uitzondering van de buitenlandse betrekkingen. Vaticaanstad heeft twee moderne veiligheidskorpsen, de Zwitserse Garde, een vrijwillig militair corps bestaande uit Zwitserse mannelijke burgers, en het Corpo della Gendarmeria dello Stato della Città del Vaticano.
De wetgevende macht berust bij de Pauselijke Commissie voor Vaticaanstad, die wordt geleid door een president. De leden zijn kardinalen die door de paus worden benoemd voor termijnen van vijf jaar.
De rechterlijke functies worden uitgeoefend door drie tribunalen – de Apostolische Signatura, de Sacra Rota Romana en het Apostolisch Penitentiair Hof, die tevens de rechterlijke arm van de Heilige Stoel zijn (zie hieronder). Het rechtsstelsel is gebaseerd op het canonieke of kerkelijke recht; indien het canonieke recht niet van toepassing is, gelden de bijzondere wetten van het gebied, vaak naar het voorbeeld van de Italiaanse bepalingen.
Zwitserse Garde.
Militair
Vaticaanstad heeft de eer het kleinste en oudste reguliere leger ter wereld te hebben, de Zwitserse Garde. Het werd opgericht door paus Julius II op 22 januari 1506 en bestond oorspronkelijk uit Zwitserse huurlingen van de Zwitserse Confederatie. Zij tellen momenteel iets meer dan 100 man en zijn tevens de persoonlijke lijfwachten van de paus. Alleen katholieke mannelijke Zwitsers worden gerekruteerd.
De Paltsgraaf en de Edele Garde werden tijdens het bewind van paus Paulus VI ontbonden.
De gendarmes van het Vaticaan fungeren als interne politiemacht.
Het Vaticaan heeft geen zeemacht en geen luchtmacht. De externe verdediging wordt verzorgd door de omringende staat Italië.
Communicatie
Vaticaanstad heeft zijn eigen postkantoor, brandweer, politiedienst, commissary (supermarkt), bank (de geldautomaten zijn de enige ter wereld die de klanten service bieden in het Latijn, naast andere talen), spoorwegstation, elektriciteitscentrale, en uitgeverij. Het Vaticaan beheert ook zijn eigen Internet domein ( .va).
Vaticaanse Radio, die werd georganiseerd door Guglielmo Marconi zelf, biedt vandaag niet alleen kortegolf-dienst over de hele wereld, maar ook televisiediensten via Vaticaanse Televisie en is beschikbaar op het Internet. De eigenlijke zender van het kortegolfstation bevindt zich in Italië. Het Vaticaan heeft ook een radio ITU prefix gekregen, HV, en dit wordt soms gebruikt door radioamateurs.
L’Osservatore Romano is de semi-officiële krant, die dagelijks in het Italiaans verschijnt, en wekelijks in het Engels, Spaans, Portugees, Duits en Frans (plus een maandelijkse uitgave in het Pools). Het wordt uitgegeven door een privé-onderneming onder leiding van katholieke leken, maar bevat officiële informatie. Acta Apostolicae Sedis is de officiële publicatie van de Heilige Stoel en bevat de officiële teksten van kerkelijke documenten, maar wordt weinig gelezen, behalve door geleerden en kerkelijke professionals.
Geografie
Kaart van Vaticaanstad
Vaticaanstad, een van de Europese microstaten, is gelegen op de Vaticaanse heuvel in het noordwesten van Rome, enkele honderden meters ten westen van de rivier de Tiber. De grenzen ervan (in totaal 3,2 km of 2 mijl, alles binnen Italië) volgen nauwgezet de stadsmuur die werd gebouwd om de Paus te beschermen tegen aanvallen van buitenaf. De situatie is ingewikkelder op het beroemde Sint-Pietersplein voor de Sint-Pietersbasiliek, waar de juiste grens net buiten de ellips ligt die wordt gevormd door Bernini’s zuilengalerij. Vaticaanstad is de kleinste soevereine staat ter wereld met 0,44 vierkante kilometer (108,7 acres).
Het klimaat is hetzelfde als dat van Rome; een gematigd, mediterraan klimaat met milde, regenachtige winters van september tot half mei en hete, droge zomers van mei tot augustus. Er zijn enkele plaatselijke bijzonderheden, voornamelijk nevels en dauw, veroorzaakt door de afwijkende omvang van de Sint-Pietersbasiliek, de verhoging, de fonteinen en de grootte van het grote geplaveide plein.
Economie
Deze unieke, niet-commerciële economie wordt ook financieel gesteund door bijdragen (bekend als de pence van Petrus) van katholieken over de hele wereld, de verkoop van postzegels en toeristische aandenkens, entreegelden voor musea, en de verkoop van publicaties. Het inkomen en de levensstandaard van de leken zijn vergelijkbaar met, of iets beter dan, die van hun collega’s die in de stad Rome werken.
Vaticaanstad geeft zijn eigen munten uit. Sinds 1 januari 1999 gebruikt het de euro als munt, op grond van een speciale overeenkomst met de EU (Raadsbesluit 1999/98/EG). De euromunten en -biljetten werden op 1 januari 2002 ingevoerd. Wegens hun zeldzaamheid zijn de euromunten van Vaticaanstad zeer gewild bij verzamelaars. Tot de invoering van de euro luidden de Vaticaanse munten en postzegels in de eigen Vaticaanse lire, die gelijk stond aan de Italiaanse lire.
Het Vaticaan heeft ook een eigen bank, het Istituto per le Opere di Religione (ook bekend als de Vaticaanse Bank, en met het acroniem IOR).
- Begroting: Inkomsten (2003) 252 miljoen dollar; uitgaven (2003) 264 miljoen dollar.
- Industrie: drukkerij en productie van enkele mozaïeken en uniformen voor het personeel; wereldwijde bank- en financiële activiteiten.
Demografische gegevens
Zwitserse Garde
Bevolking en talen
Alle ongeveer 600 inwoners van Vaticaanstad wonen binnen de muren van het Vaticaan of werken in het diplomatieke corps van het Vaticaan in ambassades (de zogenaamde “nuntiaturen”; een pauselijk ambassadeur is een “nuntius”) over de hele wereld. De burgerij van het Vaticaan bestaat hoofdzakelijk uit geestelijken, waaronder hoge hoogwaardigheidsbekleders, priesters, nonnen, alsmede de Zwitserse Garde. De meeste van de 3.000 leken die het grootste deel van het personeel van het Vaticaan uitmaken, wonen buiten het Vaticaan en zijn burgers van Italië. Alle burgers van de stad zijn katholiek en de katholieke godsdienst is, vanzelfsprekend, de staatsgodsdienst van het land. Er zijn geen andere plaatsen van aanbidding in Vaticaanstad dan katholieke privé-kapellen en de Sint-Pietersbasiliek.
De officiële taal is Latijn. Italiaans en, in mindere mate, andere talen worden over het algemeen gebruikt voor de meeste gesprekken, publicaties en uitzendingen. Duits is de officiële taal van de Zwitserse Garde. De officiële talen van de website van het Vaticaan zijn Italiaans, Duits, Engels, Frans, Spaans en Portugees.
Burgerschap
Het burgerschap van Vaticaanstad wordt verleend ius officii, wat betekent dat het wordt verleend aan degenen die zijn aangesteld om te werken bij het Vaticaan, en het wordt meestal ingetrokken bij de beëindiging van hun dienstverband. Tijdens de periode van tewerkstelling kan het staatsburgerschap ook worden uitgebreid tot de echtgenoot van een burger van Vaticaanstad (tenzij het huwelijk nietig wordt verklaard of wordt ontbonden, of indien een scheiding van tafel en bed wordt uitgesproken) en kinderen (tot zij 25 jaar worden als zij in staat zijn te werken, of in het geval van dochters, als zij trouwen). De voorwaarden voor het staatsburgerschap zijn vastgelegd in het Verdrag van Lateranen, en de wetten betreffende de oprichting van de Vaticaanse staat in 1929 hadden tot doel het aantal personen aan wie het Vaticaanse staatsburgerschap kon worden verleend, te beperken. Het Vaticaan geeft alleen diplomatieke paspoorten af.
Op 31 december 2002 waren er 555 personen met het Vaticaanse staatsburgerschap, die allen dubbel staatsburger zijn van een ander land (de meerderheid is Italiaans). In het Verdrag van Lateranen is bepaald dat indien de oorspronkelijke nationaliteit van een burger van het Vaticaan wordt ingetrokken en hij tevens het Vaticaanse staatsburgerschap verliest, hij automatisch het Italiaanse staatsburgerschap krijgt.
Onder de 555 waren:
- De paus
- 57 kardinalen
- 293 leden van de geestelijkheid die als diplomatieke gezanten in het buitenland dienen
- 56 Minder hooggeplaatste geestelijken die in het Vaticaan werken
- 104 Officieren, onderofficieren en manschappen van de Pauselijke Zwitserse Garde.
- 44 Leken
Buitenlandse betrekkingen
De Staat Vaticaanstad, die de Heilige Stoel een territoriale identiteit verschaft, is een erkend nationaal gebied naar internationaal recht. Het is echter de Heilige Stoel die de diplomatieke betrekkingen voor Vaticaanstad onderhoudt, naast de gebruikelijke diplomatie van de Heilige Stoel, door internationale overeenkomsten aan te gaan en zowel diplomatieke vertegenwoordigers te ontvangen als te zenden. Vanwege het zeer beperkte grondgebied van Vaticaanstad zijn de buitenlandse ambassades bij de Heilige Stoel gevestigd in het Italiaanse deel van Rome; Italië herbergt feitelijk zijn eigen Ambassade van Italië.
De Heilige Stoel is momenteel de enige Europese politieke entiteit die formele diplomatieke betrekkingen onderhoudt met de Republiek China (Taiwan).
Ondanks zijn minuscule omvang, als hoofdkwartier van de Katholieke Kerk, is de invloed van het Vaticaan op de wereldzaken onevenredig groot door zijn morele en spirituele autoriteit.
Vaticaans Museum
Cultuur
Vaticaanstad is zelf van grote culturele betekenis. Gebouwen als de Sint-Pietersbasiliek en de Sixtijnse Kapel herbergen enkele van de beroemdste kunstwerken ter wereld, waaronder werken van kunstenaars als Botticelli, Bernini en Michelangelo. De Vaticaanse Bibliotheek en de collecties van de Vaticaanse Musea zijn van het hoogste historisch, wetenschappelijk en cultureel belang. In 1984 werd het Vaticaan door de UNESCO toegevoegd aan de lijst van werelderfgoederen; het is de enige die uit een heel land bestaat.
Vaticaanstad kan worden beschouwd als de feitelijke hoeder van de Latijnse taal via zijn Latinitas-stichting.
De permanente bevolking van Vaticaanstad is overwegend mannelijk, hoewel er twee nonnenordes in het Vaticaan wonen. Een minderheid bestaat uit hogere katholieke geestelijken; de overigen zijn leden van religieuze ordes. Veel werknemers en ambassadepersoneel in Vaticaanstad wonen buiten de muren.
Ingang Vaticaans Museum
Toerisme en pelgrimstochten zijn een belangrijke factor in het dagelijkse leven van het Vaticaan. De paus leidt wekelijks de mis en andere diensten, en verschijnt op religieuze feestdagen, zoals Pasen. Bij belangrijke gebeurtenissen, zoals zaligverklaringen, leidt hij de mis in de open lucht op het Sint-Pietersplein.
Kledingvoorschriften
Bij de toegang tot de Sint-Pietersbasiliek wordt een kledingvoorschrift gehanteerd. De code is gebaseerd op wat wordt beschouwd als “bescheiden” en “gepaste” kleding voor een bezoek aan een katholieke religieuze plaats, en toeristen en bezoekers worden eraan herinnerd dat, hoewel de Sint-Pieter een architectonisch en artistiek monument is, het in de eerste plaats een kerk is. De dress code verbiedt:
- hoeden voor lekenmannen binnen de basiliek
- shorts/rokken boven de knieën
- hemden zonder mouwen
- hemden die de navel blootstellen
- hemden voor vrouwen die het decolleté blootstelt
- shirts die godslastering bevatten
- uitbundige sieraden
Misdaad
Als gevolg van het feit dat het Vaticaan een kleine inwonende bevolking heeft, maar miljoenen bezoekers per jaar, heeft het de hoogste criminaliteit per hoofd van de bevolking van alle landen ter wereld, meer dan twintig keer hoger dan dat van Italië. In zijn verslag van 2002 aan het pontificale hof noemde hoofdaanklager Nicola Picardi statistieken van 397 burgerlijke overtredingen en 608 strafrechtelijke overtredingen. Elk jaar worden honderden toeristen het slachtoffer van zakkenrollers en tasjesdieven. De daders, die ook bezoekers zijn, worden zelden gepakt: 90% van de misdrijven blijft onopgelost.
De politie van het Vaticaan is het Corpo Della Vigilanza
Op grond van het Verdrag van Lateranen van 1929 tussen de Heilige Stoel en Italië, is de Italiaanse regering belast met de vervolging en detentie van verdachten van misdrijven.
De meest recente moorden in het Vaticaan vonden plaats in 1998, toen een lid van de Zwitserse Garde twee mensen vermoordde voordat hij zelfmoord pleegde.
Het Vaticaan schafte de doodstraf af in 1969, maar de laatste executie werd uitgevoerd door zijn voorganger, de Pauselijke Staten op 9 juli 1870 in Palestrina, toen Agabito (of Agapito) Bellomo werd onthoofd (waarschijnlijk met de guillotine) voor moord.
Vervoer en communicatie
Mussolini heeft een spina van middeleeuwse woningen gesloopt om een laan aan te leggen die naar het Sint-Pietersplein leidt.
Vaticaanstad heeft geen luchthavens. Er is een helihaven en een spoorweg van 852 meter (932 yd) met standaardspoorbreedte (1435 mm of 4 ft 8½ in) die aansluit op het Italiaanse netwerk in het station van Sint Pieter in Rome. Het stationsgebouw van architect Giuseppe Momo werd gebouwd tijdens het bewind van Pius XI na het sluiten van de Verdragen van Lateranen en werd geopend in 1933, maar herbergt nu winkels. De spoorweg was oorspronkelijk bedoeld voor het vervoer van pelgrims, zoals tijdens het bewind van Pius XI, maar is slechts zelden gebruikt voor het vervoer van passagiers. Paus Johannes XXIII was de eerste die gebruik maakte van de spoorweg, en van paus Johannes Paulus II is bekend dat hij er ook zeer sporadisch gebruik van heeft gemaakt. De spoorlijn wordt voornamelijk alleen voor vrachtvervoer gebruikt. De metrolijn A van Rome passeert op ongeveer 10 minuten lopen ten noorden van het Vaticaan.
De stad wordt bediend door een onafhankelijk, modern telefoonsysteem en postkantoor. In Rome heerst de opvatting dat internationale post die in een brievenbus in het Vaticaan wordt gedeponeerd, sneller op de plaats van bestemming aankomt dan een post die een paar honderd meter verderop in een Italiaanse brievenbus wordt gedeponeerd. Om een artikel uit de New York Times van 27 juni 2004 te citeren:
“Als gevolg daarvan wordt er per inwoner vanuit de postcode 00120 van het Vaticaan elk jaar meer post verstuurd dan waar ook ter wereld – 7.200, vergeleken met ongeveer 660 in de Verenigde Staten of 109 in Italië – aldus Juliana Nel, een woordvoerster van de Wereldpostunie, een agentschap van de Verenigde Naties dat is gevestigd in Bern, Zwitserland. Ze noemde de service van het Vaticaan “waarschijnlijk een van de beste postsystemen in de wereld.”
Mensen die post naar het Vaticaan sturen, wordt geadviseerd voor de bestemming op de enveloppe niets anders te schrijven dan Vaticaanstad. De reden hiervoor is dat de post dan rechtstreeks naar het Vaticaan kan worden gestuurd – anders zou hij via de postsystemen van andere landen gaan, waardoor de verzending naar het Vaticaan vertraging zou oplopen. Het Vaticaan heeft een officiële website, radiostation, en satelliet TV kanalen.