De band tussen ouders en baby’s is een van de sterkste krachten in de natuur. Romances komen en gaan, maar als je eenmaal voor je baby gevallen bent, ben je voor het leven verslaafd.

Jen Harrington uit South Riding, Virginia, voelde de kick op het moment dat ze naar haar nieuwe zoon keek. Mensen hadden haar gewaarschuwd dat ze op het punt stond verliefd te worden als nooit tevoren, maar ze wist niet wat ze bedoelden totdat Joshua kwam. “Het was alsof ik niet eens leefde voordat ik naar mijn baby keek,” zegt ze.

De liefde die je voor je baby voelt is niet alleen cultureel – het is een fundamenteel onderdeel van je make-up. In de afgelopen jaren zijn wetenschappers begonnen dit mysterieuze maar cruciale deel van de menselijke natuur te onderzoeken. Ze hebben ontdekt dat ouders zijn voorbestemd om van hun baby’s te houden. Zelfs als je een beetje nerveus bent over het ouderschap, zul je de gelegenheid bijna zeker aangrijpen. Per slot van rekening staat de biologie aan jouw kant.

Verliefdheid voor het eerste gezicht

Wees niet verbaasd dat u al van uw baby houdt voordat u hem hebt ontmoet. Terwijl je over haar dagdroomt en namen uitzoekt, legt je lichaam al de basis voor een sterke emotionele band. Naarmate je uitgerekende datum nadert, beginnen je hersenen meer en meer oxytocine aan te maken, een hormoon dat letterlijk helpt om de moeder in je naar boven te halen.

Dit ene hormoon is als een schakelaar die ouderlijke instincten aanzet. Dierstudies tonen aan dat een eenvoudige injectie met oxytocine een ongeïnteresseerd vrouwtje in een supermoeder kan veranderen, zelfs als de baby’s waarvoor ze zorgt niet van haarzelf zijn. Aan de andere kant zal een liefhebbende moederrat of schaap haar jongen snel in de steek laten als de voorraad oxytocine kunstmatig wordt uitgeput. Menselijke liefde is gecompliceerder dan wat schapen of ratten ooit kunnen bedenken, maar er bestaat geen twijfel over dat oxytocine ook jouw moedergevoelens kan opwekken. Het is als liefde in je aderen.

Jij en je baby: Verslaafd aan liefde

Wanneer het eindelijk tijd is om je baby te krijgen, wordt de stroom van oxytocine in je hersenen en bloedbaan plotseling een stortvloed. Naast vele andere taken zorgt het hormoon ervoor dat je melk gaat stromen en dat de weeën op gang komen. (Het werkt zo goed dat artsen gewoonlijk pitocine, een synthetische vorm van oxytocine, via een infuus toedienen om de bevalling op te wekken). Als je eindelijk je baby kunt vasthouden, zul je bijna zwemmen in het hormoon. Oxytocine kan door je uitputting en pijn heen breken om je een gevoel van euforie en intense liefde te geven.

Nieuwe vaders zijn niet immuun voor de betoverende kracht van baby’s. Steve Bradley uit Issaquah, Washington, zegt dat hij niet veel nadacht over het vaderschap, zelfs toen zijn vrouw de laatste stadia van de zwangerschap inging. “Ik ontkende het bijna totdat ze begon te kraaien,” zegt hij. Bradley had nooit verwacht dat hij zou gaan huilen, maar het water kwam zodra hij zijn dochter zag. “

Een klein Canadees onderzoek heeft uitgewezen dat het testosteronniveau van mannen vaak daalt nadat ze voor het eerst vader zijn geworden. Nog intrigerender is dat sommige mannen extra oestrogeen beginnen te produceren, misschien wel het duidelijkste teken van de transformerende kracht van het vaderschap. Volgens Diane Witt, een neurowetenschapper bij de National Science Foundation, helpt oestrogeen de hersenen gevoeliger te maken voor oxytocine, waardoor vaders vermoedelijk liefdevoller en attenter worden.

Oxytocine is niet de enige chemische stof van de liefde. Als je je baby vasthoudt, wiegt of verzorgt, krijgt ieder van jullie een stoot dopamine, de belangrijkste genotsstof in de hersenen. Terwijl jullie beiden van de roes genieten, beginnen de gevoelens van je baby voor jou wortel te schieten. Ook hier geven dierstudies ons een belangrijk inzicht in de menselijke liefde. In 2004 meldden Italiaanse onderzoekers dat babymuisjes die geen dopamine konden waarnemen, het niet bijzonder belangrijk vonden of hun moeder in de buurt was of niet, het sterkste bewijs tot nu toe dat dopamine een cruciale rol speelt in de band tussen moeder en kind.

Toevallig is dopamine dezelfde stof die gebruikers van heroïne of cocaïne “beloont”. In zekere zin kunnen verslaafden die verslaafd raken aan drugs gewoon het gevoel najagen dat tussen een moeder en haar baby stroomt.

De natuurlijke stroom van chemicaliën geeft nieuwe ouders een enorme voorsprong op een levenslange hechting. Toch hoef je geen biologische ouder te zijn om verliefd te worden op een kind. Volgens Witt krijgen adoptieouders ook oxytocine en dopamine binnen. Ze krijgen niet de hormonenstoot die bij de geboorte hoort, maar het moment waarop ze hun nieuwe kind voor het eerst ontmoeten, is op zichzelf al krachtig genoeg.

Verlengde hechting

In sommige gevallen kan het missen van de geboorte-ervaring het juist makkelijker maken om een band met een kind te krijgen. Kinderarts en kinderontwikkelingsexpert Marshall Klaus schat dat ongeveer 30% van de moeders niet meteen verliefd wordt op hun baby, vaak omdat de pasgeborene of het geboorteproces niet was wat ze ervan verwacht hadden. Teleurstelling, stress of uitputting kunnen genoeg zijn om de krachtige hormonen van liefde te overstemmen, maar slechts tijdelijk. De overgrote meerderheid van de ouders raakt binnen de eerste maanden gehecht aan hun baby’s.

Carrie Hook, een Bozeman, Montana, kindermishandeling preventie counselor en moeder van drie, was volledig voorbereid om meteen verliefd te worden op haar eerste kind, maar het werkte niet op die manier. Na een lange en ondraaglijke bevalling werd Madison geboren met een kleine hoeveelheid meconium in haar longen, en de verpleegsters in het ziekenhuis brachten haar onmiddellijk weg. Hook kon haar baby minstens acht uur niet verzorgen of zelfs maar vasthouden. Toen ze de baby terugkreeg, had ze moeite om contact te maken met de krijsende bundel in haar armen. “Ik dacht gewoon dat je baby geboren werd en dat je verliefd werd,’ zegt ze. “Ik had nooit gedacht dat ik impulscontrole nodig zou hebben om haar niet te wurgen.” Plotseling wist ze niet zeker of ze klaar was om moeder te worden.

Hook vertelt haar verhaal vaak aan moeders die zich zorgen maken over het contact met hun baby’s. Het verhaal eindigt met een gelukkige noot: na ongeveer drie maanden stopte Madison met schreeuwen, Hook begon zich zelfverzekerder te voelen en het liefdesfeest begon.

Als je je baby niet meteen na de geboorte kunt vasthouden, wanhoop dan niet. Er is geen magisch “venster van mogelijkheden” voor binding, zegt Witt. Zelfs als je baby te vroeg geboren wordt en een paar dagen of weken in een couveuse moet doorbrengen, heb je nog genoeg kansen om verliefd te worden. Alleen al de gedachte aan de baby kan je hormonen in een stroomversnelling brengen. Toch moet je proberen zo snel mogelijk zoveel mogelijk “mama”-tijd te krijgen, voor jezelf en voor je baby. Studies tonen aan dat huid-op-huid contact met de moeder, vaak kangoeroezorg genoemd, een van de beste therapieën is voor premature baby’s. Liefdevol contact met de moeder kan de groei van de baby versnellen, zijn slaap verbeteren, en zelfs zijn verblijf in het ziekenhuis verkorten.

Liefde na de geboorte

Terwijl u verliefd wordt op uw baby, wordt hij op zijn eigen manier verliefd op u. In het eerste uur dat uw kind wakker is, zal het u in de ogen kijken en op zijn minst een wazige versie van uw gezicht onthouden. (Studies tonen aan dat baby’s hun moeders al een paar uur na de geboorte aan hun gezicht kunnen herkennen). En met 7 of 8 maanden heeft je baby sterke emotionele banden met jou en andere mensen in zijn leven ontwikkeld, zegt Julia Braungart-Rieker, een universitair hoofddocent psychologie aan de Universiteit van Notre Dame. “Het is belangrijk voor baby’s om te leren hun verzorgers te vertrouwen,” zegt ze.

Je baby zal veel geven om de mensen die hem vasthouden als hij huilt en hem voeden als hij honger heeft. Hij zal je missen als je de kamer verlaat, en hij zal blij zijn als je terugkomt. Het is misschien geen “liefde” zoals volwassenen het definiëren, maar het is een van de sterkste emoties die hij kent.

Zelfs als je kind opgroeit en haar eigen persoon wordt, kan ze zelden de band verbreken die ze met jou heeft, zelfs als ze het probeert. Jullie hebben een band die teruggaat tot voor haar geboorte, een band die overeind wordt gehouden door emoties, herinneringen en, jawel, hormonen. Als je je achtjarige vasthoudt of haar ziet spelen in een toneelstuk, krijg je een stoot oxytocine, een letterlijke herinnering aan jullie eerste uren samen. Het is genoeg om je weer helemaal verliefd te laten worden.

Interview met Jen Harrington

Interview met Steve Bradley

Interview met Carrie Hook

Interview met Dianne Witt

Interview met Julia Braungart-Rieker

Interview met Marshall Klaus

Brigham and Women’s Hospital. Kangoeroezorg. Maart 2010. http://www.brighamandwomens.org/newbornmedicine/patient/kangaroo.aspx

Nemours Foundation. Een band opbouwen met je baby. http://kidshealth.org/parent/pregnancy_newborn/communicating/bonding.htmlStock S. et al.

Plasmaspiegels van oxytocine tijdens de menstruatiecyclus, zwangerschap en na behandeling met HMG. Human Reproduction. 6: 1056-1062.

Carter C. Biological Perspectives on Social Attachment and Bonding. Dahlem Workshop.

Binghamton University. ‘Knuffelhormoon’: Onderzoek legt verband tussen oxytocine en sociaal-seksueel gedrag. Oktober 1998. http://inside.binghamton.edu/September-October/29Oct98/hormone.html

Berg S. et al. Changes in testosterone, cortisol, and estradiol levels in men becoming fathers. Mayo Clinic Proceedings. 76: 582-592. Juni 2001.

The Mice That Don’t Miss Mom: Liefde en de mu-Opiod Receptor. Science. 25 juni 2004. Sociale gehechtheid een verslavende stoornis? Fysiologie en Gedrag. 79: 351-357. 2003.

Science News. Gezichten van Perceptie. Juli 2001. http://www.sciencenews.org/articles/20010707/bob16.asp

Russell J. et al. The magnocellular oxytocin system, the fount of maternity: adaptations in pregnancy. Frontiers in Neuroendocrinology. 24(1):27-61. Januari 2003.

Koepke J. et al. Becoming parents: feelings of adoptive mothers. Pediatric Nursing. 17(4):333-6.