Incontinentie wordt in het algemeen gecategoriseerd als:
Functionele incontinentie
Patiënten met functionele incontinentie hebben een geestelijke of lichamelijke handicap waardoor ze niet normaal kunnen plassen, hoewel het urinewegstelsel zelf structureel intact is. Aandoeningen die tot functionele incontinentie kunnen leiden, zijn onder andere de ziekte van Parkinson, de ziekte van Alzheimer en andere vormen van dementie.
Urge-incontinentie
Mensen die urine lekken na een sterke, plotselinge aandrang tot urineren, hebben aandrangincontinentie. Dit wordt veroorzaakt door overactiviteit van de blaasspieren en kan worden veroorzaakt door een reeks aandoeningen, zoals geestelijke stress, zenuwbeschadiging (door diabetes, een beroerte, een infectie of een andere medische aandoening), infecties, tumoren of blaasstenen. Een grondige beoordeling van de onderliggende oorzaken is daarom essentieel voor de behandeling. Aandrangincontinentie begint vaak met een voortdurende aandrang om te plassen, hoewel de urine kan worden opgehouden. Het gaat zo ver dat de aandrang niet meer onder controle kan worden gehouden. Aandrangincontinentie kan worden behandeld met medicijnen die de activiteit van de blaas helpen reguleren, met oefeningen om de bekkenbodemspieren te versterken en met blaastraining om de intervallen tussen de urinelozingen te verlengen, zodat de blaascapaciteit toeneemt en de frequentie afneemt.
Stressincontinentie
Naar schatting 1 op de 5 vrouwen boven de 40 jaar heeft enige mate van stressincontinentie*. Dit is wanneer urine lekt wanneer ze hoesten, lachen, niezen of sporten — of wanneer er druk op hun buik wordt uitgeoefend. Het komt bijna uitsluitend bij vrouwen voor, maar houdt geen verband met leeftijd – veel jonge vrouwen en professionele atleten zijn gevoelig voor deze aandoening. Stressincontinentie heeft niets te maken met emotionele stress, maar eerder met een verzwakking van de bekken- en sluitspieren. Wanneer deze zwak zijn, kan elke plotselinge druk de urine uit de blaas persen. Bekkenbodemoefeningen en versterking van de bekkenspieren kunnen helpen.
Overloopincontinentie
Overloopincontinentie komt vooral voor bij oudere mannen. De oorzaak is in de meeste gevallen een vernauwing van de plasbuis als gevolg van een leeftijdsgebonden vergroting van de prostaat. Deze aandoening wordt benigne prostaathyperplasie (BPH) of benigne prostaathypertrofie genoemd. Als de prostaat groter wordt, kan deze de plasbuis afknijpen en de doorstroming van de urinestraal beïnvloeden. De lagere urinewegsymptomen (LUTS) die gepaard gaan met de ontwikkeling van BPH treden zelden op voor de leeftijd van 40 jaar, maar meer dan de helft van de mannen in de zestig en tot 90 procent van de mannen in de zeventig en tachtig heeft enige LUTS. Door de verstopping van de plasbuis wordt de urine in de blaas opgehouden en raakt de blaasspier geleidelijk overbelast. De symptomen variëren, maar de meest voorkomende zijn veranderingen of problemen bij het plassen, zoals een aarzelende, onderbroken, zwakke stroom; aandrang en urineverlies of nadruppelen; vaker moeten plassen, vooral ’s nachts; en aandrangincontinentie. Problemen met plassen wijzen niet noodzakelijkerwijs op een verstopping door een vergrote prostaat. De behandeling bestaat uit het verwijderen van de verstopping door middel van een operatie, intermitterende blaaslediging via katheterisatie of prostaatresectie.
Gemengde incontinentie
Gemengde incontinentie verwijst naar een combinatie van stressincontinentie en aandrangincontinentie. Veel patiënten hebben symptomen van beide typen. Een grondig onderzoek naar de oorzaken is essentieel voor een doeltreffende behandeling.
*(National association for continence (NAFC) (2010))