Gearchiveerde inhoud: Als service aan onze lezers biedt Harvard Health Publishing toegang tot onze bibliotheek met gearchiveerde content. Let op de datum waarop elk artikel werd gepost of voor het laatst werd herzien. Geen enkele inhoud op deze site, ongeacht de datum, mag ooit worden gebruikt als vervanging voor direct medisch advies van uw arts of andere gekwalificeerde clinicus.
Nauw getimed voor de Olympische Spelen van 2012 in Londen, heeft het British Medical Journal (BMJ) verschillende artikelen gepubliceerd die de “waarheid over sportdrankjes” onthullen. Die waarheid is deze: drink wanneer je dorst hebt en verspil je geld of calorieën niet aan sportdranken – kies in plaats daarvan water.
Sportdranken zijn gearomatiseerde dranken die koolhydraten bevatten (meestal suiker) en mineralen zoals natrium en kalium. Die mineralen worden over het algemeen aangeduid als elektrolyten.
De grootvader van sportdranken is Gatorade, een drank die in de jaren zestig werd gemaakt voor het footballteam van de Universiteit van Florida Gators. Het British Medical Journal zegt dat het “begon als een eenvoudig mengsel van voedingsmiddelen uit de keuken” zoals water, zout, suiker en citroenaroma. Tegenwoordig is het ingewikkelder dan dat. De industrie wordt nu gedomineerd door multinationals als Pepsi en farmaceutische bedrijven als GSK. Alleen al in de Verenigde Staten overschrijdt de verkoop van sportdranken de 1,5 miljard dollar per jaar.
Vóór de opkomst van sportdranken dronken atleten (en de rest van ons) water als we trainden of zweterig werden. Hoe wisten we wanneer we moesten drinken, of hoeveel? Op de manier die mensen al eeuwenlang kennen – dorst. Maar zoals het BMJ team beschrijft, hebben de fabrikanten van sportdranken veel geld uitgegeven aan het sponsoren van minder dan rigoureus onderzoek dat dorst als gids voor hydratatie verdoemt en water als dé drank om gehydrateerd te blijven in twijfel trekt. Tot overmaat van ramp zijn de aanbevelingen die ooit gericht waren op duursporters nu doorgesijpeld naar iedereen die traint.
Overhydratie is zorgwekkender
Er is geen bewijs dat uitdroging ooit een marathonloper heeft gedood, vertelde Dr. Arthur Siegel, universitair hoofddocent geneeskunde aan de Harvard Medical School en een medisch adviseur van de Boston Marathon, aan de BMJ. Maar de roep dat atleten volledig gehydrateerd moeten blijven en moeten drinken voor ze dorst krijgen, heeft een nieuw probleem doen ontstaan: uitdroging. Dat is wat een gezonde, 28-jarige vrouw fataal werd tijdens de Boston Marathon van 2002. Ze zakte een paar kilometer voor de finish in elkaar en stierf een dag later. De doodsoorzaak was hyponatriëmie – te weinig natrium in haar bloed als gevolg van het drinken van te veel vocht voor en tijdens de marathon. Volgens het BMJ zijn 16 marathonlopers gestorven en meer dan 1.600 ernstig ziek geworden door overhydratatie en hyponatriëmie.
Sportdrankjes lijken hyponatriëmie niet te voorkomen. Uit een studie van Harvard-onderzoekers onder marathonlopers bleek dat 13% een zekere mate van hyponatriëmie had, en dat dit net zo vaak voorkwam bij degenen die tijdens de marathon sportdrankjes dronken als bij degenen die het bij water hielden.
Trust dorst, drink water
Ik vroeg Dr. Francis Wang, de teamarts van Harvard atletiek, wat hij atleten vertelt over dorst en vloeistoffen. “Voor de meeste spelers is dorst een goede richtlijn voor hydratatie,” zei hij. Atleten die spierkrampen hebben gehad, moeten misschien extra drinken, en hebben misschien meer elektrolyten nodig.
Hoe zit het met de rest van ons, die ’s ochtends misschien een paar kilometer hardlopen of een paar sets tennis spelen? Dorst moet onze gids zijn, en water onze drank.
Eén zorg met sportdranken is dat ze onnodige calorieën leveren. Sommige bevatten 150 calorieën, het equivalent van 10 theelepels suiker. Kinderen hebben zeker geen sportdrankjes nodig, zegt Dr. Claire McCarthy, een assistent-professor in de kindergeneeskunde aan de Harvard Medical School. Wat volwassenen betreft, vertelde Tim Noakes, professor in de bewegings- en sportwetenschappen aan de Universiteit van Kaapstad in Zuid-Afrika, het BMJ: “Als ze de sportdranken zouden vermijden, zouden ze dunner worden en sneller lopen.”