De felroze veren, de slungelige nek en het ondersteboven eten zijn genoeg om van flamingo’s een spektakel te maken in elke dierentuin en een spervuur van vragen van nieuwsgierige kinderen teweeg te brengen. Maar een struikelblok voor wetenschappers is altijd geweest: Waarom staan flamingo’s op één poot?

Flamingo’s (Phoenicopterus rubber) staan er om bekend dat ze vaak op één poot staan als ze rusten. Wetenschappers hebben een aantal ideeën naar voren gebracht over waarom de vogels de voorkeur geven aan deze eenvoetige houding tijdens het nemen van een dutje, maar niemand had ooit hun verklaringen getest.

Enter Matthew Anderson, een psycholoog aan de Saint Joseph’s University in Philadelphia. Anderson had verschillende gedragingen van flamingo’s bestudeerd, waaronder waarom ze de neiging hebben hun nek naar rechts te buigen en niet naar links wanneer ze die op hun rug leggen om te slapen. De volgende logische stap in zijn onderzoek was te zien of zij een voorkeur hadden voor hun rechter- of linkervoet wanneer zij staan en rusten. Het was toen dat Anderson opmerkte dat niemand zelfs maar had getest waarom flamingo’s de voorkeur geven aan het staan op één voet boven twee.

Ongeteste ideeën

Onder de ongeteste ideeën die door wetenschappers naar voren werden gebracht voor de houding op één been, waren dat het hielp om spiervermoeidheid te verminderen en dat het belangrijk was voor thermoregulatie, of het handhaven van de lichaamstemperatuur, zei Anderson.

De grondgedachte achter de spiervermoeidheidstheorie: Op één poot staan zou voorkomen dat beide beenspieren verstijven en vermoeid raken, zodat als er een roofdier langs zou komen, de flamingo sneller in beweging zou kunnen komen.

Thermoregulatie werd aangedragen als reden voor de ongewone houding van de flamingo’s, omdat bekend was dat poten en voeten bij vogels een belangrijke bron van warmteverlies waren, en één poot dicht tegen het lichaam houden zou warmte behouden.

Om deze ideeën te testen, observeerden Anderson en zijn team een kudde in gevangenschap in de dierentuin van Philadelphia.

Om de spiervermoeidheidstheorie te evalueren, hielden de onderzoekers de flamingo’s in de gaten en klokten hoe lang het duurde voordat ze begonnen te bewegen vanuit zowel eenpedale als tweevoetige rustposities. Als de theorie juist was, zouden de vogels sneller hun eerste stappen moeten zetten vanuit de eenvoetige positie, maar Anderson ontdekte dat de vogels sneller van het blok afkwamen als ze op beide poten hadden gestaan, waardoor die theorie werd uitgesloten.

Om het idee van thermoregulatie op de proef te stellen, noteerde het team de temperatuur en de weersomstandigheden wanneer de flamingo’s rustten. Zij ontdekten dat wanneer het warmer was, meer vogels op twee poten gingen staan, terwijl bij koeler weer meer de voorkeur werd gegeven aan de eenbenige houding. (Over het geheel genomen verkoos de meerderheid van de zwerm echter op één poot te staan.)

Waterbewoners

Het idee dat een vogel die in een tropisch klimaat leeft, zijn lichaamswarmte zou moeten vasthouden, lijkt misschien tegen-intuïtief, maar flamingo’s brengen het grootste deel van hun tijd in het water door, en water zorgt ervoor dat ze hun lichaamswarmte sneller verliezen – denk maar aan de rilling die je krijgt na het verlaten van een zwembad, zelfs op een warme zomerdag.

“Het water trekt de lichaamswarmte gewoon heel, heel snel weg,” vertelde Anderson aan LiveScience. “Dus echt moet zo veel warmte besparing als het mogelijk kan krijgen.”

Hoewel meer onderzoek moet worden gedaan, met name bij het observeren van wilde zwermen flamingo’s, Anderson zei dat zijn werk, te worden gedetailleerd in een komende uitgave van het tijdschrift Zoo Biology, toont aan dat thermoregulatie is een belangrijke reden achter de iconische flamingo houding. Hoewel het andere voordelen van de houding niet uitsluit, zoals het minimaliseren van contact met parasieten en schimmels die aanwezig kunnen zijn in het water waarin ze waden.

• Video – Buitengewone Vogels
• Vogelnieuws, afbeeldingen en informatie
• Flamingo’s krijgen een opleving van het eten