Creatief zijn levert vaak de geïdealiseerde illusie op dat we allemaal een spijkerbroek met verfspatten en een haarsjaal en een of andere vorm van substantie zouden dragen. Deze illusie is gelukkig verkeerd, het voorziet mensen van de idealistische extraverte kunstenaar die worden gevonden in romantische komedies. Deze personages hebben vaak een voltijdse baan in een bedrijfswereld en toch gaan hun met verf bespatte gezichten vergezeld van een vreemd meesterwerk op een ezel.

Veel mensen houden geen rekening met de andere kunstvormen die in de wereld aanwezig zijn. Schrijvers, ontwikkelaars en wetenschappers verheugen zich wanneer mensen hun werk een kunstvorm noemen. De schoonheid van schilderijen, tekeningen en dans heeft een duidelijk resultaat, ze zijn tastbaar omdat mensen in een oogwenk kunnen zien hoeveel werk er in de creatie van dat specifieke stuk is gaan zitten.

Voor schrijvers kan het moeilijker zijn omdat goed schrijven moeiteloos aanvoelt en het is moeilijk voor mensen om de kunst in het vormen van proza of poëzie te vatten vanwege de bewering dat ‘iedereen kan schrijven’. Het is moeilijk voor mensen om de kladjes en de nauwgezette woordwisselingen te peilen als het iets is wat je de wereld niet kunt laten zien. Schilders laten vaak de voortgang van hun werk zien, een handeling waar zoveel kunstenaars het plezier niet van hebben.

Veel van de tijd worden creatieven of kunstenaars beperkt tot wat traditioneel bekend staat als ‘de kunsten’, in schilderijen, tekeningen, dans of literatuur. De mensen die deel uitmaken van deze gemeenschappen staan bekend als de kunstenaars of de ‘creatieve types’. Maar de creatieven zijn de mensen die ideeën hebben en ze tastbaar maken. Deze uitdrukking breidt de pool van kunstenaars uit tot gebieden die je niet zou verwachten.

Wetenschappers creëren een originele hypothese en voeren het experiment uit en vormen zo iets tastbaars of dat nu statistiek is, een borreltje in een reageerbuis of de ontdekking van een nieuwe plant. Al deze dingen zijn manieren om creatief te zijn. De veronderstelling lijkt te zijn dat als het te technisch is, het niet creatief kan zijn, maar die veronderstelling is onjuist. Het bedenken van ideeën is het eerste element van het creëren van iets, en het is een element dat zoveel mensen in verschillende rangen en standen hebben. Wat hen tot een kunstenaar maakt is de zorgvuldige constructie van het idee en het blijven uitbreiden van de ideeën in plaats van ze op een plank te laten liggen.

De apps die je op je telefoon hebt of de websites die je dagelijks bezoekt hebben de techniciteit achter zich die we normaal gesproken geen ‘kunst’ zouden noemen, tenzij je binnen de industrie werkt. Al deze apps of technologieën zijn begonnen als ideeën. De codeurs die de ideeën uitvoeren worden vaak gezien als kunstenaars in de manier waarop ze het tastbare ding creëren. Hun code, hoewel in verschillende talen die ik niet begrijp, kan prachtig worden gezien, gelijk aan schrijvers zoals u en ik die een perfecte zin lezen.

Er is meer kunst en creativiteit dan op het eerste gezicht lijkt en het meest veelbelovende is dat wanneer iemand je vertelt ‘kunst is overal,’ ze de waarheid spreken.

Achter de creatie

Alle creatieven lijden onder dezelfde problemen achter hun creatie. Er is nog nooit een creatie geweest die zo soepel verliep dat elke aanslag op het toetsenbord klinkt als een goed gechoreografeerd orkest. Hoezeer we ook zouden hopen dat dat perfecte stuk schrijfwerk zonder de bagage zou komen, vaker komt het er juist bij. Het is jammer dat creatieven de eerste hobbel op de weg tegenkomen en omkeren, omdat ze niet meer schade willen aanrichten dan ze al hebben aangericht. Als je je door de moeilijkste blokkades of inzinkingen heen slaat, zul je jezelf later dankbaar zijn.

Bevreesdheden zijn onvermijdelijk. De meeste scheppers en kunstenaars werken alleen, wat betekent dat je veel tijd in je eigen hoofd doorbrengt met jezelf dingen te vertellen die niet noodzakelijkerwijs waar zijn. Je vertelt jezelf dat je werk niet goed genoeg is, dat je nooit succes zult hebben, dat iedereen die zogenaamd van je werk houdt eigenlijk liegt en misschien zeg je zelfs tegen jezelf dat je het moet opgeven. Het betekent niet dat een van deze beweringen waar is en dat je nooit opgeeft.

Ik kan niet liegen en zeggen dat ik deze gedachten heb uitgebannen en dat ze niet af en toe binnensluipen, want ook al lijken deze gedachten op het moment zelf schadelijk, ze laten zien hoeveel je om je werk geeft. Als deze gedachten op je drukken, kun je het beste met iemand praten en erkennen dat je kunst belangrijk is voor de wereld.

Als je op een punt bent gekomen waarop het de wereld in sturen niet is gelukt zoals je had gepland, denk dan aan het citaat van Neil Gaiman:

‘Een leven in de kunst is soms net zoiets als boodschappen in flessen stoppen, op een onbewoond eiland, en hopen dat iemand een van je flessen vindt en hem opent en leest, en iets in een fles stopt dat naar je terug zal spoelen: waardering, of een opdracht, of geld, of liefde. En je moet accepteren dat je misschien wel honderd dingen uitgeeft voor elke fles die terugkomt.’

We moeten bereid zijn om te falen, bereid zijn dat de romantiek van het kunstenaarschap niet altijd realiteit is. De verhalen die je hoort over tieners die het maken als schilder, app-ontwikkelaar of schrijver zijn er maar een op een miljoen. Je hoort de verhalen omdat ze zo zeldzaam zijn. Een dikke huid opbouwen is een belangrijk onderdeel van het leven van een creatieveling, maar dat betekent niet dat het makkelijk is.

Impostorsyndroom is iets waar we allemaal mee te kampen hebben. Tussen alle mislukkingen zal er een daverend succes zijn en met dat succes komt twijfel en excuses. We vinden succes en dan twijfelen we of het wel echt is, we zeggen tegen onszelf dat het allemaal een leugen is en dat we op een dag betrapt zullen worden. Andere keren vinden we misschien excuses voor ons succes, zoals

‘Ze hebben het artikel alleen opgepikt omdat er x, y en z in voorkwamen, niet omdat het goed is’.

Die excuses zijn iets waar ik het meest mee worstel, omdat ze het makkelijkst zijn om te doen en als er al iets is, dan is het een oefening voor de creatieve geest. Het is heel gemakkelijk om in het gat te vallen van de redenering voor succes dat alles behalve je eigen werk en verdienste is.

Iedereen kan creatief zijn, maar niet iedereen kan een kunstenaar zijn

Op een idee komen is het eerste deel, dit maakt je een schepper, maar tenzij je je idee nastreeft, het tastbaar maakt, heb je de kunst van iets tot werkelijkheid maken nog niet ervaren. Iedereen kan een geweldig idee hebben, maar wat jou onderscheidt van de rest van de creatieven is de drive om het uit te voeren. Iedereen kan creatief zijn, iedereen op aarde kan een of ander creatief talent tonen, maar je moet je vaardigheden aanscherpen. Merk op dat niet elk moment van het leven van een kunstenaar wordt getroffen door stromen van inspiratie en het uitpoepen van perfectie. Kunstenaar zijn in welke vorm dan ook vereist vaardigheid, het vereist de drang naar realiteit, het is niet genoeg om creatief te zijn, om het beste uit je dromen te halen moet je een kunstenaar zijn.