Ja, we doen deze dingen allemaal, maar ze kunnen het leven uit uw gesprekken zuigen, zegt geluidsconsultant Julian Treasure. Lees dit en versterk uw gave van gab.

Over de jaren heen, heb ik een set van gemeenschappelijke emotionele drijfveren die de kracht zuigen uit de communicatie geïdentificeerd. Ik noem ze de vier bloedzuigers. De meeste mensen – inclusief ikzelf! – hebben de meeste, of alle, van hen in een of andere vorm. Ik suggereer niet dat ze slecht zijn, verkeerd of ronduit veroordeeld moeten worden; de truc is om je ervan bewust te zijn en ze niet de show te laten stelen.

Leuk #1: er goed uitzien

We willen er allemaal graag goed uitzien. Maar deze menselijke basiswens kan ons luisteren en spreken vaak in de weg staan. Deze neiging uit zich vaak in twee simpele woorden: “Ik weet het.” Maar als ik alles weet, wat kan ik dan leren? Absoluut niets. Een Zen spreekwoord vat deze stelling mooi samen: “Kennis is elke dag iets leren. Wijsheid is elke dag iets loslaten.”

Het is deprimerend om bij iemand in de buurt te zijn die onmogelijk te imponeren is. Communicatiedeskundige Trisha Bauman vertelde me een verhaal dat dit heel goed illustreert. Ze verhuisde naar Parijs en dacht dat ze onbekwaam was geworden in het overbrengen van haar opwinding over de bezienswaardigheden die ze tegenkwam. Telkens als ze de schoonheid van een bezienswaardigheid ophemelde, haalden haar nieuwe vrienden hun schouders op. Het duurde even voor ze doorhad dat het niet aan haar lag; in die kring van mensen, zo niet in Parijs, werd het als gezichtsverlies beschouwd als je ergens van onder de indruk was. Dat is allemaal goed en wel, maar dit gedrag is een vreugde-killer. Vreugde is zo’n zeldzaam goed in deze wereld dat het tragisch lijkt om het te doden.

Een subtielere manier om er goed uit te zien die de communicatie bezoedelt, is wat ik “speechwriting” noem. Terwijl dat irrelevante lawaai – u aan het woord – voor mij doorgaat, concentreer ik me op het componeren van mijn volgende briljante monoloog. Deze gewoonte leidt vaak tot het “maar…” non-sequiturium dat negeert wat er net gezegd is en het onderwerp naar een heel andere plek verplaatst. Het is een eigenschap die vaak mensen met macht treft, ook al is het geen goede stijl van leiderschap.

Een stap hoger dan speechwriting is competitief spreken. Deze krachtige vorm van vreugde-doden is alles over er goed uitzien. Stel bijvoorbeeld dat ik enthousiast zeg: “We zijn zo blij dat we dit jaar op vakantie gaan naar Griekenland.” De concurrerende spreker zal dan zeggen: “O ja, ik ben al zes keer in Griekenland geweest en ik vind het geweldig!” Mijn gevoel: deflatie. Mijn vreugde is tweederangs gemaakt.

Lezing #2: Gelijk hebben

Als er één ding is dat we leuker vinden dan er goed uitzien, dan is het wel gelijk hebben. Als ik gelijk heb en jij hebt ongelijk, geeft me dat het gevoel dat ik beter ben dan jij. Het verlangen om gelijk te hebben kan zeer destructief zijn in relaties. Zoals de therapeut en opvoeder Harville Hendrix heeft gezegd: “Wil je gelijk hebben, of wil je in een relatie zijn? Want je kunt niet altijd beide hebben. Je kunt niet knuffelen en ontspannen met ‘gelijk hebben’ na een lange dag.”

De behoefte om gelijk te hebben kan voortkomen uit een angst om niet gerespecteerd te worden. Of het kan voortkomen uit de angst om gezien te worden zoals we werkelijk zijn, als gebrekkige menselijke wezens die volmaakt onvolmaakt zijn en vol tegenstrijdigheden en verwarringen. We verlangen ernaar ons gerechtvaardigd en gerespecteerd te voelen, en gelijk hebben – of anderen ongelijk geven – is de weg die we kiezen om deze verlangens te bereiken, omdat het ons boven andere mensen plaatst.

Het onderbreken komt voort uit het verlangen gelijk te hebben. Dit kan het resultaat zijn van speechwriting, maar het ontstaat vaak zonder enige planning – gewoon uit de wens om het oneens te zijn, een antwoord te eisen, of nu een punt te maken, zonder te wachten tot de ander klaar is. Onderbreken komt steeds vaker voor in onze ongeduldige wereld, zelfs in zaken van leven en dood. Uit een onderzoek onder artsen in de VS en Canada bleek dat patiënten gemiddeld 18 seconden na hun openingswoord werden onderbroken; minder dan een kwart kreeg de kans om af te maken wat ze wilden zeggen.

Onderscheppen heeft twee ongelukkige gevolgen. We horen niet wat de ander zegt, wat nuttig kan zijn, verhelderend of anders dan we verwachtten. En het is zeer waarschijnlijk schadelijk voor de rest van het gesprek door het veranderen van de dynamiek – de onderbreker is het uitoefenen van hun dominantie – evenals de emotionele context. De onderbroken persoon kan zich gekleineerd en beledigd voelen, wat aanleiding kan geven tot woede, wrok en de onwil om open te zijn. Hoewel onderbreken niet altijd verkeerd is, mag het nooit een gewoonte worden.

Toespraak #3: People pleasing

Als iemand gedreven wordt – of de indruk wekt gedreven te worden – door people-pleasing, berooft dat zijn toespraak van kracht. Eerlijkheid en authenticiteit ontbreken, en dit zijn belangrijke fundamenten voor sterke communicatie. People pleasers kunnen ja zeggen als ze nee bedoelen, of instemmen met uitgaan als ze veel liever binnen zouden blijven. Ze kunnen instemmen met meningen waar ze het fundamenteel niet mee eens zijn om aardig gevonden te worden. Hoewel we allemaal graag willen dat andere mensen ons aardig vinden, is het een kwestie van gradatie.

Als u merkt dat u te veel mensen behaagt, neem dan de tijd om na te denken over uw eigen waarden. Vraag uzelf eens af: Waar sta ik voor? Wat is belangrijk voor mij in het leven? Wat is niet onderhandelbaar? Schrijf alles op wat bij je opkomt. Als je je kernwaarden helder hebt, wordt het veel gemakkelijker om daarin te gaan staan en je niet om te laten blazen door de mening of behoeften van anderen.

Lezing #4: Fixen

Fixen gaat over proberen het allemaal goed te maken. “Niet huilen” of “Niet van streek zijn” is het primaire antwoord van de fixer op pijn. Waarom is dit een bloedzuiger? Omdat mensen soms van streek moeten zijn en hun verdriet, verdriet, woede of andere sterke negatieve emoties moeten uiten.

Fixers denken dat het niet acceptabel is voor anderen om van streek te zijn. Het kan voortkomen uit people-pleasing, of het kan zijn dat sterke negatieve emotie wordt gezien als iets dat gevreesd moet worden – ofwel omdat ze er te veel van hadden in hun gezin van herkomst of omdat ze er totaal geen ervaring mee hebben, dankzij een gezin waar emotionele expressie onaanvaardbaar was.

Mijn tante vertelde me een verhaal dat illustreerde hoe zelfs goedbedoelde fixatie schade aanricht. Toen ze een klein meisje was, vertelden haar ouders haar dat ze een broertje of zusje zou krijgen. Ze was zo opgewonden, en de logeerkamer werd ingericht als kinderkamer. Uiteindelijk kwam de dag en haar ouders gingen naar het ziekenhuis. Ze wachtte thuis met een buurvrouw, maar toen haar ouders terugkwamen, waren ze alleen. Er werd nooit iets gezegd. Ze kreeg uiteindelijk twee broertjes, en veel, veel later hoorde ze dat haar eerste broertje doodgeboren was – maar ze vergat nooit de verwarring en eenzaamheid die ze die dag voelde. Ongetwijfeld besloten mijn grootouders er niet over te praten om haar niet van streek te maken. Toch was het effect op haar dat een band was verbroken en dat ze het moeilijker vond om mensen te vertrouwen.

Fixen, of het nu door zo’n achterhouden is of door afleiden of verdoezelen met extravagante genegenheid, ontzegt mensen de gevoelens die ze nodig hebben om te voelen. Niet alleen dat, maar veel fixers hebben de gewoonte zichzelf sterke gevoelens te ontzeggen. Wanneer communicatie wordt gedreven door de behoefte om te repareren, betekent dit meestal dat er een verborgen agenda aan het werk is – een die alles te maken heeft met de behoeften van de fixer, ook al kan het vermomd zijn als liefde.

Sommige van deze bloedzuigers zijn misschien klein of zelfs onbestaand voor jou. Ik durf er echter om te wedden dat u er minstens één kunt aanwijzen die uw kansen in het leven heeft aangetast – of op dit moment aantast. Naarmate je ze overdenkt en je meer en meer bewust wordt van hun bestaan in je spreken, zal hun kracht afnemen. Alleen al het schijnen van het licht van mindfulness op hen zou ze moeten doen verdorren en krimpen.