Wetenschapsvrijdag

, Author

Volwassen harlekijnkevers (“Murgantia histrionica”). Foto door Deane Jorgenson

De bontgekleurde cilinders hierboven zien er misschien uit als handgemaakte snoepjes, maar ze zijn niet echt zoet. Dit zijn eigenlijk insecteneitjes, en binnen twee weken zal elk eitje een uitgehongerde, levenszuigende harlekijnwantsnimf vrijlaten. Wanneer zij zich in grote aantallen voeden, zijn de insecten – een soort van stinkwants inheems in Centraal-Amerika – bekend om hele velden van kool en collards in de Verenigde Staten te decimeren, waar zij als een invasieve soort worden beschouwd.

In tegenstelling tot veel andere stinkwantsen die alleen de zaden van een plant eten, zijn harlekijnwantsen ongedifferentieerde eters. “De harlekijnwants geeft er niet om; ze zullen gewoon hun grote monddelen in een plant steken waar dan ook,” zegt entomoloog en landbouwonderzoekswetenschapper Deane Jorgenson. Deze woeste extractiemethode kan resulteren in littekens die gewassen veranderen in supermarktafval of detritus in het veld.

Harlekijnwantsnimfen. Credit: USGS Bee Inventory and Monitoring Lab/flickr/CC BY 2.0
Harlekijnwantsnimfen. Credit: USGS Bee Inventory and Monitoring Lab/flickr/CC BY 2.0

Als een harlekijnwants eenmaal een plant is binnengedrongen, zuigt hij de sappen op en steelt hij glucosinolaten – op zwavel gebaseerde, giftige verbindingen die worden geproduceerd door soorten in de mosterdfamilie. De bloemige chemie wapent het insect met een krachtige geur – vandaar de “stank” in stinkwants – en smaak, die beide potentiële roofdieren afschrikken.

Als de nare geur nog niet genoeg waarschuwing is, adverteren harlekijnwantsen hun verrotte smaak ook met opvallende markeringen die “aposematische kleuring” worden genoemd – in dit geval, een vurig rood geometrisch patroon dat roofdieren afschrikt en de wantsen in staat stelt “zich de hele dag te voeden”, zegt Jorgenson. (Verwante soorten, zoals de meer algemene bruine gemarmoreerde stinkwants, gebruiken camouflage om roofdieren te vermijden.)

Volwassen harlekijnwantsen. Foto door Deane Jorgenson
Volwassen harlekijnwantsen. Foto door Deane Jorgenson

Misschien wel toepasselijk vallen ook de eieren van de harlekijnwants op. Hoewel ze lichtgeel zijn wanneer ze gelegd worden, worden de waterdichte eitjes snel effen wit met twee zwarte banden en zien eruit als “kleine rechtopstaande biervaatjes”, zegt Jorgenson. Boven de onderste band zit een enkele zwarte vlek, bijna “als een spongat,” zegt ze, “waar je de grote kurk in vaten bier of whisky zou steken.” Wanneer de nimfen klaar zijn om uit te komen, springt de bovenkant van het ei eraf “als een Jack-in-the-box,” en de insecten kruipen er doorheen (Jorgenson zegt dat onderzoekers echter nog steeds geen verklaring hebben voor de tweekleurige kleur van de eieren.)

In de time-lapse-video hieronder kun je harlekijnnimfen uit hun geboortevaatjes zien komen – die elk ongeveer 1/16e van een inch breed zijn – en beginnen donkerder te worden naarmate hun exoskeletten zich ontwikkelen. “Sommige mensen vinden ze griezelig,” zegt Jorgenson, maar “ik vind ze best schattig.”

Meet the Writer

Becca Cudmore

Over Becca Cudmore

@beccacudmore

Becca Cudmore is een freelance wetenschapsjournalist die gevestigd is in Brooklyn, New York. Ze was Science Friday’s zomer 2014 web stagiaire.

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.