De levensloop bestaat uit “op leeftijd gebaseerde overgangen door instellingen en sociale structuren, en is ingebed in relaties die gedrag beperken en ondersteunen – zowel de individuele levensloop als het ontwikkelingstraject van een persoon zijn onderling verbonden met het leven en de ontwikkeling van anderen” (Elder 1998). In tegenstelling tot het concept van de levenscyclus, dat het individuele leven opvat als lineaire normatieve leeftijdsgebonden stadia in een ontwikkelingsproces, bouwt de levenslooptheorie voort op de wisselwerking tussen een contextualistische en biografische benadering. De belangrijkste overgangen in de levensloop zijn ingebed in sociale tijd en plaats – sociale omstandigheden en historische gebeurtenissen beïnvloeden overgangen (Heinz, 2009). Tegelijkertijd construeren individuen actief hun biografie en wordt individuele agency ingezet in de opeenvolging van gebeurtenissen in de levensloop, in de constructie van interpretatieve verslagen en betekenisgevingsprocessen.
De geïnstitutionaliseerde constructies van de levensloop definiëren normale patronen van overgangen voor leeftijd en sekse, die worden ondersteund door beleid, terwijl tegelijkertijd wordt geprobeerd om afwijkingen te beperken. Sociale verandering ondermijnt echter voortdurend dergelijke noties van normaliteit. Het levensloopperspectief omvat alle fasen van de levensloop en erkent dat de ontwikkelingsgroei doorgaat van de volwassenheid tot op hoge leeftijd. Het suggereert daarom een holistische benadering die een ecologisch model bevordert, waarbij gezinnen en individuen in de context van historische, demografische en sociale veranderingen worden geplaatst, alsmede een multidisciplinaire focus. Levenslooponderzoek is in wezen vergelijkend van aard en past vaak een casestudy-logica toe op de vergelijkingen op basis van kwalitatief onderzoek, waardoor dikke beschrijvingen worden gegeven van een klein aantal gevallen met interacties tussen vele variabelen.
Onderzoek op dit gebied heeft de aandacht gevestigd op algemene maatschappelijke ontwikkelingen zoals snelle demografische veranderingen en processen van ontnormalisering van de levensloop, waaruit blijkt dat het verloop en de opeenvolging van de fasen in de levensloop niet langer als vanzelfsprekend kunnen worden beschouwd, maar steeds onzekerder en onzekerder worden, vooral voor jongvolwassenen.
In het licht van het bovenstaande biedt levenslooponderzoek een gevestigde onderzoeksmethodologie om naar de individuele en subjectieve dimensies te kijken, door de enorm uiteenlopende levensomstandigheden van jongvolwassenen in heel Europa te onderzoeken, hun pluraliteit in termen van jeugdculturen, levensstijlen, levensprojecten van jongeren, beroepskeuze en trajecten op de arbeidsmarkt, in het bijzonder met betrekking tot gender, migratie en andere dynamieken (Nilsen et al., 2012). Daarnaast biedt levenslooponderzoek een logisch kader om de percepties en verwachtingen van jongvolwassenen te onderzoeken, van hun informele/niet-formele competenties en hun vermogen om subjectieve betekenis en continuïteit te creëren doorheen de verschillende fasen, domeinen en sferen van hun levensloop. YOUNG_ADULLLT bestudeert hoe deze verschillen beleidsmaatregelen voor een leven lang leren bemiddelen en beïnvloeden, en zo gedeeltelijk de effectiviteit of ineffectiviteit ervan verklaren.
(Siyka Kovacheva, Thomas Verlage & Andreas Walther)