Als 490 jaar een lange tijd lijkt om op een verklaring te wachten, dan is het geen eenvoudige zaak.

De inleiding van Discovery History op het onderwerp is nauwelijks bemoedigend:

In juli 1518 stapte een vrouw, die Frau Troffea werd genoemd, een smalle straat in Straatsburg (Frankrijk) in en begon een vurige danswake die vier tot zes dagen duurde. Aan het eind van de week hadden 34 anderen zich bij haar gevoegd en binnen een maand was de menigte van dansende, huppelende en springende individuen aangezwollen tot 400.

Autoriteiten schreven “meer dansen” voor om de gekwelde bewegers te genezen, maar tegen het eind van de zomer waren tientallen mensen in de Elzasser stad overleden aan hartaanvallen, beroertes en pure uitputting als gevolg van het non-stop dansen.

Als dat vreemd klinkt, Frau Troffea had na maximaal drie dagen door uitdroging dood moeten zijn. Zes dagen, en ze was al dood, alleen nog steeds aan het dansen, volgens de theorie. Dat soort fysieke inspanning is van nature niet vol te houden. Zelfs marathonlopers zouden dat niet kunnen.

Enige historische bevestiging van de hooggekwalificeerde auteur van een nieuw boek hoeft niet per se te helpen: “Dat de gebeurtenis heeft plaatsgevonden staat buiten kijf”, aldus Waller, professor aan de Michigan State University die ook een artikel over het onderwerp heeft geschreven, dat is geaccepteerd voor publicatie in het tijdschrift Endeavour.“Deze mensen beefden niet alleen, schudden of stuiptrekten; hoewel ze in vervoering waren, bewogen hun armen en benen alsof ze doelbewust dansten,” zei hij.

Mogelijke reden? Psychose veroorzaakt door stress. De regio had zwaar geleden onder de hongersnood en was in veel gevallen weggevaagd en gereduceerd tot bedelen. Velen waren gestorven van de honger. Het gebied was vergeven van ziektes, waaronder pokken en syfilis. Waller meent dat de stress ondraaglijk was, en dat daardoor een massale psychische ziekte ontstond.

Het was een bijgelovige tijd. Zo te horen hadden deze mensen niet veel meer in hun leven dan bijgeloof.

“Angst en valse angsten hielden de regio in hun greep,” aldus Waller.

Een van deze angsten, afkomstig uit een christelijke kerklegende, was dat als iemand de toorn van Sint Vitus, een Siciliaanse martelaar uit 303 na Christus, zou opwekken, Hij zou plagen uitzenden van dwangmatig dansen.

De theorie van Walter is interessant, en heel wat aannemelijker dan andere theorieën, waaronder een theorie dat het werd veroorzaakt door de moederkorenzwam, de organische versie van LSD. Ergot is uiterst giftig, en het is veel waarschijnlijker dat het mensen doodt dan dat het een geïmproviseerd dansfeest onder uitgehongerde mensen op gang brengt.

Het feit dat ze uitgehongerd waren, of iets wat erop lijkt, maakt het dansen nog vreemder. Waar haalden ze de kilojoules vandaan? Volkomen gezonde mensen kunnen al uitgeput raken van een paar uur dansen, laat staan van dagen.

Er waren nog veel meer vreemde plagen die de psychologische elementen van Wallers idee goed ondersteunen, waaronder een “lachepidemie” die 18 maanden lang in Tanzania aanhield.

Waarom zouden sociale ziekten immers louter lichamelijk zijn?

Om de dansende plaag nog wat bizarder te maken: er waren minstens zeven andere gevallen van in dezelfde regio tijdens de middeleeuwen, en één in Madagaskar in 1840.

Ze hebben zelfs een paar ideeën voor therapie aangedragen:

Volgens medisch epidemioloog Timothy Jones, assistent klinisch professor in de preventieve geneeskunde aan de Vanderbilt University School of Medicine, die ook melding maakte van een hysterie-incident in België als gevolg van frisdrankconsumptie, “komen uitbraken van psychogene ziekten waarschijnlijk vaker voor dan momenteel wordt aangenomen, en blijven vele ervan onopgemerkt.”

Jones raadt artsen die dergelijke problemen behandelen aan “te proberen personen met een ziekte die met de uitbraak in verband wordt gebracht van elkaar te scheiden”, tests uit te voeren om andere oorzaken uit te sluiten, toezicht te houden en zuurstof toe te dienen voor hyperventilatie, te proberen de angst van de persoon te minimaliseren, de volksgezondheidsinstanties op de hoogte te stellen en te proberen patiënten ervan te verzekeren dat, hoewel hun symptomen “echt zijn…geruchten en berichten over vermoedelijke oorzaken niet gelijkstaan aan bevestigde resultaten.”

Misschien zou Dr. Jones eens naar de Amerikaanse financiële sector willen kijken, waar een soort fiscale disco ongeveer hetzelfde effect heeft gehad als de dansende plaag van 1518… alleen duurder…