Ergens daarbuiten zou de zon een tweelingzus hebben – niet alleen geboren in dezelfde sterrenkweekvijver, maar een bijna identieke tweelingzus, een dubbelganger gemaakt van hetzelfde sterspul. En astronomen denken dat ze hem gevonden hebben. Hij staat op ongeveer 184 lichtjaar afstand en heet HD 186302, en is vrijwel zeker een lang verloren broertje of zusje van onze eigen ster.
De meeste sterren worden geboren in groepen die in de duizenden kunnen lopen, in zogeheten stellaire kraamkamers – enorm grote wolken van gas en stof, samengeperst tot klonters die geleidelijk instorten onder hun eigen gewicht, en zo de allereerste stadia van sterren vormen. Men denkt dat het leven van de zon op deze manier is begonnen, 4,57 miljard jaar geleden.
Uiteindelijk worden de sterren op eigen kracht het melkwegstelsel in geslingerd – maar de meeste hebben tenminste één andere metgezel. Naar schatting 85 procent van alle sterren kan een dubbelster zijn, of zelfs een drie- of viervoudig systeem; en meer dan 50 procent van alle zonachtige sterren is een dubbelster.
Onze zon is een solitaire ster, helemaal alleen, en dat maakt hem een beetje een buitenbeentje. Maar er zijn aanwijzingen dat hij ooit een dubbelster had. Recent onderzoek suggereert dat de meeste, zo niet alle, sterren worden geboren met een tweeling.
(We wisten al dat het zonnestelsel een totale weirdo is. De plaatsing van de planeten lijkt niet te kloppen in vergelijking met andere stelsels, en het mist de meest voorkomende planeet in het melkwegstelsel, de super-Aarde.
Dus, als er geen kosmische gebeurtenis of gril was geweest, had de Aarde twee zonnen kunnen hebben. Maar dat is niet zo. Dus misschien is die tweeling ergens daarbuiten. Wat we wel weten is dat de broers en zussen van de zon zeker daarbuiten zijn. Ze zijn alleen heel moeilijk te vinden, omdat er zoveel sterren in de Melkweg zijn, en de broers en zussen van de zon – zoals alle sterren – wijd verspreid zijn.
Tot nu toe zijn er maar een paar kandidaten voor broers en zussen van de zon geïdentificeerd. Maar een team onder leiding van onderzoekers van het Instituto de Astrofísica e Ciências do Espaço (IA) in Portugal ging op jacht met betere hulpmiddelen dan eerdere zoektochten, waaronder een grotere steekproef, chemische abundanties van meer elementen, en nauwkeuriger astrometrische gegevens, dankzij Gaia.
En ze vonden HD186302 – niet zomaar een stellair broertje of zusje, maar een “speciale”, zeiden ze. Hij lijkt griezelig veel op de zon.
Het is een hoofdreeksster van het G-type, maar een heel klein beetje groter dan de zon, en met ongeveer dezelfde oppervlaktetemperatuur en lichtkracht. Hij heeft ook een zeer vergelijkbare chemische samenstelling en is ongeveer even oud – ongeveer 4,5 miljard jaar oud.
Hij komt nog dichter in de buurt van de F-type ster HD162826, die in 2014 als een stellaire broer of zus werd geïdentificeerd.
We weten eigenlijk niet waar de zon is geboren, dus elke geïdentificeerde stellaire broer of zus is een nieuwe aanwijzing om de geschiedenis van ons zonnestelsel te ontrafelen.
“Omdat er niet veel informatie is over het verleden van de Zon, kan het bestuderen van deze sterren ons helpen te begrijpen waar in het Melkwegstelsel en onder welke omstandigheden de Zon werd gevormd,” zei astronoom Vardan Adibekyan van IA.
En er is nog meer. De enige plek in het heelal waarvan we zeker weten dat er leven is ontstaan, is het zonnestelsel. Dat betekent dat de grootte, leeftijd, temperatuur, lichtsterkte en chemische samenstelling van de zon allemaal verenigbaar zijn met het leven zoals wij dat kennen.
Dus lijkt het aannemelijk dat planeten die om andere sterren draaien met deze zelfde eigenschappen – stellaire broers en zussen – ook leven zouden kunnen hebben ontwikkeld.
Een stellaire tweeling is echter een nog hoopvollere optie.
“Sommige theoretische berekeningen laten zien dat er een niet te verwaarlozen kans is dat het leven zich verspreidde van de Aarde naar andere planeten of exoplanetaire systemen, tijdens de periode van het late zware bombardement,” zei Adibekyan.
“Als we geluk hebben, en onze broederkandidaat heeft een planeet, en de planeet is van het rotsachtige type, in de bewoonbare zone, en als deze planeet tenslotte ‘besmet’ is door de levenszaden van de Aarde, dan hebben we wat je zou kunnen dromen – een Aarde 2.0, draaiend om een Zon 2.0.”
Dat zijn veel mitsen en maren, dat is zeker… maar, hoe klein de kans ook is, het is aannemelijk dat al deze dingen zich hebben voorgedaan. IA-astronomen maken nu plannen om heel hard te zoeken naar tekenen van eventuele planeten die in een baan om HD186302 zouden kunnen draaien.
Het onderzoek van het team is gepubliceerd in het tijdschrift Astronomy & Astrophysics.