W poniedziałek Paryżanie patrzyli w przerażeniu, jak płomienie ogarniają katedrę Notre-Dame, prowadząc do zniszczenia jej dachu i zawalenia się jej ikonicznej spirali. Francuscy obywatele są pogrążeni w żałobie – „Paryż jest ścięty”, powiedział jeden z Pierre-Eric Trimovillas dla The New York Times – i w tym czasie smutku, wielu patrzy na „Garbusa z Notre-Dame” Victora Hugo, powieść, która jest tak samo listem miłosnym do katedry, jak i historią dwóch skazanych na zagładę kochanków.

Według Jona Henleya z The Guardian, książka zdobyła pierwsze miejsce na liście bestsellerów Amazon France, a różne wydania zajmują inne miejsca w rankingach. Nie jest to, jak zauważa Henley, pierwszy raz, kiedy francuscy czytelnicy szukali ukojenia w literaturze po narodowej tragedii; w następstwie zamachów terrorystycznych w Paryżu w 2015 roku, w których zginęło 130 osób, „A Moveable Feast” Ernesta Hemingwaya, która jest kroniką lat autora jako młodego pisarza w Paryżu, stała się najszybciej sprzedającą się książką we Francji.

Powrót do Hunchback of Notre-Dame w następstwie katastrofy w tym tygodniu jest dopasowanie nie tylko dlatego, że powieść jest skoncentrowany wokół katedry, ale także dlatego, że został napisany w czasie wcześniejszym, kiedy Notre-Dame był w kryzysie. Budowa budynku rozpoczęła się w 1163 roku i została ukończona dopiero w 1345 roku. Ale na początku XIX wieku, kiedy Hugo napisał swoją powieść, ta wspaniała konstrukcja była w złym stanie.

Zalecane remonty za panowania Ludwika XIV (1643-1715) spowodowały usunięcie witraży na rzecz przezroczystych okien, zburzenie filaru, aby zrobić miejsce dla powozów i usunięcie „ozdobnej przegrody”, donosi Gillian Brockell z Washington Post. Potem nadeszła Rewolucja Francuska. Postrzegana jako symbol kościoła i monarchii, Notre-Dame została splądrowana przez rewolucjonistów, którzy ścięli posągi, zdjęli ołów z dachu, aby zrobić kule i przetopili dzwony z brązu, aby zrobić kanon.

Katedra została zwrócona Kościołowi katolickiemu w 1802 roku, ale nikt nie był w pełni zainwestowany w opiekę nad nią. Gotycka architektura budynku „ustąpiła miejsca renesansowi”, napisał Richard Buday dla Arch Daily w 2017 roku. „Do tego czasu Paryżanie uważali średniowieczne budynki za wulgarne, zdeformowane monstra”

Hugo nie zgadzał się z tym. Uważał, że architektura gotycka jest wspaniała i chciał zobaczyć odrestaurowaną Notre-Dame. Akcja Garbusa z Notre-Dame (lub Notre-Dame de Paris, jak to się nazywa po francusku) rozgrywa się w 1400 roku, kiedy katedra była jeszcze w czasach swojej świetności, ale autor korzysta z okazji, by ubolewać nad jej upadkiem. „Trudno nie wzdychać, nie oburzać się na widok niezliczonych degradacji i okaleczeń, jakich czas i ludzie przysporzyli temu czcigodnemu zabytkowi”, napisał.

Katedra jest namacalną obecnością w powieści, „moralnym centrum” historii, według Budaya. Kiedy została opublikowana w 1831 roku, Garbus z Notre-Dame stał się hitem i zainspirował francuskich obywateli do spojrzenia na imponującą strukturę nowymi oczami. Wysiłek renowacji rozpoczął się w 1840s.

Repairing rozległe uszkodzenia Notre-Dame spowodowane przez ostatni pożar prawdopodobnie zajmie lata i kosztować miliardy dolarów. Ale uspokajając zraniony naród, francuski prezydent Emmanuel Macron obiecał, że budynek zostanie odrestaurowany.

„Mówię wam bardzo uroczyście tego wieczoru: ta katedra zostanie odbudowana przez nas wszystkich razem”, powiedział. „Odbudujemy Notre-Dame, ponieważ tego oczekują Francuzi, ponieważ na to zasługuje nasza historia, ponieważ jest to nasze przeznaczenie”

.