Dania jest jednym z krajów skandynawskich, który znajduje się w północnej części kontynentu europejskiego. Wśród krajów skandynawskich jest najmniejsza i najbardziej wysunięta na południe. Jako suwerenne państwo, Dania składa się z Danii właściwej oraz Wysp Owczych i Grenlandii – dwóch autonomicznych państw położonych w północnej części Oceanu Atlantyckiego, które są częścią składową Królestwa. Królestwo Danii jest monarchią konstytucyjną, której głową państwa jest królowa. Wraz z podpisaniem konstytucji w 1849 r. zniesiono monarchię absolutną i ustanowiono monarchię konstytucyjną. Siedziba rządu i parlamentu krajowego znajduje się w stolicy kraju, Kopenhadze.

Monarchia w Danii

Obecnym monarchą jest królowa Małgorzata II, która jest głową państwa Królestwa od 1972 roku. Duński monarcha jest teoretycznie centrum władzy, z władzą wykonawczą i ustawodawczą pochodzącą od niej zgodnie z konstytucją, ale suwerenność parlamentarna, która została ustanowiona w 1901 roku, narzuciła to, co jest w rzeczywistości, podział władzy. Do uprawnień monarchy należy m.in. zawetowanie ustawy poprzez odmowę zgody królewskiej, powoływanie i odwoływanie premiera (teoretycznie skorzystanie z prawa do dymisji spowodowałoby kryzys konstytucyjny w Królestwie). Monarcha wyraża również formalną zgodę na decyzje podejmowane przez premiera w ramach „Prerogatywy Królewskiej”, takie jak wypowiadanie wojny i zawieranie pokoju, mianowanie i odwoływanie ministrów gabinetu. Ponieważ większość rzeczywistej władzy należy do premiera i parlamentu, ze względu na zasadę podziału władzy, rola monarchy w dzisiejszej Danii jest głównie ceremonialna.

Gałąź wykonawcza rządu duńskiego

Premier Danii jest szefem rządu. On i jego gabinet są mianowani przez monarchę i może być odwołany przez tego samego monarchę. Decyzje władzy wykonawczej są monitorowane przez Folketing, który jest systemem parlamentarnym Królestwa. Wotum nieufności dla premiera ze strony Folketingu powoduje dymisję całego gabinetu. Oprócz kierowania gabinetem, premier jest odpowiedzialny za terytoria zamorskie i sprawy konstytucyjne. Ministrowie gabinetu są szefami departamentów/ ministerstw rządowych, nie ma ministrów-asystentów. Służba cywilna jest odpowiedzialna za wdrażanie decyzji ministra gabinetu, a szefem służby cywilnej w każdym departamencie jest stały sekretarz.

Władza ustawodawcza Danii

Duński parlament jest określany jako Folketing i stanowi centrum władzy w duńskim systemie politycznym. Sprawuje on nadzór nad władzą wykonawczą, aby zapewnić, że rząd wypełnia swój mandat zgodnie z konstytucją. Sprawuje on ten nadzór poprzez zadawanie ministrom pytań dotyczących spraw politycznych i decyzji, poprzez prowadzenie debat na tematy związane z polityką rządu oraz poprzez uchwalanie wniosków. Dania ma jednoizbowy system parlamentarny. Królestwo jest demokracją parlamentarną, a wyborcy wybierają parlament, który następnie tworzy rząd. W zgodzie z tą zasadą demokracji parlamentarnej, premier jest mianowany przez monarchę z zazwyczaj z lidera partii większościowej lub lidera koalicji większościowej.

Sądownictwo w Danii

Dzięki zasadzie podziału władzy zapisanej w duńskiej konstytucji, duńskie sądownictwo jest niezależne od parlamentu i władzy wykonawczej. Jest również wysoko cenione za swój profesjonalizm. Monarcha zastrzega sobie prawo do mianowania sędziów. Dania ma ustrój oparty na prawie cywilnym. Najwyższym sądem w kraju jest Sąd Najwyższy, który składa się z prezesa sądu oraz pozostałych 18 sędziów. Sędziowie są mianowani przez monarchę na podstawie rekomendacji ministra sprawiedliwości oraz rady Rady Mianowania Sędziów (sześcioosobowego niezależnego organu składającego się z sędziów i prawników). W kraju istnieją również sądy niższego szczebla, do których należą Specjalny Sąd ds. Oskarżenia i Rewizji, Sądy Najwyższe, Sądy Morskie i Handlowe oraz Sądy Okręgowe.

Folketing

Denmarski parlament, Folketing, ma więcej władzy niż parlamenty w innych krajach Unii Europejskiej. Jego system wielopartyjny charakteryzuje się współpracą między partiami politycznymi w większości kwestii. W Królestwie obowiązuje państwowy model opieki społecznej, który cieszy się szerszym poparciem Folketingu. Doprowadziło to do położenia nacisku na wydajność w sektorze publicznym Królestwa. Duńczycy wyrażają wysoki poziom zadowolenia ze swoich instytucji, a Dania jest jednym z najmniej skorumpowanych narodów na świecie.