W życiu Jakuba w Rdz 31 zachodzi więcej zmian, ale mimo to nadal widzimy wiernego Boga, który nieustannie działa przez to wszystko.

(A) Sen Jakuba: prawdziwy i żywy PAN zapoczątkowuje wiarę Jakuba i jego ruch (Rdz 31:1-21)

Bogactwo Jakuba nie spodobało się synom Labana (którzy byli również jego szwagrami). Synowie Labana skarżyli się, że nie mają żadnego spadku, ponieważ cały ich majątek przeszedł na Jakuba. Jakub zdał sobie sprawę, że teraz nie jest już w łaskach u Labana i jego domowników (Rdz 31,2). W tym momencie Bóg wzywa Jakuba, aby powrócił do tego, z czego pochodził (Rdz 31, 3). Podobnie jak w przypadku wezwania skierowanego po raz pierwszy do jego dziadka Abrahama, wezwanie to nadeszło w czasie bogactwa, komfortu i bezpieczeństwa.

Jak Bóg ukazał się Jakubowi? Ten Bóg nie objawił się magicznie w ogniu czy gromie błyskawic. Jest to Bóg mówiący, który objawia się poprzez słowa. Czy poświęcasz czas na słuchanie Boga? Czy wsłuchujesz się w Jego słowa? Zauważ również, jak w wersecie 3 używane jest osobiste, przymierzowe imię Boga („Pan”, czyli Jahwe). Jak widzieliśmy w poprzednich fragmentach, jest to imię, którego Bóg używa, gdy jest w osobistej relacji z daną osobą. Werset 3 jest czymś więcej niż tylko poleceniem fizycznego przeniesienia się, ale dotyczy przymierza. Ten Bóg szukał teraz Jakuba, a przymierze miało się rozwinąć przez niego. Bóg obiecał również swoją obecność w poleceniu do Jakuba. Bóg, który mówi, obiecuje siebie i swoją obecność. I właśnie dlatego Jakub idzie.

Po spotkaniu z Bogiem, Jakub przekazał swoje plany żonom (Rdz 31, 4-12). Wyjaśniając swoją decyzję o zmianie miejsca zamieszkania, Jakub przypisywał Bogu przychylność, ochronę, dobrobyt i sprawiedliwość, a także boskie objawienie i relację z samym Bogiem. Wyraźnie wskazuje na Boże bezpieczeństwo i zaopatrzenie. Jest to wyraźne przeciwieństwo Jakuba, o którym czytaliśmy do tej pory, który spędził znaczną część swojego życia nie odpowiadając na Boga. To jest Jakub, który się zmienił.

Ta zmiana mogła wynikać ze spotkania z Bogiem we śnie (Rdz 31,13). We śnie Bóg odnosi się do siebie jako do Boga z Betel, gdzie Bóg po raz pierwszy ukazał się Jakubowi we śnie i odnowił z nim przymierze (Rdz 28). Jednak wtedy Jakub nie do końca wierzył i ustanowił filar, a nie ołtarz. Dla Jakuba w Rdz 28, Bóg był wciąż odległą istotą. Dlaczego Bóg przywołuje Betel w Księdze Rodzaju 31? Od pierwszego spotkania minęło dwadzieścia lat. To jest ten sam Bóg, ale inne spotkanie, inny czas, inne miejsce. Bóg pomagał Jakubowi połączyć punkty, począwszy od pierwszego spotkania, poprzez wydarzenia w domu Labana, aż do momentu wydania rozkazu w Rdz 31. Bóg przypomniał Jakubowi o złożonym przez niego ślubie. Bóg chronił go przez te dwadzieścia lat, a teraz Bóg przyszedł, aby się o niego upomnieć. Jest to Bóg, który przychodzi do nas w kategoriach, które rozumiemy, w granicach naszego doświadczenia, aby pomóc nam nadać sens naszemu życiu. Bóg Biblii nie jest tym, który stoi na szczycie drabiny i wykrzykuje instrukcje przez starożytną księgę. Jest to Bóg, który schodzi do nas, przemawia do nas w naszych własnych doświadczeniach i okolicznościach i wskazuje na wszystkie przypadki, w których był częścią. Czy widzisz Jego działanie w swoim życiu?

Po usłyszeniu tego wszystkiego Rachela i Lea zgodziły się na przeprowadzkę (Rdz 31, 14-21). Wreszcie siostry zgodziły się na coś! To rzeczywiście jakiś znak wzrostu.

(B) Sen Labana: prawdziwy i żywy Bóg interweniuje i chroni Jakuba (Rdz 31:22-30)

Jakub wyrusza ze swoją rodziną bez poinformowania Labana, a Laban, co zrozumiałe, jest wściekły. W tym momencie interweniuje Bóg, który ukazuje mu się we śnie (Rdz 31, 22-24). Zauważmy, że Laban jest określany jako „Laban Aramejczyk”, co podkreśla jego pochodzenie etniczne. Bóg ukazuje się niewierzącemu, aby chronić Jakuba.

W wersetach 29-30 czytamy o interesującym problemie Labana. We śnie Bóg powiedział mu, że nie może on powiedzieć nic dobrego (tzn. błogosławić) ani nic złego (tzn. przeklinać) Jakubowi. Laban nie mógł nic zrobić przeciwko Jakubowi, który cieszył się ochroną Pana. Błogosławieństwa Labana nie były potrzebne i odrzucone, bo to nie może być w porównaniu i jest mało znaczące w porównaniu z przepisami i błogosławieństwami Boga. Bóg wstawił się, a On jest więcej niż wystarczająco, aby błogosławić i chronić Jakuba. Żaden człowiek, żadna krzywda nie może przyjść do Jakuba bez Bożego pozwolenia.

(C) Przymierze: wertykalne akty łaski prawdziwego i żywego Boga tworzą horyzontalny pokój (Rdz 31,31-55)

Laban był zdenerwowany, że stracił swoich domowych bogów. To jest to, co go tak bardzo zdenerwowany. W przeciwieństwie do tego widzimy zaufanie Jakuba w jego Boga, który nie jest jak te bożki. Jakub był tak pewny siebie, że dał Labanowi pozwolenie na przeszukanie jego dobytku. Widzimy tutaj, jak bogowie, w których Laban jest tak bardzo zaangażowany, są jedynie martwymi przedmiotami, które nie są pomocne i mogą zostać skradzione! Jak na ironię, bogowie, których szukał, mogli być również ukryci pod nieczystą ceremonialnie kobietą, jego córką Rachelą. W tym fragmencie pisarz Księgi Rodzaju stara się pokazać, że bożki nie mają zdolności zbawienia i same w sobie są niczym.

Warto się zastanowić, czy znamy tego Boga słów, Boga Jakuba, czy też czcimy martwe bożki jak Laban? Jest wiele rodzajów bożków w naszym dzisiejszym życiu – bożki dobrobytu, bezpieczeństwa, miłości, materializmu, ale te rzeczy nie zaspokoją. Może i my, tak jak Rachela, siedzimy i ukrywamy naszych własnych bożków domowych. Może straciliśmy naszych bogów i odwróciliśmy nasz wzrok od prawdziwego Boga? Kim jest Bóg, któremu oddajesz cześć? Czy jest to prawdziwy Bóg, czy tylko twoje wyobrażenie o Bogu?

Na końcu tego fragmentu, próbując zawrzeć pokój, dwaj mężczyźni zawierają przymierze. Jednak w rzeczywistości obaj mężczyźni reagują zupełnie inaczej. Laban ustawia słup i przywołuje imię Boga, nazywając Go imieniem przymierza (Jahwe) (Rdz 31,49), potem Bogiem Stwórcą (Elohim), następnie Bogiem Abrahama i wreszcie Bogiem ojca Abrahama. Laban właściwie nie znał Boga. Dla niego Bóg był jak jego domowi bogowie. Natomiast Jakub przysiągł na strach przed swoim ojcem Izaakiem i zamiast tego złożył ofiarę (Rdz 31,53). To była jego pierwsza w życiu ofiara, a po niej, oni byli we wspólnocie. Jest to niesamowite, jeśli porównamy to z filarem, który Jakub założył w Betel w Księdze Rodzaju 28. Jakub uznał, że może mieć pokój z Labanem tylko z powodu Bożej ochrony. Bóg poruszył serce Jakuba, pozwalając mu uczestniczyć w przymierzu łaski. Wreszcie zrozumiał i poznał Boga osobiście, a nie abstrakcyjnie!

Na końcu tego epizodu widzimy, że nie jest to historia o Bogu ratującym człowieka z trudnej sytuacji. Jest to obraz Boga, który również nie przestaje ratować grzeszników, przyprowadzając ich do siebie. Jesteśmy jak Jakub, potrzebujący Bożej ochrony i odbiorcy Jego inicjującej łaski. Czy rozpoznajemy to? Jeśli tak i wyznajemy wiarę w ostateczną ofiarę – Jezusa, to zdajemy sobie sprawę, że mamy takie samo bezpieczeństwo i ochronę Pana. Podobnie jak Jakub, pomimo okoliczności, w jakich się znajdujemy, pomimo konfliktów z ludźmi wokół nas lub niepewności w życiu, możemy śpiewać „Dobrze jest duszy mojej!”.

Biblia Przemienienia Ewangelii ESV ładnie to podsumowuje, i to będzie myśl końcowa:

W skrócie, jak sam Pan powiedział Jakubowi na początku tego rozdziału: „Będę z tobą”. Bóg był po stronie Jakuba. Bóg był z Jakubem. To, a nie żaden inny powód, jest wyjaśnieniem ciągłego powodzenia Jakuba, pomimo jego własnych grzechów i przeciwności w relacjach z innymi ludźmi. Kradzież przez Rachelę domowych bożków jej ojca (Rdz 31,19), czy to jako roszczenie do jego własności (takie bożki były czasem cenne same w sobie lub związane z aktami własności ziemi), czy jako przesądna nadzieja, nie była przyczyną wybawienia jej rodziny (Rdz 31,29; 42; 53).

Podobnie jak w przypadku Jakuba, jeśli Bóg takiej łaski nie jest z nami i po naszej stronie, nasze nadzieje i przyszłość są puste. Ale ten zachowujący przymierze Bóg jest z nami przez posługę ostatecznego Syna Jakuba, Pana Jezusa Chrystusa.

.