Klasztory cystersów były rozmieszczone według ustalonego planu, chyba że zabraniały tego okoliczności miejsca. Opactwo otaczał mocny mur, wyposażony w odstępach w wieże strażnicze i inne elementy obronne. Za nim znajdowała się fosa, sztucznie odwrócona od dopływów przepływających przez teren opactwa, która całkowicie lub częściowo otaczała mur. Woda ta dostarczała klasztorowi obfitych zapasów wody do nawadniania, celów sanitarnych oraz do użytku w biurach i warsztatach.
Dodatkowy mur, biegnący z północy na południe, dzielił klasztor na oddział „wewnętrzny” i „zewnętrzny”. W oddziale wewnętrznym mieściły się budynki klasztorne, natomiast w oddziale zewnętrznym prowadzono działalność rolniczą i rzemieślniczą.
Na teren klasztoru wchodziło się przez bramę znajdującą się na skrajnym zachodnim krańcu, która dawała dostęp do oddziału dolnego. Tutaj znajdowały się stodoły, spichlerze, stajnie, szamba (plac uboju), warsztaty i mieszkania robotników. Wygoda była jedynym czynnikiem decydującym o projekcie. Pojedynczy dom bramny zapewniał komunikację przez mur oddzielający oddział zewnętrzny od wewnętrznego.
Przechodząc przez bramę, mnisi i goście wchodzili na zewnętrzny dziedziniec oddziału wewnętrznego, aby stanąć przed zachodnią fasadą kościoła klasztornego. Bezpośrednio na prawo od wejścia znajdowała się rezydencja opata, w bliskim sąsiedztwie dom gościnny. Po drugiej stronie dziedzińca znajdowały się stajnie przeznaczone dla koni gości i ich obsługi. Kościół zajmował centralne miejsce, z wielkim krużgankiem od południa, otoczonym głównymi budynkami klasztornymi. Dalej na wschód, w mniejszym krużganku znajdowała się infirmeria, mieszkania nowicjuszy i kwatery dla starszych mnichów. Za mniejszym klasztorem, oddzielonym od zabudowań klasztornych murem, znajdowały się ogrody warzywne i sady. Na wschód od zabudowań klasztornych znajdowały się również duże stawy rybne. Stawy te były ważnym elementem życia klasztornego, a mnisi poświęcali wiele uwagi ich budowie i utrzymaniu. Często pozostają one jednym z niewielu widocznych śladów po tych rozległych klasztorach.
Kościół składa się z rozległej nawy o jedenastu przęsłach, do której wchodzi się przez narteks, z transeptem i krótkim chórem apsydowym. Na wschód od każdej z kończyn transeptu znajdują się dwie kwadratowe kaplice, podzielone zgodnie z regułą cysterską masywnymi ścianami. Dziewięć promieniście rozchodzących się kaplic, podobnie podzielonych, otacza apsydę. Stalle mnichów zajmują cztery wschodnie przęsła nawy, tworząc chór obrzędowy. W skrajnych zachodnich przęsłach nawy znajdował się drugi szereg stalli dla braci świeckich. Klasztor usytuowano na południe od kościoła, aby jego mieszkańcy mogli korzystać z dużego nasłonecznienia.
Kapitularz otwierał się ze wschodniego przejścia klasztoru równolegle do południowego transeptu.
Wikimedia Commons posiada media związane z Abbaye de Clairvaux.
.