Niektóre konsekwencje źle przespanej nocy są oczywiste – zmęczenie, trudności z koncentracją, tęsknota za łóżkiem. Ale niektóre inne skutki, takie jak słabsze dążenie do bycia towarzyskim następnego dnia, są często pomijane, ponieważ są nieoczekiwane lub niezrozumiałe. W badaniu opublikowanym pod koniec ubiegłego roku zespół naukowców z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley skupił swoją uwagę na innym ukrytym problemie związanym z ograniczoną ilością snu: lęku.

Okazuje się, że istnieje ścisły związek między tym, jak długo ludzie śpią, a tym, jak doświadczają świata. Im dłużej ludzie chodzą bez snu, tym bardziej zaczynają się czuć zaniepokojeni. Zaburzenia snu są również częstym objawem poważnych zaburzeń nastroju, takich jak depresja. Poprawa jakości snu jest wczesnym celem wielu podejść do terapii, ponieważ kiedy ludzie śpią lepiej, czują się lepiej.

Może być tak, że smutek i zmartwienie są po prostu konsekwencją poczucia zmęczenia, ale może być też tak, że istnieją bezpośrednie powiązania między snem a systemami regulacji nastroju w mózgu. Aby odpowiedzieć na to pytanie, naukowcy z Berkeley badali poziom lęku u ludzi zarówno po normalnej nocy snu, jak i po drugiej nocy całkowitej deprywacji snu. Ponadto, nagrywali aktywność mózgu każdej osoby podczas oglądania filmów, które sprawiały, że czuli się nieswojo (na przykład, będąc świadkami płaczu małego dziecka).

Jak można się było spodziewać, ludzie czuli się bardziej niespokojni, kiedy byli pozbawieni snu, niż kiedy pozwolono im spać. Kiedy badacze zajrzeli do głów ludzi za pomocą skanera mózgu, odkryli, że obszar mózgu znany jako przyśrodkowa kora przedczołowa – obszar związany z kontrolą emocjonalną – zmniejszył swoją aktywność, gdy ludzie byli pozbawieni snu. Mówiąc dokładniej, ten obszar mózgu był mniej aktywny w odpowiedzi na stres spowodowany oglądaniem nieprzyjemnych filmów. Sugeruje to, że pozbawiony snu mózg jest mniej zdolny do kontrolowania swoich reakcji na chwilowo stresujące wydarzenia.

Uczucia stresu i niepokoju po źle przespanej nocy wydają się być napędzane przez osłabiony system kontroli emocjonalnej w mózgu.

W przeciwieństwie do tego, obszar migdałka w mózgu wykazał przeciwny wzorzec: silniejszą reaktywność po pozbawieniu snu. W przeciwieństwie do przyśrodkowej kory przedczołowej, która jest zaangażowana w regulację emocji i działań, jądro migdałowate jest ściśle związane z rzeczywistymi doświadczeniami emocji, w szczególności z uczuciem strachu.

Im bardziej przyśrodkowa kora przedczołowa zmniejszyła swoją aktywność po niedoborze snu, tym większy niepokój zgłaszali ludzie. Rosnący niepokój korelował również z upośledzonymi połączeniami między korą przedczołową a amygdalą. Innymi słowy, uczucie stresu i niepokoju po źle przespanej nocy wydaje się być napędzane przez osłabiony system kontroli emocjonalnej w mózgu. Bez odmładzających efektów snu, kora przedczołowa jest mniej zdolna do kontrolowania tego, jak amygdala przetwarza lęk, pozwalając lękowi spiralę do niezdrowych poziomów.

Ale co to jest o samym śnie, który faktycznie pomaga złagodzić lęk? Naukowcy zbadali różne etapy snu, aby sprawdzić, czy niektóre fazy są bardziej pomocne niż inne. Odkryli, że ilość snu wolnofalowego w ciągu nocy – najgłębsza faza snu występująca wkrótce po zaśnięciu – pozwala przewidzieć, jak bardzo poziom lęku spadnie w ciągu nocy. Mówiąc prościej, więcej snu wolnofalowego prowadziło do mniejszego niepokoju rano.

Związki między lękiem a snem często płyną w obu kierunkach. Wyższy poziom lęku w nocy powstrzymuje ludzi przed snem, a brak snu sprawia, że są bardziej niespokojni. Naukowcy odkryli jednak, że słaby sen pogarszał stan lęku niezależnie od tego, jak bardzo ludzie czuli się niespokojni poprzedniej nocy. Aby zapobiec rozpoczęciu cyklu, ważne jest zatem, aby znaleźć czas na pełny sen nawet po dobrym dniu z niewielką ilością stresu.

Ogólnie rzecz biorąc, szkodliwe skutki słabego snu są głębsze niż tylko uczucie zmęczenia następnego dnia. Dobrej jakości sen – w szczególności solidny głęboki sen – przywraca zdolność kory przedczołowej do monitorowania i regulowania systemów emocjonalnych w mózgu. Słaby sen uszkadza sposób, w jaki te systemy przetwarzają informacje emocjonalne, co otwiera drzwi do nadwrażliwości.

Kiedy ludzie są niespokojni, często widzą zagrożenia tam, gdzie ich nie ma. Na szczęście sen pomaga wzmocnić sieci mózgowe, które zapobiegają tym nadmiernym reakcjom. Wystarczająca ilość snu pozwala ludziom skupić swoją energię na namacalnych problemach w ich życiu zamiast na toksycznych wzorcach myślenia i wytworzonych zmartwieniach, które mogą sprawić, że życie wydaje się przytłaczające.

.